ZAKON

O PORESKOM POSTUPKU I PORESKOJ ADMINISTRACIJI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 80 od 26. novembra 2002, 84/02, 23/03, 70/03, 55/04, 61/05, 85/05, 62/06, 61/07, 20/09, 53/10, 101/11, 2/12, 93/12, 47/13)

Deo prvi

OSNOVNE ODREDBE

Glava prva

PREDMET ZAKONA

Sadržina Zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se postupak utvrđivanja, naplate i kontrole javnih prihoda na koje se ovaj zakon primenjuje (u daljem tekstu: poreski postupak), prava i obaveze poreskih obveznika, registracija poreskih obveznika i poreska krivična dela i prekršaji.
Ovim zakonom uređuje se i postupak:
1) izdavanja i oduzimanja ovlašćenja za obavljanje menjačkih poslova, kontrole menjačkih poslova, kao i kontrole deviznog poslovanja;
2) obavljanja poslova državne uprave u oblasti igara na sreću.
Ovim zakonom obrazuje se Poreska uprava, kao organ uprave u sastavu ministarstva nadležnog za poslove finansija i uređuju njena nadležnost i organizacija.

Oblici javnih prihoda

Član 2.

Ovaj zakon primenjuje se na sve javne prihode koje naplaćuje Poreska uprava, ako drugim poreskim zakonom nije drukčije uređeno (u daljem tekstu: porez).
Ovaj zakon primenjuje se i na novčane kazne, kamate po osnovu dospelog, a neplaćenog poreza, troškove postupka prinudne naplate poreza i troškove prvostepenog poreskog prekršajnog postupka za koji je nadležna Poreska uprava (u daljem tekstu: sporedna poreska davanja).

Član 2a

Ovaj zakon primenjuje se i na izvorne javne prihode jedinica lokalne samouprave koje te jedinice utvrđuju, naplaćuju i kontrolišu u javnopravnom odnosu, kao i na sporedna poreska davanja po tim osnovama.
Kod utvrđivanja, naplate i kontrole javnih prihoda i sporednih poreskih davanja iz stava 1. ovog člana, pokretanja, vođenja i izricanja kazni u prvostepenom prekršajnom postupku u vezi sa javnim prihodima iz stava 1. ovog člana, kao i kod podnošenja zahteva za pokretanje prekršajnog postupka za poreske prekršaje, nadležni organ jedinice lokalne samouprave ima prava i obaveze koje po ovom zakonu ima Poreska uprava, osim prava i obaveza koje se odnose na:
1) identifikaciju i registraciju poreskih obveznika;
2) procenu poreske osnovice metodom parifikacije i metodom unakrsne procene;
3) otkrivanje poreskih krivičnih dela;
4) odlučivanje po pravnim lekovima uloženim protiv poreskih upravnih akata koje donesu organizacione jedinice Poreske uprave, odnosno protiv poreskih upravnih akata koje od 1. januara 2013. godine donesu jedinice lokalnih samouprava u poreskom postupku za izvorne javne prihode iz stava 1. ovog člana;
4a) (brisano)
5) pravnu pomoć u poreskim stvarima;
6) ostala prava i obaveze Poreske uprave sadržane u odredbama člana 160. tač. 1a), 7b), 9), 11b), 12) i 13a)-13d), čl. 161, 164. i 167 - 171. ovog zakona.

Član 2b

Odredbe ovog zakona kojima su uređena ovlašćenja Poreske uprave, prava i obaveze poreskih obveznika, ovlašćenja, poreskih inspektora i poreskih izvršitelja Poreske uprave, shodno se primenjuju i na ovlašćenja jedinice lokalne samouprave, odnosno na prava i obaveze obveznika izvornih javnih prihoda iz člana 2a stav 1. ovog zakona, na ovlašćenja, poreskih inspektora jedinice lokalne samouprave i poreskih izvršitelja jedinice lokalne samouprave, u postupku utvrđivanja, naplate i kontrole izvornih prihoda jedinice lokalne samouprave na koje se primenjuje ovaj zakon.
Odredbe ovog zakona kojima se uređuje prenos prava svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima na Republiku Srbiju u postupku prinudne naplate javnih prihoda koji pripadaju budžetu Republike Srbije, shodno se primenjuju i na prenos prava svojine na pokretnim i nepokretnim stvarima na jedinicu lokalne samouprave u postupku prinudne naplate izvornih javnih prihoda jedinice lokalne samouprave.

Odnos prema drugim zakonima

Član 3.

