ZAKON

O STAMBENIM ODNOSIMA

(prečišćen tekst)

(Objavljen u "Sl. listu FNRJ", br. 17 od 25. aprila 1962)

DEO PRVI

OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

(1) U cilju obezbeđenja stana kao jednog od osnovnih uslova života, zakonom se utvrđuju osnovna prava građana na korišćenje stana i na upravljanje stambenim zgradama, kao i obaveze koje građani kao korisnici stana imaju prema društvenoj zajednici.
(2) Da bi se građanima omogućilo sticanje stana posebnim saveznim zakonom određuju se fondovi i uslovi za stambenu izgradnju.

Član 2.

(1) Opština je dužna starati se o stambenoj izgradnji i o održavanju stambenih zgrada, kao i o unapređivanju opštih uslova stanovanja, na svom području.
(2) Opština je posebno dužna starati se o upravljanju stambenim zgradama na svom području.
(3) U tu svrhu opština ima pravo i dužnost donositi, u okviru zakona, propise o organizaciji i radu skupa stanara i kućnih saveta o kućnom redu, o uslovima za sklapanje ugovora o korišćenju stanova i za sklapanje podstanarskih ugovora, o određivanju stanarine po odredbama ovog zakona, o održavanju i opravkama zgrada, o načinu korišćenja fondova stambenih zgrada o ustanovljavanju zajedničkih fondova za održavanje stambenih zgrada, kao i o drugim pitanjima iz oblasti upravljanja stambenim zgradama koja joj zakonom budu stavljena u nadležnost.

Član 3.

(1) Građanin koji se uselio u stan na osnovu ugovora o korišćenju stana ili drugog akta, koji po važećim propisima predstavlja punovažan osnov za useljenje stiče pravo da taj stan trajno i nesmetano koristi pod uslovima iz ovog zakona kao i da učestvuje u upravljanju zgradom ako je zgrada pod društvenim upravljanjem (stanarsko pravo).
(2) Građanin koji je stekao stanarsko pravo dužan je uredno plaćati stanarinu, koristiti stambene prostorije i zajedničke uređaje s pažnjom dobrog domaćina prema njihovoj nameni, u okviru kućnog reda snositi troškove tekućeg održavanja stana i deo troškova upotrebe zajedničkih uređaja koji pada na njegov teret i izvršavati dužnosti koje proističu iz njegovog učestvovanja u upravljanju zgradom.
(3) Odredbe ovog zakona koje se odnose na nosioce stanarskog prava primenjuju se i na sopstvenika porodične stambene zgrade i sopstvenika posebnog dela zgrade koji koriste stan u svojoj zgradi odnosno u svom posebnom delu zgrade, ako zakonom nije drukčije određeno.

Član 4.

(1) Pravo davanja stanova na korišćenje pojedinim građanima pripada opštini, ustanovama i organizacijama na koje opština to pravo prenese, pravnim licima i građanima koji su zgrade i stanove kao investitori izgradili ili po drugom osnovu stekli kao i ustanovama i organizacijama kojima to pravo bude priznato posebnim propisom (davaoca stana na korišćenje).
(2) Stanovi se daju pojedinim građanima na korišćenje putem ugovora o korišćenju stana, a na osnovu rešenja davaoca stana na korišćenje, kad se takvo rešenje po ovom zakonu donosi.

Član 5.

(1) Građani mogu imati u svojini pojedine stanove i porodične stambene zgrade do granica ustanovljenih Zakonom o nacionalizaciji najamnih zgrada i građevinskog zemljišta.
(2) Pravo svojine na pojedinim stanovima kao posebnim delovima zgrade i na porodičnim stambenim zgradama ustanovljava se posebnim saveznim zakonom.

Član 6.

(1) Stambenim zgradama neposredno upravljaju njihovi stanari i sopstvenici posebnih delova tih zgrada, preko skupova stanara i kućnih saveta, kao organa društvenog upravljanja, a na osnovu prava i obaveza ustanovljenih zakonom.
(2) Porodičnim stambenim zgradama u građanskoj svojini upravljaju njihovi sopstvenici na način određen ovim zakonom.
(3) Način upravljanja porodičnim stambenim zgradama koje se delom nalaze u društvenoj a delom u građanskoj svojini određuje savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove.

Član 7.

(1) Stambena zgrada pod društvenim upravljanjem ima svojstvo pravnog lica u pogledu prava i obaveza koji nastaju u vezi s korišćenjem te zgrade.
(2) Organi društvenog upravljanja stambene zgrade kao pravnog lica jesu skup stanara i kućni savet.
(3) Stambenu zgradu kao pravno lice predstavlja predsednik kućnog saveta.

Član 8.

Za obaveze koje nastaju usled korišćenja stambene zgrade pod društvenim upravljanjem jemči stambena zgrada svojim fondovima a kad su pojedini delovi zgrade u etažnoj svojini, za te obaveze jemče srazmerno i sopstvenici tih delova.

Član 9.

