ZAKON

O UPRAVNOJ INSPEKCIJI

(Objavljen u "Sl. glasniku RS", br. 87 od 21. novembra 2011)

I. OSNOVNE ODREDBE

Sadržina zakona

Član 1.

Ovim zakonom uređuju se organizacija, poslovi i način rada upravne inspekcije, prava, dužnosti i odgovornosti upravnih inspektora i druga pitanja od značaja za rad upravne inspekcije.

Pojam

Član 2.

Upravna inspekcija je oblik nadzora nad sprovođenjem zakona i drugih propisa i postupanjem organa državne uprave, službi sudova, javnih tužilaštava, Republičkog javnog pravobranilaštva, službi Narodne skupštine, predsednika Republike, Vlade, Ustavnog suda i službi organa čije članove bira Narodna skupština (u daljem tekstu: državni organi), kao i organa teritorijalne autonomije i jedinica lokalne samouprave u vršenju poverenih poslova državne uprave i drugih imalaca javnih ovlašćenja, čije su sadržina, granice i ovlašćenja utvrđeni ovim i posebnim zakonima.

Delokrug upravne inspekcije

Član 3.

Upravna inspekcija obavlja inspekcijski nadzor nad primenom zakona i drugih propisa kojima se uređuju: državna uprava; radni odnosi u državnim organima i organima jedinica lokalne samouprave; opšti upravni postupak i posebni upravni postupci; izgled i upotreba grba, zastave i himne Republike Srbije; službena upotreba jezika i pisama; pečat državnih i drugih organa; birački spiskovi i matične knjige; političke stranke i udruženja i slobodan pristup informacijama od javnog značaja.
Upravna inspekcija obavlja inspekcijski nadzor i u drugim oblastima u kojima je posebnim zakonom utvrđena njena nadležnost.

Primena i odnos zakona

Član 4.

Upravna inspekcija će u vršenju inspekcijskog nadzora, a naročito u otklanjanju utvrđene nezakonitosti i nepravilnosti postupiti na način propisan ovim i posebnim zakonom.
U vršenju inspekcijskog nadzora upravna inspekcija postupa na način i preduzima ovlašćenja utvrđena ovim zakonom, odnosno posebnim zakonom ako su način postupanja i ovlašćenja uređeni drugačije.
Ako posebnim zakonom nisu bliže uređeni način postupanja i ovlašćenja upravne inspekcije, ona postupa tako da obezbedi ostvarivanje načela zakonitosti u radu i postupanju nadziranih organa, polazeći od odredaba ovog zakona, cilja upravnog inspekcijskog nadzora i prirode predmeta nadzora utvrđenog posebnim zakonom.
U postupku obavljanja poslova inspekcijskog nadzora, upravna inspekcija primenjuje zakon kojim se uređuje opšti upravni postupak, ako ovim ili posebnim zakonom nije drukčije određeno.

Svrha upravne inspekcije

Član 5.

U obavljanju poslova inspekcijskog nadzora, upravna inspekcija posebno doprinosi obezbeđivanju poštovanja načela zakonitosti u radu državnih organa, organa autonomnih pokrajina i jedinica lokalne samouprave i imalaca javnih ovlašćenja.
Upravnim inspekcijskim nadzorom obezbeđuje se i zaštita javnog i privatnog interesa, u skladu sa zakonom utvrđenim nadležnostima upravne inspekcije.
Upravna inspekcija preduzima i preventivne mere radi podsticanja nadziranih organa da efikasno i blagovremeno izvršavaju propisima utvrđene obaveze.

Samostalnost u radu

Član 6.

Poslove upravne inspekcije obavljaju upravni inspektori.
Upravni inspektori su samostalni u radu u granicama ovlašćenja utvrđenih zakonom i za svoj rad lično su odgovorni.
Niko ne sme korišćenjem službenog položaja ili na drugi način onemogućavati ili ometati upravnog inspektora u obavljanju inspekcijskog nadzora i preduzimanju mera i radnji na koje je ovlašćen.

Položaj nadziranog organa

Član 7.

U inspekcijskom nadzoru, upravni inspektor dužan je da omogući nadziranom organu učešće u inspekcijskim radnjama i izjašnjavanje o činjenicama i okolnostima bitnim za potpuno i pravilno utvrđivanje činjeničnog stanja i za zaštitu njegovih prava i pravnih interesa.
Upravni inspektor naročito je dužan da upozna nadzirani organ sa činjenicama, podacima i dokazima koji nisu pribavljeni od njega i omogući mu da se o njima izjasni.

Saradnja sa drugim organima i građanima

Član 8.

Upravna inspekcija u obavljanju poslova iz svog delokruga usklađuje planove rada, razmenjuje podatke i na drugi način sarađuje sa drugim inspekcijskim organima radi obavljanja obuhvatnijeg i delotvornijeg inspekcijskog nadzora.
Saradnja upravne inspekcije sa drugim organima državne uprave, pravosudnim organima i drugim zainteresovanim organima i organizacijama ostvaruje se u skladu sa nadležnostima upravne inspekcije i načelima saradnje utvrđenim propisima o državnoj upravi.
Upravna inspekcija, u skladu sa utvrđenim delokrugom, dužna je da postupa po svakoj predstavci i da građane i druge podnosioce predstavki obavesti o ishodu postupanja.