Ako je drugim zakonom pitanje iz oblasti koju uređuje ovaj zakon uređeno na drukčiji način, primenjuju se odredbe ovog zakona.
Ako ovim zakonom nije drukčije propisano, poreski postupak se sprovodi po načelima i u skladu sa odredbama zakona kojim se uređuje opšti upravni postupak.
U postupku koji vodi Poreska uprava u vezi sa izdavanjem i oduzimanjem ovlašćenja, odobrenja, dozvola, saglasnosti i dr., primenom zakona kojim se uređuje devizno poslovanje, odnosno zakona kojim se uređuju igre na sreću, shodno se primenjuje zakon kojim se uređuje opšti upravni postupak, ako tim zakonima nije drukčije određeno.

Glava druga

NAČELA PORESKOG POSTUPKA

Načelo zakonitosti

Član 4.

Poreska uprava je dužna da ostvaruje sva prava i obaveze iz poreskopravnog odnosa u skladu sa zakonom.
U slučajevima kada je Poreska uprava ovlašćena da deluje na osnovu diskrecionih ovlašćenja, dužna je da deluje u skladu sa svrhom tih ovlašćenja i u okviru zakona.
Poreska uprava je dužna da utvrđuje sve činjenice koje su bitne za donošenje zakonite i pravilne odluke, posvećujući jednaku pažnju činjenicama koje idu u prilog i na štetu poreskom obvezniku

Načelo vremenskog važenja poreskih propisa

Član 5.

Poreska obaveza utvrđuje se na osnovu propisa koji su bili na snazi u vreme njenog nastanka, osim ako je, u skladu s ustavom i zakonom, za pojedine odredbe zakona predviđeno da imaju povratno dejstvo.
Radnje u poreskom postupku regulisane su propisima koji su na snazi u vreme kada se preduzimaju.

Načelo omogućavanja uvida u činjenice

Član 6.

Pre donošenja akta kojim se utvrđuju obaveze i prava poreskog obveznika, Poreska uprava je dužna da, na njegov zahtev, omogući poreskom obvezniku uvid u pravnu i činjeničnu osnovu za donošenje akta.

Načelo čuvanja službene tajne u poreskom postupku

Član 7.

Službenom tajnom u poreskom postupku (u daljem tekstu: službena tajna), u smislu ovog zakona, smatraju se i čuvaju kao službena tajna:
1) svaki dokument, informacija, podatak ili druga činjenica o poreskom obvezniku do kojih su službena lica i sva druga lica koja učestvuju u poreskom postupku došla u poreskom, poreskoprekršajnom ili sudskom postupku;
2) podaci o tehničkim pronalascima ili patentima, kao i svi drugi podaci o tehnološkim postupcima koje primenjuje poreski obveznik, do kojih su službena lica i sva druga lica koja učestvuju u poreskom postupku došla u poreskom, poreskoprekršajnom ili sudskom postupku.
Povreda službene tajne ugrožava interes poreskih obveznika i javni interes Republike, koji pretežu nad interesom za pristup informacijama od javnog značaja koje predstavljaju službenu tajnu, a zbog čijeg bi odavanja mogle nastupiti teške pravne ili druge posledice po interese zaštićene ovim zakonom.
Službenu tajnu dužna su da čuvaju sva službena lica i druga lica koja učestvuju u poreskom, poreskoprekršajnom i sudskom postupku.
Obaveza čuvanja službene tajne odnosi se i na lica iz stava 1. ovog člana kada im prestane radni odnos, odnosno svojstvo u kojem su došli do saznanja o dokumentima, činjenicama, odnosno podacima iz stava 1. ovog člana.
Obaveza čuvanja službene tajne je povređena ako se dokumenti, činjenice, odnosno podaci iz stava 1. ovog člana neovlašćeno koriste ili objave.
Obaveza čuvanja službene tajne nije povređena:
1) radnjom sa kojom se poreski obveznik pismeno saglasi;
2) ako se određeni dokument, činjenica, odnosno podatak ne mogu povezati sa određenim poreskim obveznikom;
3) ako se određeni dokument, činjenica, odnosno podatak iznose tokom poreskog, poreskoprekršajnog ili sudskog postupka;
4) ako se radi o poreskom identifikacionom broju (u daljem tekstu: PIB) poreskog obveznika;
5) ako se određeni dokument, činjenica, odnosno podatak koriste od strane nadležnog organa u postupku otkrivanja krivičnih dela ili prekršaja;
6) ako se određeni dokument, činjenica, odnosno podatak, u skladu sa odredbama člana 157. ovog zakona, dostavljaju ovlašćenom licu poreskog organa strane države u postupku razmene informacija i pružanja pravne pomoći;
7) ako se poreskom jemcu omogući uvid u podatke o poreskom obvezniku, bitne za regulisanje obaveza koje proističu iz njegovog odnosa prema poreskom obvezniku;
8) ako su određeni dokument, činjenica, odnosno podatak u vezi sa postojanjem poreskog duga.
Poreska uprava mora kvartalno, sa presekom stanja na poslednji dan u poslednjem mesecu kvartala, da na internet strani Poreske uprave objavi obaveštenje o iznosu poreskog duga svih poreskih obveznika, čime obaveza