ZAKON

O POŠTANSKIM, TELEGRAFSKIM I TELEFONSKIM USLUGAMA

(Objavljen u "Sl. listu SFRJ", br. 2/86 i 26/90)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se odnosi između organizacija udruženog rada poštanskog, telegrafskog i telefonskog saobraćaja (u daljem tekstu: PTT organizacije) i korisnika poštanskih, telegrafskih i telefonskih usluga (u daljem tekstu: korisnici PTT usluga) u unutrašnjem poštanskom, telegrafskom i telefonskom saobraćaju (u daljem tekstu: PTT saobraćaj). Odredbe ovog zakona shodno se primenjuju i na odgovarajuće odnose u vezi sa vršenjem poštanskih, telegrafskih i telefonskih usluga (u daljem tekstu: PTT usluge) u međunarodnom PTT saobraćaju, ako međunarodnim ugovorima nije drukčije određeno.

Član 2.

PTT usluge vrše se na osnovu ugovora, pod uslovima određenim ovim zakonom i opštim uslovima za vršenje PTT usluga.
Opštim uslovima za vršenje PTT usluga uređuju se jedinstveni uslovi pod kojima će PTT organizacije vršiti pojedine vrste PTT usluga i utvrđuje postupak za ostvarivanje međusobnih prava i obaveza PTT organizacija i korisnika PTT usluga u vezi sa vršenjem, odnosno korišćenjem PTT usluga, kao i postupak i način za rešavanje reklamacija korisnika PTT usluga na PTT usluge, na iznos računa za PTT usluge i na ispravnost evidentiranja obima obavljenog telegrafskog ili telefonskog saobraćaja, u skladu sa odredbama ovog zakona i odredbama drugih zakona koji se odnose na PTT saobraćaj.
Opšti uslovi za vršenje PTT usluga imaju javni značaj i sadrže standarde, odnosno deklarisani kvalitet usluga za koje su objavljene javne tarife.
Mišljenje na opšte uslove za vršenje PTT usluga Zajednici jugoslovenskih pošta, telegrafa i telefona (u daljem tekstu: Zajednica JPTT) daje Savez samoupravnih interesnih zajednica za poštanski, telegrafski i telefonski saobraćaj Jugoslavije i Privredna komora Jugoslavije.
Opšti uslovi za vršenje PTT usluga stupaju na snagu po isteku 30 dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".
Pošta, telegraf i telefon (u daljem tekstu: jedinice PTT mreže) dužni su da korisniku PTT usluga, na njegov zahtev, stave na uvid opšte uslove za vršenje PTT usluga.

Član 3.

PTT usluge vrše se, po pravilu, na osnovu ugovora po pristupanju.
Prava i obaveze iz ugovora po pristupanju zasnivaju se između lica koje zahteva PTT uslugu i PTT organizacije od koje se ta usluga zahteva, bez obzira na to što u izvršenju te usluge, po pravilu, učestvuje više PTT organizacija.
Od uručenja, odnosno pokušaja uručenja poštanske pošiljke ili telegrafskog saopštenja primaocu, kao i od uspostavljanja telefonske veze između korisnika telefonske usluge i lica sa kojim je on uspostavio tu vezu, određena prava i obaveze iz ugovora po pristupanju prelaze i na primaoca, odnosno lice sa kojim je uspostavljena telefonska veza, kao i na PTT organizaciju na čijem se području završava odnosna PTT usluga.

Član 4.

PTT organizacije su dužne, u granicama utvrđenim ovim zakonom, da na celoj teritoriji Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije vrše PTT usluge predviđene u nomenklaturi PTT usluga.
PTT organizacije su dužne da vrše i određene poslove blagajničke službe (uplate i isplate), na način i pod uslovima koje sporazumno utvrde sa Službom društvenog knjigovodstva.

Član 5.

Savez samoupravnih interesnih zajednica za poštanski, telegrafski i telefonski saobraćaj Jugoslavije i Privredna komora Jugoslavije daju Zajednici JPTT mišljenja na nomenklaturu PTT usluga.
Nomenklatura PTT usluga stupa na snagu po isteku 30 dana od dana objavljivanja u "Službenom listu SFRJ".

Član 6.

