ZAKON

O PRAVNOJ ZAŠTITI DIZAJNA

(Objavljen u "Sl. listu SCG", br. 61 od 24. decembra 2004)

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se način ostvarivanja i zaštita prava na spoljašnji izgled proizvoda.
Pod spoljašnjim izgledom proizvoda podrazumeva se ukupan vizuelni utisak koji proizvod ostavlja na informisanog potrošača ili korisnika.
Informisani potrošač ili korisnik, u smislu ovog zakona, je fizičko lice koje se redovno susreće sa proizvodom o kojem je reč.

I. PREDMET I USLOVI ZAŠTITE

Pojam dizajna

Član 2.

Dizajn je trodimenzionalni ili dvodimenzionalni izgled celog proizvoda, ili njegovog dela, koji je određen njegovim vizuelnim karakteristikama, posebno linijama, konturama, bojama, oblikom, teksturom i materijalima od kojih je proizvod sačinjen, ili kojima je ukrašen, kao i njihovom kombinacijom.
Proizvod je industrijski ili zanatski predmet, uključujući, između ostalog, i delove koji su namenjeni za spajanje u složeni proizvod, pakovanje proizvoda, grafičke simbole i tipografske znake, isključujući kompjuterske programe.
Složeni proizvod je proizvod koji je sastavljen od više delova koji mogu da budu zamenjeni i koji omogućavaju sastavljanje i rastavljanje proizvoda.

Uslovi za zaštitu dizajna

Član 3.

Dizajn se štiti isključivim pravom (pravom na dizajn) ako je nov i ako ima individualni karakter.

Novost

Član 4.

Dizajn se smatra novim ako identičan dizajn nije postao dostupan javnosti pre dana podnošenja prijave za priznanje tog dizajna, ili ako ne postoji ranije podneta prijava za priznanje identičnog dizajna.
U slučaju da je zatraženo pravo prvenstva iz člana 25. ili člana 26. ovog zakona, smatraće se da je dizajn nov ako nije postao dostupan javnosti pre dana priznatog prava prvenstva.
Dizajni se smatraju identičnim ako se razlikuju samo u nebitnim detaljima. Razlika u nebitnim detaljima postoji ako informisani korisnik, na prvi pogled, ne razlikuje dizajne.

Individualni karakter

Član 5.

Dizajn ima individualni karakter ako se ukupan utisak koji ostavlja na informisanog korisnika razlikuje od ukupnog utiska koji na tog korisnika ostavlja bilo koji drugi dizajn, a koji je postao dostupan javnosti pre dana podnošenja prijave za priznanje, ili dana priznatog prava prvenstva suprotstavljenog dizajna.
Prilikom utvrđivanja individualnog karaktera dizajna uzima se u obzir stepen slobode i objektivno ograničenje autora prilikom stvaranja dizajna konkretnog proizvoda, prouzrokovano tehnološkim i funkcionalnim karakteristikama tog proizvoda.

Dizajn proizvoda koji čini sastavni deo složenog proizvoda

Član 6.

Za dizajn, primenjen na proizvodu, ili sadržan u proizvodu koji čini sastavni deo složenog proizvoda, smatra se da je nov i da ima individualni karakter:
1) ako sastavni deo koji je ugrađen u složeni proizvod ostaje vidljiv tokom redovne upotrebe složenog proizvoda, i
2) ako vidljive karakteristike sastavnog dela ispunjavaju uslove novosti i individualnog karaktera.
Pod redovnom upotrebom iz stava 1. tačka 1. ovog člana podrazumeva se upotreba od strane krajnjeg korisnika, isključujući održavanje, servisiranje ili popravke proizvoda.

Dostupnost javnosti

Član 7.

Smatra se da je dizajn postao dostupan javnosti, u smislu čl. 4. i 5. ovog zakona, ako je objavljen, izlagan, korišćen u prometu robe i usluga, ili na drugi način otkriven pre dana podnošenja prijave za priznanje dizajna, ili datuma prvenstva, ako je ono traženo, osim u slučaju kada u standardnim tokovima poslovanja nije postojala razumna mogućnost da poslovni krugovi specijalizovani za datu oblast saznaju za otkrivanje dizajna.
Ne smatra se da je dizajn postao dostupan javnosti u smislu stava 1. ovog člana ukoliko je otkriven trećem licu pod uslovom čuvanja tajnosti dizajna.
Ne smatra se da je dizajn postao dostupan javnosti, u smislu čl. 4. i 5. ovog zakona, ako je dizajn otkrio autor, njegov pravni sledbenik ili treće lice na osnovu informacije dobijene od autora ili njegovog pravnog sledbenika, ili radnje koju je jedan od njih preduzeo, pod uslovom da je, od trenutka kada je dizajn otkriven do trenutka podnošenja prijave za priznanje dizajna, odnosno do trenutka zatraženog prava prvenstva, proteklo manje od 12 meseci, kao i ako je dizajn postao dostupan javnosti kao posledica zloupotrebe vezane za autora ili njegovog pravnog sledbenika.

