ZAKON
O POLITIČKIM STRANKAMA
(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 36 od 15. maja 2009)
I. OSNOVNE ODREDBE
Predmet zakona
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se osnivanje i pravni položaj političkih stranaka, upis i brisanje iz registra, prestanak političkih stranaka i druga pitanja značajna za rad političkih stranaka.
Pojam političke stranke
Član 2.
Politička stranka u smislu ovog zakona je organizacija građana slobodno i dobrovoljno udruženih osnovana radi ostvarivanja političkih ciljeva demokratskim oblikovanjem političke volje građana i učešća na izborima.
Pojam političke stranke nacionalne manjine
Član 3.
Politička stranka nacionalne manjine u smislu ovog zakona je politička stranka čije je delovanje, pored obeležja iz člana 2. ovog zakona, posebno usmereno na predstavljanje i zastupanje interesa jedne nacionalne manjine i zaštitu i unapređenje prava pripadnika te nacionalne manjine u skladu sa ustavom, zakonom i međunarodnim standardima, uređeno osnivačkim aktom, programom i statutom političke stranke.
Način organizovanja i delovanje političke stranke
Član 4.
Politička stranka se organizuje i deluje isključivo na teritorijalnom principu.
Delovanje političke stranke ne može biti usmereno na nasilno rušenje ustavnog poretka i narušavanje teritorijalne celokupnosti Republike Srbije, kršenje zajemčenih ljudskih ili manjinskih prava ili izazivanje i podsticanje rasne, nacionalne ili verske mržnje.
Politička stranka ne može neposredno vršiti vlast, niti je potčiniti sebi.
Pravni status i početak rada političke stranke
Član 5.
Politička stranka stiče status pravnog lica danom upisa u Registar političkih stranaka (u daljem tekstu: Registar).
Politička stranka počinje sa radom danom upisa u Registar.
Javnost rada
Član 6.
Rad političke stranke je javan.
Zakonitost rada političke stranke
Član 7.
Politička stranka deluje u skladu sa ustavom, zakonom, programom, statutom i drugim opštim aktima.
II. OSNIVANjE POLITIČKE STRANKE
Osnivači političke stranke
Član 8.
Političku stranku mogu osnovati najmanje 10.000 punoletnih i poslovno sposobnih državljana Republike Srbije.
Osnivači političke stranke nacionalne manjine
Član 9.
Političku stranku nacionalne manjine mogu osnovati najmanje 1.000 punoletnih i poslovno sposobnih državljana Republike Srbije.
Osnivanje političke stranke
Član 10.
Politička stranka se osniva na osnivačkoj skupštini donošenjem osnivačkog akta, programa, statuta i izborom lica ovlašćenog za zastupanje političke stranke.
Osnivački akt
Član 11.
Osnivački akt političke stranke sadrži: naziv, sedište i adresu političke stranke; programske ciljeve; lično ime, prebivalište i adresu i jedinstveni matični broj građana lica ovlašćenog za podnošenje prijave za upis političke stranke u Registar i datum donošenja osnivačkog akta.
Sastavni deo osnivačkog akta čine izjave osnivača o osnivanju političke stranke.
Sadržina izjave osnivača o osnivanju političke stranke
Član 12.
Izjava osnivača o osnivanju političke stranke sadrži: lično ime, prebivalište i adresu i jedinstveni matični broj građana osnivača političke stranke; naziv političke stranke; prihvatanje programa i statuta političke stranke; datum potpisivanja izjave i potpis osnivača političke stranke.
Izjava iz stava 1. ovog člana mora da sadrži potvrdu o overi potpisa u skladu sa zakonom (u daljem tekstu: overa potpisa).
Izgled izjave iz stava 1. ovog člana bliže uređuje ministar nadležan za poslove uprave (u daljem tekstu: Ministar).
Program političke stranke
Član 13.
Program političke stranke sadrži opis političkih načela, ciljeva i vrednosti za koje se politička stranka zalaže.
Statut političke stranke
Član 14.
Statut je osnovni opšti akt političke stranke.