II. ORGANIZACIJA

Organizacioni oblik

Član 9.

Poslove upravne inspekcije obavlja Upravni inspektorat preko upravnih inspektora, kao organ u sastavu ministarstva nadležnog za poslove državne uprave.
Radom Upravnog inspektorata rukovodi direktor - glavni upravni inspektor (u daljem tekstu: glavni upravni inspektor) koji pored položaja i ovlašćenja rukovodioca organa uprave u sastavu ministarstva ima položaj i ovlašćenja upravnog inspektora, kao i ovlašćenje da odlučuje o žalbama izjavljenim protiv rešenja upravnih inspektora područnih i drugih organizacionih jedinica.
Glavnog upravnog inspektora postavlja Vlada na vreme od pet godina, na predlog ministra nadležnog za poslove državne uprave (u daljem tekstu: ministar).

Uslovi za obavljanje poslova

Član 10.

Za glavnog upravnog inspektora može biti postavljeno lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, koje ima najmanje devet godina radnog iskustva na upravnim poslovima, položen državni stručni ispit i koje ispunjava druge uslove propisane za rad u organima državne uprave.
Upravni inspektor može biti lice koje ima stečeno visoko obrazovanje iz naučne oblasti pravne nauke na studijama drugog stepena (diplomske akademske studije - master, specijalističke akademske studije, specijalističke strukovne studije), odnosno na osnovnim studijama u trajanju od najmanje četiri godine, koje ima najmanje pet godina radnog iskustva na upravnim poslovima, položen državni stručni ispit i koje ispunjava druge uslove propisane za rad u organima državne uprave.

Službena legitimacija

Član 11.

Upravni inspektor ima službenu legitimaciju kojom dokazuje svoje službeno svojstvo i identitet.
Sadržinu i izgled službene legitimacije, način izdavanja i vođenja evidencije o izdatim službenim legitimacijama propisuje ministar.

Stručno obrazovanje inspektora

Član 12.

Upravni inspektor dužan je da se stručno obrazuje i usavršava za obavljanje inspekcijskog nadzora, prema potrebama Upravnog inspektorata, na osnovu programa opšteg stručnog usavršavanja Vlade i programa posebnog stručnog usavršavanja Upravnog inspektorata.

Ograničenje inspektora u obavljanju drugih poslova

Član 13.

Upravni inspektor ne može da obavlja privredne ili druge delatnosti i poslove za sebe ili drugog poslodavca iz oblasti u kojoj vrši inspekcijski nadzor, učestvuje u radu stručnih radnih grupa ili tela nadziranih organa koji podležu inspekcijskom nadzoru, kao ni da obavlja druge službe, poslove i postupke koji su u suprotnosti sa položajem i ulogom upravnog inspektora i štete njegovoj samostalnosti u vršenju posla.

Poveravanje poslova

Član 14.

Poslove upravne inspekcije za organe grada Beograda, organe gradskih opština grada Beograda i ustanove čiji je osnivač grad Beograd, kao poverene, obavlja upravna inspekcija Gradske uprave grada Beograda.
O žalbama protiv rešenja upravne inspekcije Gradske uprave rešava glavni upravni inspektor.
Nadzor nad radom upravne inspekcije Gradske uprave, u obavljanju poverenih poslova državne uprave utvrđenih ovim zakonom, vrši Upravni inspektorat.
Kad inspekcijski nadzor vrši upravna inspekcija Gradske uprave, glavni upravni inspektor ima, pored prava i dužnosti koje glavni upravni inspektor ima kao rukovodilac organa državne uprave koji vrši nadzor nad radom imaoca javnih ovlašćenja, pravo i dužnost da neposredno:
1) izdaje obavezne instrukcije za izvršavanje zakona i drugih propisa i za vršenje poslova, kao i da nadzire njihovo izvršavanje;
2) ostvaruje neposredan nadzor nad njihovim radom;
3) vrši neposredan nadzor u svim poslovima i sa svim ovlašćenjima ako ih upravna inspekcija Gradske uprave ne vrše;
4) predloži oduzimanje ovlašćenja za obavljanje određenog posla upravnom inspektoru i utvrđivanje odgovornosti u organu grada, koji poslove ne obavlja blagovremeno, stručno, zakonito i savesno;
5) organizuje zajedničke akcije upravne inspekcije sa upravnim inspektorima Gradske uprave u organima grada Beograda i organima gradskih opština grada Beograda, uvek kada to potrebe zahtevaju;
6) traži izveštaje, podatke i obaveštenja o izvršenju poverenih poslova nadzora;
7) po pravu nadzora poništi ili ukine njeno rešenje.

III. POSLOVI

Sadržina inspekcijskog nadzora

Član 15.

Inspekcijski nadzor obavlja se:
1) preduzimanjem upravnih radnji na utvrđivanju stanja sprovođenja zakona i drugih propisa kod nadziranih organa, tj. organa koji su u obavljanju svojih poslova i radu dužni da postupaju prema propisima čiju primenu nadzire upravna