ZAKON

O USLOVIMA ZA OBAVLjANjE POSLOVA VEŠTAČENjA

(Objavljen u "Sl. glasniku SRS", br. 16/87 i 17/87)

OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom utvrđuju se uslovi za vršenje poslova veštačenja koje moraju ispunjavati fizička lica - stalni veštaci i društveno-pravna lica koja po odredbama sudskih i drugih postupaka vrše veštačenja, uslovi za osnivanje organizacija udruženog rada za vršenje ovih poslova, kao i određena prava, dužnosti i odgovornosti lica koja obavljaju poslove veštačenja.

Član 2.

Poslovi veštačenja, u smislu ovog zakona, predstavljaju aktivnosti čijim se obavljanjem, uz korišćenje naučnih, tehničkih i drugih dostignuća, pružaju sudu ili drugom organu koji vodi postupak potrebna stručna znanja koja se koriste prilikom utvrđivanja, ocene ili razjašnjenja pravno relevantnih činjenica.

Član 3.

Poslove veštačenja u skladu sa zakonom vrše:
1. organizacije udruženog rada osnovane za obavljanje delatnosti veštačenja;
2. državni organi;
3. stručne, naučne i druge organizacije udruženog rada (fakulteti, instituti, zavodi i dr.);
4. fizička lica.

Član 4.

Fizička lica mogu veštačenje obavljati kao svoje osnovno zanimanje - ličnim radom samostalno u vidu zanimanja, ili mogu povremeno obavljati veštačenje - kao sporedno zanimanje, uz uslov da su stekla svojstvo stalnog veštaka na osnovu ovog zakona.
Izuzetno, jednostavnija veštačenja, u skladu sa zakonom, može obaviti i drugo fizičko lice.

Član 5.

Evidencija lica koja vrše veštačenja vodi se u Republičkom sekretarijatu za pravosuđe i upravu (u daljem tekstu: Republički sekretarijat) putem Registra stalnih veštaka i Registra društvenih pravnih lica koja vrše poslove veštačenja.
Republički sekretar za pravosuđe i upravu (u daljem tekstu: republički sekretar) svojim aktom uređuje način vođenja registra.

DRUŠTVENO-PRAVNA LICA KOJA OBAVLjAJU POSLOVE VEŠTAČENjA

Član 6.

Poslovi koje obavlja organizacija za veštačenje su poslovi od posebnog društvenog interesa.

Član 7.

Organizacija za veštačenje pored poslova veštačenja: - organizuje trajnu i povremenu saradnju sa sudovima i drugim organima i organizacijama koje se bave pitanjima od značaja za obavljanje poslova veštačenja, kao i sa organizacijama i organima koji ove poslove obavljaju i sa stalnim veštacima određenih struka, a radi razmene iskustava, usklađivanja i unapređivanja delatnosti;
- prati naučna i tehnička dostignuća od značaja za veštačenje i upoznaje stalne veštake, sudove i druge zainteresovane organe i organizacije sa ovim dostignućima;
- organizuje stručno usavršavanje radnika i drugih lica koja obavljaju poslove veštačenja.

Član 8.

Organizacija za veštačenje mora imati obezbeđena odgovarajuća materijalna sredstva i tehničku opremljenost za obavljanje poslova veštačenja.

Član 9.

U organizaciji za veštačenje u odlučivanju o poslovima određenim ovim zakonom učestvuju i predstavnici društveno-političke zajednice koja je osnovala organizaciju za veštačenje (u daljem tekstu: predstavnici društvene zajednice).
Predstavnici društvene zajednice učestvuju u odlučivanju o poslovima određenim ovim zakonom u organu upravljanja organizacije za veštačenje.

Član 10.

Broj i sastav predstavnika društvene zajednice utvrđuje se sporazumom koji zaključuju organizacija za veštačenje i osnivač, s tim da taj broj ne može biti manji od 1/3 ukupnog broja članova organa upravljanja.
Sporazumom iz stava 1. ovog člana određuju se organi i organizacije koji imenuju predstavnike društvene zajednice i to nakon prethodno pribavljene saglasnosti tih organa, odnosno organizacija.
Predstavnici društvene zajednice imenuju se za vreme od četiri godine.

Član 11.

Poslovi u čijem odlučivanju učestvuju predstavnici društvene zajednice su:
1. utvrđivanje predloga programa razvoja organizacije za veštačenje,
2. utvrđivanje predloga statuta organizacije za veštačenje, 3. donošenje godišnjeg programa rada i razmatranje izveštaja o njegovom ostvarivanju, 4. imenovanje i razrešavanje poslovodnog organa, 5. razmatranje pitanja saradnje sa organizacijama i organima koji se bave pitanjima od značaja za obavljanje veštačenja.
Odluka o pitanjima iz stava 1. ovog člana doneta je kada se za nju izjasni većina ukupnog broja delegata iz reda radnika organizacije za veštačenje i većina ukupnog broja predstavnika društvene zajednice.

Član 12.

