ZAKON

O RUDARSTVU I GEOLOŠKIM ISTRAŽIVANjIMA

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 88 od 24. novembra 2011)

I. OSNOVNE ODREDBE

1. Predmet zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se mere i aktivnosti mineralne politike i način njenog ostvarivanja, uslovi i način izvođenja geoloških istraživanja mineralnih i drugih geoloških resursa, istraživanja geološke sredine, kao i geološka istraživanja radi prostornog i urbanističkog planiranja, projektovanja, izgradnje objekata i sanacije terena, način klasifikacije resursa i rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda, eksploatacija rezervi mineralnih sirovina i geotermalnih resursa, izgradnja, korišćenje i održavanje rudarskih objekata, postrojenja, mašina i uređaja, izvođenje rudarskih radova, upravljanje rudarskim otpadom, postupci sanacije i rekultivacije napuštenih rudarskih objekata, kao i nadzor nad sprovođenjem ovog zakona.

Član 2.

Obrazuje se Geološki zavod Srbije, kao posebna organizacija, sa svojstvom pravnog lica.

2. Pojmovi

Član 3.

Pojmovi upotrebljeni u ovom zakonu imaju sledeće značenje:
1) geološka sredina je deo zemljine kore koji čine: zemljište sa zonama aeracije i mineralnog prihranjivanja biljaka, stene, površinske i podzemne vode, mineralni i drugi geološki resursi;
2) geološki resursi obuhvataju: prostor sa svojim geološkim, ambijentalnim i drugim karakteristikama, mineralne resurse, resurse podzemnih voda i geotermalne resurse;
3) mineralni resursi su neobnovljivi geološki resursi u takvom obliku i sa takvim kvalitetom i količinom da postoje racionalni izgledi za njihovu moguću ekonomičnu eksploataciju, ali su u vreme izveštavanja neeksploatabilni. Mineralni resursi obuhvataju: resurse fosilnih goriva, metalične i nemetalične mineralne resurse. Mineralni resursi su prema rastućoj geološkoj proučenosti i pouzdanosti izdvojeni u klase: pretpostavljeni, indicirani i izmereni;
4) resursi podzemnih voda su obnovljivi geološki resursi koji obuhvataju sve vrste podzemnih voda (pitke, mineralne i termalne) bez obzira na njihov kvalitet i temperaturu;
5) geotermalni resursi predstavljaju skup obnovljivih geoloških resursa koji obuhvata podzemne vode i toplotu stenskih masa iz kojih je moguće izdvajanje toplotne energije;
6) tehnogeni mineralni resursi predstavljaju deo mineralnih resursa nastalih u procesu eksploatacije, pripreme i prerade primarnih mineralnih sirovina, kao i sekundarnih koncentracija, a nalaze se u rudničkim i flotacijskim odlagalištima, pepelištima, deponijama metalurške šljake i drugim deponijama;
7) mineralne sirovine su koncentracije mineralnih materija, organskog i neorganskog porekla, koje se pri određenom stepenu razvoja tehnike i tehnologije, mogu ekonomično koristiti, bilo u prirodnom stanju ili nakon odgovarajuće prerade. Obuhvataju sve vrste uglja i uljnih glinaca (škriljaca), ugljovodonike u tečnom i gasovitom stanju (nafta i gas) i ostale prirodne gasove, radioaktivne mineralne sirovine, metalične mineralne sirovine, uključujući plemenite i retke metale, nemetalične mineralne sirovine, uključujući i sirovine za dobijanje građevinskog materijala, drago i poludrago kamenje, sve vrste soli i sonih voda, podzemne vode iz kojih se dobijaju korisne mineralne sirovine i geotermalna energija, podzemne vode vezane za rudarsku tehnologiju i gasovi koji se sa njima javljaju i tehnogene mineralne sirovine;
