ZAKON

O REGIONALNOM RAZVOJU

(Objavljeno u "Sl. glasnik RS", br. 51 od 14 jula 2009, 30/10)

I. OSNOVNE ODREDBE

Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom određuju se nazivi regiona i uređuju se: način određivanja oblasti koje čine region i način određivanja jedinica lokalne samouprave koje čine oblast; pokazatelji stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave; razvrstavanje regiona i jedinica lokalnih samouprava prema stepenu razvijenosti; razvojni dokumenti; subjekti regionalnog razvoja; mere i podsticaji i izvori finansiranja za sprovođenje mera regionalnog razvoja.

Ciljevi

Član 2.

Ciljevi podsticanja regionalnog razvoja su:
1) sveukupni društveno-ekonomski održivi razvoj;
2) smanjenje regionalnih i unutar-regionalnih dispariteta, u stepenu društveno ekonomskog razvoja i uslova života, sa naglaskom na podsticanje razvoja nedovoljno razvijenih, devastiranih industrijskih i ruralnih područja;
3) smanjenje negativnih demografskih kretanja;
4) razvoj ekonomije bazirane na znanju, inovativnosti, savremenim naučno-tehnološkim dostignućima i organizaciji upravljanja;
5) razvoj konkurentnosti na svim nivoima;
6) uspostavljanje pravnog i institucionalnog okvira za planiranje, organizovanje, koordiniranje i realizaciju razvojnih aktivnosti;
7) podsticanje međuopštinske, međuregionalne, prekogranične i međunarodne saradnje u pitanjima od zajedničkog interesa;
8) efikasnije korišćenje domaćih prirodnih resursa i dobara, kao i stranih resursa, na republičkom, pokrajinskom, regionalnom i lokalnom nivou.

Načela podsticanja regionalnog razvoja

Član 3.

Podsticanje regionalnog razvoja zasniva se na sledećim načelima:
1) načelu celovitosti (sprovođenje politike regionalnog razvoja na celoj teritoriji Republike Srbije);
2) načelu sinhronizacije (integracija, koordinacija i komplementarnost i usklađivanje regulative, institucija i aktivnosti Vlade i autonomnih pokrajina, jedinica lokalne samouprave, drugih institucija i organizacija i međunarodnih partnera u planiranju i sprovođenju politike regionalnog razvoja);
3) načelu solidarnosti i jednakih mogućnosti za sve (socijalna dimenzija razvoja, podsticanje razvoja nedovoljno razvijenih područja i posebno ugroženih ili marginalizovanih grupa stanovništva);
4) načelu partnerstva (participacija i sinergija - politika regionalnog razvoja zasnovana na partnerstvu i sinergijskom delovanju javnog, privatnog i civilnog sektora, domaćih i međunarodnih organizacija i institucija);
5) načelu planiranja (planiranje regionalnog razvoja na osnovu razvojnih dokumenata na republičkom, regionalnom i lokalnom nivou);
6) načelu supsidijarnosti (decentralizacija u obavljanju poslova pripreme, izvođenja i nadzora programa za podsticanje regionalnog razvoja na regionalnom i lokalnom nivou, uz prethodno obezbeđene institucionalne i kadrovske kapacitete, odnosno ljudske resurse);
7) načelu javnosti (javna dostupnost razvojnih dokumenata, kriterijuma za izbor, planiranja i odabira razvojnih projekata kao i kadrova);
8) načelu kontrole i vrednovanja (kontrola i praćenje izrade i realizacije razvojnih dokumenata i projekata, kao i ocena efekata njihove primene);
9) načelu efektivnosti i efikasnosti upotrebe sredstava za finansiranje podsticanja regionalnog razvoja (sredstava budžeta Republike Srbije, budžeta autonomnih pokrajina, budžeta lokalnih samouprava, izvora međunarodne pomoći, fondova Evropske unije, privatnih i drugih izvora za realizaciju razvojnih projekata);
10) načelu koncentracije (finansijska sredstva namenjena za regionalni razvoj usmeravaju se na realizaciju prioritetnih aktivnosti regionalnog razvoja);
11) načelu ravnomernosti regionalnog razvoja (podsticanje bržeg razvoja nedovoljno razvijenih regiona i jedinica lokalne samouprave);
12) načelu održivosti i unapređenja životnog standarda (povećanje životnog standarda sadašnjih generacija, uz obezbeđenje povećanja svih razvojnih potencijala budućih generacija);
13) načelu racionalnosti (podrška aktivnostima čiji su ciljevi realni, a rezultati ostvarivi i merljivi);
14) načelu usklađenosti sa pravilima Evropske unije (uspostavljanje pravnog i institucionalnog okvira u skladu sa standardima, najboljim praksama i regulativama Evropske unije i domaćeg zakonodavstva).

Značenje pojedinih izraza

Član 4.