Skupština društveno-političke zajednice koja je osnovala organizaciju za veštačenje daje saglasnost na odredbe statuta, odnosno drugog samoupravnog opšteg akta organizacije za veštačenje kojim se uređuje:
1. naziv, sedište i delatnost organizacije za veštačenje,
2. uslovi za imenovanje poslovodnog organa,
3. izrada i donošenje planova,
4. ostvarivanje samoupravne radničke kontrole i organ samoupravne radničke kontrole.

Član 13.

Skupština odgovarajuće društveno-političke zajednice odlučuje o davanju saglasnosti na odredbe statuta i drugog samoupravnog opšteg akta u roku od 90 dana od dana njegovog dostavljanja.
Ako skupština društveno-političke zajednice ne da saglasnost u roku iz stava 1. ovog člana, smatraće se da je ova saglasnost data.

Član 14.

Poslove veštačenja mogu obavljati i stručne, naučne i druge organizacije udruženog rada (fakulteti, instituti, zavodi i dr.) koje su u okviru svoje delatnosti predvidele i obavljanje poslova veštačenja, ako raspolažu odgovarajućim stručnim kadrovima i tehničkim sredstvima.
Odredbe ovog zakona koje se odnose na organizaciju za veštačenje shodno se primenjuju i na stručne, naučne i druge organizacije udruženog rada koje u okviru svoje delatnosti obavljaju i poslove veštačenja.

Član 15.

Organizacija udruženog rada koja je osnovana za obavljanje poslova veštačenja, dostaviće Republičkom sekretarijatu akt o osnivanju, odnosno rešenje o upisu u sudski registar.
Stručne, naučne i druge organizacije udruženog rada koje su u okviru svoje delatnosti predvidele i obavljanje poslova veštačenja, dužne su obavestiti Republički sekretarijat o vrstama veštačenja koje mogu da obavljaju i o materijalno-tehničkoj i kadrovskoj osposobljenosti za njihovo obavljanje.

Član 16.

Organizacija za veštačenje za svaku od oblasti u kojoj obavlja poslove veštačenja obezbeđuje dovoljan broj stručnih radnika - veštaka koji omogućava da se veštačenja obavljaju stručno, kvalitetno i efikasno.
Broj stručnih radnika - veštaka određuje za svaku od oblasti u kojoj se vrše veštačenja, organizacija za veštačenje svojim samoupravnim opštim aktom.
Stručni radnici organizacije za veštačenje moraju ispunjavati opšte i posebne uslove koji su ovim zakonom propisani za vršenje poslova stalnog veštaka.

Član 17.

Kada organ koji vodi postupak poveri veštačenje organizaciji iz člana 3. stav 1. tačka 1. ovog zakona, veštačenje će obaviti stručni radnici koji su u radnom odnosu u ovoj organizaciji.
U naročito složenim slučajevima ili ako je za veštačenje potreban timski rad, tj. učešće više lica istih ili različitih specijalnosti ili ako postoje drugi opravdani razlozi predviđeni samoupravnim opštim aktom organizacije za veštačenje, za obavljanje određenog veštačenja, mogu biti angažovane i druge stručne organizacije, državni organi ili pojedinci - spoljni saradnici koji ispunjavaju uslove iz člana 19. ovog zakona.

Član 18.

Stručni radnici organizacije za veštačenje, kao i spoljni saradnici i lica angažovana iz drugih organizacija i organa u smislu člana 17. stav 2. ovog zakona, samostalno obavljaju poslove veštačenja u okviru organizacije kojoj je veštačenje povereno.

FIZIČKA LICA KOJA OBAVLjAJU POSLOVE STALNOG VEŠTAKA

Član 19.

Kao stalni veštak, veštačenje može vršiti lice koje pored opštih uslova za zasnivanje radnog odnosa u državnim organima ispunjava i sledeće posebne uslove:
1. da ima potrebno stručno znanje i sposobnost za davanje nalaza i mišljenja u određenim vrstama veštačenja;
2. da je po svojim ljudskim i radnim kvalitetima podobno za rad u svojstvu stalnog veštaka, te da se, s obzirom na prirodu njegovog redovnog posla i druge okolnosti može očekivati da će veštačenja obavljati objektivno, uredno i na vreme;
3. da nije osuđivano za krivično delo koje ga čini nepodobnim za rad u svojstvu veštaka.
Uslov iz tačke 1. stava 1. ovog člana ispunjava lice koje ima, pored potrebnog iskustva za samostalan rad, najmanje odgovarajući četvrti stepen stručnosti.
Ispunjenost uslova iz tačke 1. stava 1. ovog člana za fizička lica koja nemaju položen odgovarajući stručni ispit, odnosno nemaju doktorat nauka niti su stekla sedmi dva stepen stručne spreme - magisterijum nauka ili specijalizaciju u oblasti u kojoj će obavljati poslove veštačenja, utvrđuje se na osnovu provere putem polaganja ispita pred odgovarajućom stručnom komisijom na način koji propiše republički sekretar.

Član 20.

Svojstvo stalnog veštaka stiče se danom upisa u Registar stalnih veštaka.
Rešenje o upisu u Registar stalnih veštaka donosi republički sekretar na predlog sudova, drugih državnih organa, samoupravnih organizacija i zajednica, društvenih organizacija i udruženja građana, kao i na zahtev samog