8) rezerve mineralnih sirovina predstavljaju geološki utvrđene količine mineralnih resursa, u nekom ležištu za koje je dokazano da se pri određenim tehničkim, tehnološkim, ekonomskim i ekološkim uslovima mogu eksploatisati, a koje su prema rastućoj geološkoj proučenosti i pouzdanosti izdvojene u klase: verovatne i dokazane;
9) geološka istraživanja su kompleksan proces i niz aktivnosti koji obuhvataju primenu odgovarajućih metoda i tehničkih sredstava koji se izvodi sa ciljem da se upoznaju razvoj, sastav i građa zemljine kore, pronađu, ispitaju i geološko-ekonomski ocene mineralni i drugi geološki resursi, istraže i utvrde rezerve mineralnih sirovina i mogućnost njihove eksploatacije, utvrde i ocene geološke, inženjersko-geološke i hidrogeološke odlike terena koji se istražuje, posebno sa aspekta prostornog i urbanističkog planiranja, projektovanja i izgradnje objekata, kao i utvrde i eliminišu štetni uticaji geoloških i tehnogenih procesa na geološku i životnu sredinu i kulturna dobra i dobra koja uživaju prethodnu zaštitu;
10) geološki istražni radovi su sve vrste terenskih, laboratorijskih i kabinetskih istraživanja i ispitivanja koja se izvode u cilju pronalaženja i istraživanja mineralnih i drugih geoloških resursa i rezervi mineralnih sirovina i podzemnih voda, kao i istraživanja geološke sredine. Geološki istražni radovi su: geološko kartiranje i reambulacija terena, geofizička i geohemijska istraživanja, istražni raskopi, geološko istražno bušenje, oprobavanje, laboratorijska i tehnološka ispitivanja, rudarski istražni i drugi radovi koji se izvode u procesu istraživanja geoloških resursa;
11) rekognosciranje (inicijalno geološko istraživanje) je skup aktivnosti čiji je cilj identifikovanje prostora sa povišenim učešćem mineralnih resursa. Zasniva se na rezultatima regionalnih geoloških, geofizičkih i geohemijskih proučavanja, prognozno-metalogenetskim (odnosno mineragenetskim) analizama, regionalnom geološkom kartiranju i daljinskoj detekciji, preliminarnim terenskim istraživanjima izdanaka i izdanih, kao i na geološkim pretpostavkama zasnovanim na ekstrapolaciji i analogijama;
12) prospekcija je skup istraživačkih aktivnosti i postupaka koje se izvode sa ciljem da se pronađu mineralne pojave i/ili ležišta mineralnih sirovina podzemnih voda i geotermalnih resursa, kao i radi dobijanja preliminarnih podataka o najvažnijim geološko-ekonomskim svojstvima pronađenih mineralnih pojava i/ili ležišta;
13) prethodna (generalna) istraživanja obuhvataju geološke istražne radove koji se izvode radi dobijanja podataka o: položaju, geološkoj građi i genezi ležišta mineralnih i drugih geoloških resursa, količinama i kvalitetu mineralnih sirovina, podzemnih voda i geotermalnih resursa, opštim tehnološkim karakteristikama mineralne sirovine, mogućnostima njene prerade i rudarsko-geološkim uslovima njihove eksploatacije. Na osnovu rezultata prethodnih (generalnih) geoloških istraživanja vrši se prevođenje indiciranih mineralnih resursa u verovatne rezerve mineralnih sirovina;
14) detaljna geološka istraživanja obuhvataju istraživanja koja se izvode radi dobijanja pouzdanih podataka o: položaju, geološkoj građi i genezi ležišta mineralnih sirovina, količinama i kvalitetu mineralnih sirovina u istraženim ležištima mineralnih resursa, njenim tehnološkim karakteristikama, kao i mogućnostima njene prerade i opštim rudarsko-geološkim uslovima njihove eksploatacije. Detaljna geološka istraživanja se izvode i radi utvrđivanja kvantitativnih i kvalitativnih karakteristika nalazišta podzemnih