Područja na kojima će vršiti PTT usluge, PTT organizacije odrediće tako da obuhvate sva naselja u zemlji.
Prijem i uručenje poštanskih pošiljaka, telegrama i telefonskih pozivnica jedinice PTT mreže vrše najmanje jedanput dnevno u radno vreme.
Ako se na celom području jedinice PTT mreže prijem i uručenje poštanskih pošiljaka, telegrama i telefonskih pozivnica ne može vršiti na način iz stava 2. ovog člana, područje jedinica PTT mreže može se podeliti na: 1) uže područje jedinice PTT mreže, na kome se prijem i uručenje poštanskih pošiljaka, telegrama i telefonskih pozivnica vrše na način iz stava 2. ovog člana;
2) šire područje jedinice PTT mreže na kome se:
- prijem i uručenje poštanskih pošiljaka do određene težine, odnosno vrednosti i uručenje izveštaja o prispeću poštanskih pošiljaka preko određene težine, odnosno vrednosti vrše najmanje tri puta nedeljno;
- prijem telegrama i telefonskih pozivnica vrši najmanje tri puta nedeljno;
3) najšire područje jedinice PTT mreže na kome se:
- prijem i uručenje poštanskih pošiljaka do određene težine, odnosno vrednosti i uručenje izveštaja o prispeću poštanskih pošiljaka preko određene težine, odnosno vrednosti, vrše najmanje jedanput nedeljno;
- prijem telegrama i telefonskih pozivnica vrši najmanje jedanput nedeljno;
- uručenje telegrama i telefonskih pozivnica vrši pod uslovom da se može obezbediti poseban nosilac telegrama, odnosno telefonske pozivnice, osim ako pošiljalac nije izričito zahtevao da mu se telegram, odnosno telefonska pozivnica uruči kao poštanska pošiljka.
Pri određivanju jedinica PTT mreže koje ne mogu na svim delovima svog područja organizovati vršenje PTT usluga na način iz stava 3. ovog člana, podeli područja tih jedinica na dva ili tri dela i određivanju načina i uslova vršenja PTT usluga na pojedinim delovima njihovih područja, PTT organizacija je dužna da se pridržava merila utvrđenih republičkim, odnosno pokrajinskim propisima.
Pri utvrđivanju merila iz stava 4. ovog člana uzeće se u obzir: kakva se naselja nalaze na području jedinice PTT mreže (tipovi, gustina, privredna i kulturna razvijenost i sl.), promet PTT usluga na području jedinice PTT mreže i stvarne potrebe za PTT uslugama, kao i ekonomske mogućnosti PTT organizacije u čijem se sastavu nalazi jedinica PTT mreže.
Na užem, širem i najširem području jedinice PTT mreže investitori stambenih zgrada u društvenom vlasništvu i sopstvenici stambenih zgrada, odnosno stanova dužni su da na ulazu u stambenu zgradu ili dvorište postave kućne kovčežiće za uručenje pošiljaka. Te kovčežiće dužan je da održava nosilac prava korišćenja zgrade, odnosno stana u društvenoj svojini, odnosno sopstvenik zgrade ili stana.

Član 7.

PTT organizacije dužne su naročito:
1) da poštansku pošiljku prenesu i uruče primaocu u stanju u kome ju je pošiljalac predao i u propisanom roku;
2) da tekst telegrama doslovno prenesu i uruče primaocu onako kako ga je pošiljalac predao i u propisanom roku;
3) da telegrafskim i telefonskim pretplatnicima i ostalim korisnicima telegrafskih i telefonskih usluga obezbede uredan i kvalitetan prenos saopštenja, odnosno podataka.

Član 8.

PTT organizacije dužne su da pri vršenju PTT usluga obezbede nepovredivost tajne poštanskih pošiljaka i telegrafskih i telefonskih saopštenja.
Poštanskim, telegrafskim i telefonskim radnicima zabranjeno je:
1) da na neovlašćen način saznaju sadržinu poštanskih pošiljaka i telegrafskih i telefonskih saopštenja, ili da zadrže, prikriju ili neovlašćenom licu predaju poštansku pošiljku, odnosno telegram; 2) da neovlašćenim licima saopštavaju saznatu sadržinu poštanske pošiljke, vreme kad je poštanska pošiljka predata ili stigla, ko je pošiljalac, odnosno primalac, obim i težinu ili druge podatke koji se odnose na poštansku pošiljku,