Isključenje zaštite zbog tehničke funkcije

Član 8.

Pravom na dizajn ne može da se zaštiti spoljašnji izgled proizvoda koji je isključivo određen tehničkom funkcijom proizvoda.
Pravom na dizajn ne može da se zaštiti spoljašnji izgled proizvoda koji mora da bude reprodukovan u svom tačnom obliku i dimenzijama, kako bi se omogućilo da bude mehanički povezan sa, ili postavljen u, oko ili uz drugi proizvod, tako da svaki proizvod može da obavlja svoju funkciju.
Pod uslovima iz čl. 4. i 5. ovog zakona, nezavisno od stava 2. ovog člana, može da se zaštiti dizajn koji omogućava višestruko sastavljanje, ili povezivanje međusobno zamenjivih proizvoda u modularnom sistemu.

Dizajn koji ne može da se zaštiti

Član 9.

Ne može da se zaštiti dizajn:
1) čije je objavljivanje ili upotreba protivna javnom poretku ili moralu;
2) koji povređuje autorsko pravo ili prava industrijske svojine drugog lica;
3) koji sadrži državni ili drugi javni grb, zastavu ili simbol, naziv ili skraćenicu naziva neke zemlje ili međunarodne organizacije, religiozne i nacionalne simbole, kao i njihovo podražavanje, osim po odobrenju nadležnog organa;
4) koji predstavlja lik nekog lica, osim uz izričitu saglasnost tog lica.
Dizajn koji predstavlja lik umrlog lica može da se zaštiti samo po pristanku njegovih roditelja, bračnog druga i dece.
Dizajn koji predstavlja lik istorijske ili druge umrle znamenite ličnosti može da se zaštiti uz dozvolu nadležnog organa i pristanak njenih srodnika do trećeg stepena srodstva.

Pravo na zaštitu dizajna

Član 10.

Pravo na zaštitu dizajna pripada autoru ili njegovom pravnom sledbeniku, odnosno poslodavcu, u slučajevima predviđenim ovim zakonom.
Strana fizička i pravna lica u pogledu zaštite dizajna uživaju ista prava kao i domaća fizička i pravna lica, ako to proizlazi iz međunarodnih ugovora ili iz načela uzajamnosti.
Postojanje uzajamnosti dokazuje lice koje se na uzajamnost poziva.

Trajanje zaštite

Član 11.

Pravo na dizajn stiče se upisom u Registar dizajna i traje 25 godina od dana podnošenja prijave, pod uslovom da se plaćaju propisane takse za održavanje prava.
Pravo iz stava 1. ovog člana važi od dana podnošenja prijave dizajna organu uprave Saveta ministara nadležnom za poslove intelektualne svojine (u daljem tekstu: nadležni organ).

II. POSTUPAK ZAŠTITE

Zajedničke odredbe

Član 12.

Pravna zaštita dizajna ostvaruje se u upravnom postupku koji vodi nadležni organ.
Upravni akti u postupku iz stava 1. ovog člana konačni su i protiv njih se može voditi upravni spor pred nadležnim sudom.

Registri

Član 13.

Nadležni organ vodi Registar domaćih prijava za priznanje dizajna i Registar međunarodnih prijava za priznanje dizajna (u daljem tekstu: registri prijava) i Registar dizajna.
Registar međunarodnih prijava za priznanje dizajna je zbirka prijava podnetih za priznanje zaštite dizajna na osnovu Haškog aranžmana o međunarodnom registrovanju industrijskog dizajna i objavljenih od strane Međunarodnog biroa Svetske organizacije za intelektualnu svojinu.
Registri iz stava 1. ovog člana su javne knjige i zainteresovana lica mogu da ih razgledaju u prisustvu službenog lica.
Spise registrovanih dizajna zainteresovana lica mogu da razgledaju na usmeni zahtev, u prisustvu službenog lica.
Na pismeni zahtev zainteresovanog lica i uz plaćanje propisane takse, nadležni organ izdaje kopije dokumenata i odgovarajuće potvrde i uverenja o činjenicama o kojima vodi