Drugi opšti akti, ako ih politička stranka donosi, moraju biti u saglasnosti sa statutom.
Statutom se obavezno uređuje: naziv i sedište političke stranke; simboli vizuelnog identiteta; izgled i sadržina pečata političke stranke i organizacionih jedinica po teritorijalnom principu; programski ciljevi; uslovi i način učlanjivanja i prestanka članstva; prava, obaveze i odgovornosti članova; organizacija po teritorijalnom principu i unutrašnja organizacija, organi, njihova ovlašćenja, sastav, način izbora i opoziva, trajanje mandata i način odlučivanja; zastupanje političke stranke; postupak za izmene i dopune programa i statuta i postupak donošenja i izmena drugih opštih akata političke stranke, ako ih donosi; ostvarivanje javnosti rada; način odlučivanja o udruživanju političke stranke u šire političke saveze u zemlji i inostranstvu i spajanju političke stranke; način finansiranja političke stranke; način obavljanja unutrašnje kontrole finansijskog poslovanja; lice odgovorno za finansijsko poslovanje, podnošenje izveštaja i vođenje knjiga političke stranke i lice ovlašćeno da kontaktira sa nadležnim organom; način donošenja odluke o prestanku rada; način raspolaganja imovinom političke stranke u slučaju prestanka, kao i druga pitanja od značaja za rad i delovanje političke stranke.
Zastupnik političke stranke
Član 15.
Političku stranku zastupa lice ovlašćeno za zastupanje političke stranke (u daljem tekstu: zastupnik političke stranke), izabrano odnosno imenovano na način utvrđen statutom.
Akt o izboru, odnosno imenovanju zastupnika političke stranke obavezno sadrži: lično ime, prebivalište i adresu i jedinstveni matični broj građana zastupnika političke stranke.
Zastupnik političke stranke je dužan da se pridržava ovlašćenja utvrđenih statutom i odlukama nadležnih organa političke stranke.
Dostupnost podataka, programa, statuta i drugih opštih akata političke stranke
Član 16.
Politička stranka je dužna da učini javno dostupnim putem interneta osnivački akt, lično ime zastupnika političke stranke, program, statut i druge opšte akte političke stranke, ako ih donosi.
Organizacione jedinice po teritorijalnom principu
Član 17.
Politička stranka može osnivati organizacione jedinice po teritorijalnom principu u skladu sa zakonom, statutom ili drugim opštim aktima.
Organizacione jedinice po teritorijalnom principu nemaju status pravnog lica.
Politička stranka, u skladu sa statutom, donosi odluku o osnivanju i prestanku rada organizacionih jedinica po teritorijalnom principu.
Naziv i skraćeni naziv političke stranke
Član 18.
Naziv političke stranke mora biti na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu.
Naziv političke stranke nacionalne manjine, ako je to predviđeno statutom, može biti i na jeziku i pismu nacionalne manjine. Naziv na jeziku i pismu nacionalne manjine upisuje se u Registar posle naziva na srpskom jeziku i ćiriličkom pismu.
Naziv političke stranke može da sadrži reč "Srbija" u odgovarajućem padežu, na način kojim se ističe ugled i dostojanstvo Republike Srbije.
Naziv političke stranke ne može da sadrži lično ime, naziv strane države i stranog pravnog lica, kao i elemente predviđene članom 4. stav 2. ovog zakona. Takođe, naziv političke stranke ne sme da asocira na političke stranke koje su sprovodile politiku zabranjenu članom 4. stav 2. ovog zakona.
Politička stranka može imati skraćeni naziv koji se određuje statutom.
Razlikovanje i upotreba naziva političke stranke
Član 19.
Naziv političke stranke ne može biti identičan nazivu druge političke stranke koja je upisana ili uredno prijavljena za upis u Registar, odnosno koja je brisana iz Registra pod uslovom da od dana brisanja iz Registra nije proteklo više od četiri godine, odnosno takav da izaziva zabunu u javnosti ili povređuje moralna osećanja građana.
Naziv političke stranke upotrebljava se u pravnom saobraćaju u obliku u kome je upisan u Registar.
Organizacione jedinice po