(1) Stambeni organ opštinskog narodnog odbora dužan je voditi računa da se u svim stambenim zgradama koje su po odredbama ovog zakona pod društvenim upravljanjem obrazuju organi društvenog upravljanja.
(2) Savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove može odrediti da se u manjim zgradama u društvenoj svojini ne obrazuju organi društvenog upravljanja.
(3) Zgradama iz stava 2 ovog člana neposredno upravljaju, pod nadzorom stambenog organa opštinskog narodnog odbora stanari koje on odredi.
(4) Rešenjem stambenog organa kojim se određuju stanari koji neposredno upravljaju manjom stambenom zgradom odrediće se i način upravljanja zgradom i ovlašćenja određenih stanara.
(5) Protiv rešenja iz stava 4 ovog člana ne može se voditi upravni spor.

Član 10.

(1) Stambenom zgradom u društvenoj svojini koja služi isključivo za potrebe stranih diplomatskih ili konzularnih predstavništava ili međunarodnih organizacija, ili za stanovanje njihovog osoblja, upravlja stambeni organ narodnog odbora opštine na čijem se području zgrada nalazi.
(2) Način upravljanja stambenom zgradom u društvenoj svojini koja većim delom služi za potrebe stranih diplomatskih ili konzularnih predstavništava ili međunarodnih organizacija, ili za stanovanje njihovog osoblja određuje savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove, u skladu s načelima društvenog upravljanja stambenim zgradama.
(3) Pri upravljanju odnosno pri određivanju načina upravljanja stambenim zgradama iz st. 1 i 2 ovog člana, stambeni organ i savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove dužni su poštovati pravila međunarodnog prava.

Član 11.

Stanovi treba da budu racionalno iskorišćeni prema broju prostorija stana i njihovoj površini, uzimajući u obzir broj lica koja stan koriste.

Član 12.

Nije dopušteno useliti se u stan niti koristiti stan bez prethodno zaključenog ugovora o korišćenju stana, osim u slučajevima određenim u ovom zakonu.

Član 13.

(1) Kućni red u stambenim zgradama propisuje opštinski narodni odbor na sednicama oba veća.
(2) Bliža pravila o izvršavanju kućnog reda donosi skup stanara stambene zgrade.

Član 14.

(1) Stambenom zgradom u smislu ovog zakona, smatra se zgrada koja je u celini ili pretežnim delom namenjena za stanovanje ako se makar i manjim delom koristi u tu svrhu, kao i zgrada koja nije namenjena za stanovanje ali se pretežnim delom koristi u tu svrhu.
(2) Rešenje o tome da li se zgrada smatra stambenom zgradom u smislu stava 1 ovog člana, donosi, u slučaju sumnje, stambeni organ opštinskog narodnog odbora.
(3) Savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove može, na zahtev zainteresovanog lica, rešiti da se pojedinom stambenom zgradom koja većim delom služi kao poslovna - upravlja kao poslovnom zgradom.
(4) Organ iz stava 3 ovog člana može rešiti da se i zgradom koja se ne bi smatrala stambenom zgradom u smislu stava 1 ovog člana upravlja kao stambenom zgradom ako zgrada ima najmanje pet stanova, ili ako zgrada ima manje od pet stanova ali njena stambena površina iznosi više od jedne četvrtine od ukupne površine zgrade.

Član 15.

Stanom se smatra skup prostorija namenjenih da služe stambenim potrebama jednog korisnika, koje po pravilu, čine jednu građevinsku celinu i imaju zaseban glavni ulaz.

Član 16.

Odredbe ovog zakona koje se odnose na stanove u stambenim zgradama primenjuju se i na stanove u poslovnim zgradama ako posebnim propisima nije drugačije određeno.

Član 17.

(1) Poslovnom prostorijom, bez obzira da li se nalazi u poslovnoj ili stambenoj zgradi, smatra se jedna ili više prostorija namenjenih vršenju poslovne delatnosti jednog korisnika koje po pravilu, čine građevinsku celinu i imaju zaseban glavni ulaz.
(2) U pogledu zakupa poslovne prostorije u stambenoj zgradi, shodno važe odredbe Zakona o poslovnim zgradama i prostorijama.

Član 18.

(1) Prostorije za privremeni smeštaj, kao što su privremeni radnički stanovi na gradilištima, u barakama i slično, ne smatraju se stanovima u smislu ovog zakona.
(2) Prostorijama iz stava 1 ovog člana upravljaju pod nadzorom stambenog organa opštinskog narodnog odbora, organi, organizacije ili ustanove koji su dali sredstva za izgradnju tih prostorija.
(3) Savet opštinskog narodnog odbora nadležan za stambene poslove može propisati način upravljanja takvim prostorijama, vodeći pri tom računa naročito o nameni prostorija i o potrebama organa, organizacija ili ustanova koji su dali sredstva za izgradnju tih prostorija.
(4) Zgrada za smeštaj pojedinaca ne smatra se stambenom zgradom u smislu ovog zakona i njom upravlja, po pravilniku koji u tu svrhu donosi, pravno lice koje je takvu