Pojedini izrazi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) region je statistička funkcionalna teritorijalna celina, koja se sastoji od jedne ili više oblasti, uspostavljena za potrebe planiranja i sprovođenja politike regionalnog razvoja, u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica na nivou 2, nije administrativna teritorijalna jedinica i nema pravni subjektivitet;
2) oblast je statistička funkcionalna teritorijalna celina, uspostavljena za potrebe planiranja i sprovođenja politike regionalnog razvoja, u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica na nivou 3, nije administrativna teritorijalna jedinica i nema pravni subjektivitet;
3) regionalni razvoj je dugoročni i sveobuhvatni proces unapređenja održivog ekonomskog i društvenog razvoja regiona i jedinica lokalne samouprave, uz uvažavanje njihovih specifičnosti;
4) razvojni dokument je dokument na republičkom, regionalnom i lokalnom nivou, kojim se uređuje ekonomski i društveni razvoj;
5) razvojni projekat je projekat izgradnje ili obnove komunalne, ekonomske, ekološke, socijalne i druge infrastrukture, izgradnje i jačanja institucija i kadrovskih i ljudskih resursa, razvoja privrednih društava i preduzetništva, podsticanja naučno istraživačkog rada, kao i drugi projekti koji doprinose sveobuhvatnom društveno-ekonomskom ili regionalnom razvoju;
6) stepen razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave je mera razvijenosti određenog regiona i jedinice lokalne samouprave u odnosu na republički prosek;
7) podsticaj je konkretno ulaganje ili programsko usmeravanje ulaganja sa republičkog nivoa za realizaciju projekata od posebnog značaja za regionalni razvoj;
8) mere su akti Vlade za sprovođenje politike regionalnog razvoja;
9) nomenklatura statističkih teritorijalnih jedinica je skup pojmova, naziva i simbola koji opisuju grupe teritorijalnih jedinica sa nivoima grupisanja i koja sadrži kriterijume po kojima je izvršeno grupisanje koji su uređeni u skladu sa standardima Evropske unije.

II. REGION I OBLAST

Određivanje regiona

Član 5.

Za potrebe podsticanja regionalnog razvoja određuju se sledeći regioni:
1) Region Vojvodine;
2) Beogradski region;
3) Region Šumadije i Zapadne Srbije;
4) Region Južne i Istočne Srbije;
5) Region Kosovo i Metohija.
U stavu 2. posle reči: "ovog člana" dodaju se zapeta i reči: "u skladu sa nomenklaturom statističkih teritorijalnih jedinica.

Određivanje oblasti

Član 6.

Vlada, na predlog organa nadležnog za poslove statistike, određuje jedinice lokalne samouprave i gradske opštine koje čine oblast.
Akt iz stava 1. ovog člana donosi se vodeći računa o geografskim celinama, mreži privrednih sudova i privrednih komora, kao i o telekomunikacionim područjima.

III. RAZVRSTAVANjE REGIONA I JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE PREMA STEPENU RAZVIJENOSTI STEPEN RAZVIJENOSTI REGIONA I JEDINICA LOKALNE SAMOUPRAVE

Član 7.

Stepen razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave utvrđuje se primenom pokazatelja razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave, u skladu sa ovim zakonom, a na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike.
Stepen razvijenosti za gradske opštine utvrđuje se na osnovu podataka organa nadležnog za poslove statistike koji se odnose na stepen razvijenosti grada.
Stepen razvijenosti iz st. 1. i 2. ovog člana, jednom godišnje, utvrđuje ministarstvo nadležno za regionalni razvoj (u daljem tekstu: Ministarstvo).

Metodologija za izračunavanje stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave

Član 8.

Stepen razvijenosti regiona, jedinica lokalne samouprave i gradskih opština utvrđuje se na osnovu Metodologije za izračunavanje stepena razvijenosti regiona i jedinica lokalne samouprave.
Metodologiju iz stava 1. ovog člana donosi Vlada na predlog Ministarstva.

Razvrstavanje regiona prema stepenu razvijenosti

Član 9.

Prema stepenu razvijenosti regioni se razvrstavaju u dve grupe, i to na:
1) razvijene regione, čiji je stepen razvijenosti iznad republičkog proseka bruto domaćeg proizvoda po glavi stanovnika;
2) nedovoljno razvijene regione, čiji je stepen razvijenosti ispod republičkog proseka bruto domaćeg proizvoda po glavi stanovnika.

Član 10.

(Brisan)

Razvrstavanje jedinica lokalne samouprave prema stepenu razvijenosti

Član 11.

Prema stepenu razvijenosti jedinice lokalne samouprave razvrstavaju se u četiri grupe, i to:
1) u prvu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti iznad republičkog proseka;
2) u drugu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti u rasponu od 80 % do 100% republičkog proseka;
3) u treću grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti u rasponu od 60% do 80% republičkog proseka;
4) u četvrtu grupu - jedinice lokalne samouprave čiji je stepen razvijenosti ispod 60% republičkog proseka.

Nedovoljno razvijene jedinice lokalne samouprave

Član 12.

Nedovoljno razvijene jedinice lokalne samouprave jesu jedinice