ZAKON

O ZAŠTITI BILjA OD BOLESTI I ŠTETOČINA

(Objavljen u "Sl. glasniku SRS", br. 14/84, 6/89, + 53/93, 67/93, 48/94 i 101/2005)

I. OPŠTE ODREDBE

Član 1.

Ovim zakonom propisuju se mere za sprečavanje pojava, otkrivanje i suzbijanje biljnih bolesti i štetočina, zdravstvena kontrola bilja, kontrola sredstava za zaštitu bilja u proizvodnji i prometu i utvrđuju uslovi i način obavljanja poslova zaštite bilja, kao i obezbeđivanje sredstava za sprovođenje propisanih mera.

Član 2.

Biljnim bolestima se, u smislu ovog zakona, smatraju oboljenja koja su prouzrokovana gljivicama, bakterijama, virusima, mikroplazmama i parazitnim cvetonošama, a pod biljnim štetočinama - štetni insekti, štetne grinje, štetne stonoge, štetne nematode, štetni puževi, štetni sisari i štetne ptice.
Biljem se, u smislu ovog zakona, smatraju živo bilje i njegovi delovi, seme i sadni materijal, biljni plodovi, vlakna predivih biljaka, ambalaža biljnog porekla, rezana drvna građa i šumski sortimenti, stočna hrana biljnog porekla, organsko đubrivo i drugi predmeti biljnog i životinjskog porekla kojim se mogu prenositi biljne bolesti ili štetočine.
Sredstvima se za zaštitu bilja, u smislu ovog zakona, smatraju hemijska i biološka sredstva kojima se uspešno sprečava pojava ili suzbijaju biljne bolesti i štetočine i korovi, materije koje se dodaju tim sredstvima radi poboljšanja njihovog dejstva, mešavine sredstava za zaštitu bilja sa veštačkim đubrivima i materije koje se koriste za regulisanje rasta bilja.

Član 3.

Listu biljnih bolesti i štetočina čije je sprečavanje od interesa za Republiku donosi republički organ uprave nadležan za poslove zaštite bilja.

Član 4.

Organizacije udruženog rada i zemljoradničke zadruge koje se bave poljoprivrednom i šumarskom proizvodnjom, prometom i preradom bilja i prometom sredstava za zaštitu bilja, samoupravne organizacije i zajednice, građanska pravna lica i građani (u daljem tesktu: držaoci bilja) dužni su da preduzimaju mere za sprečavanje pojave, otkrivanje i suzbijanje biljnih bolesti i štetočina.
Društveno-političke zajednice organizuju zaštitu bilja od biljnih bolesti i štetočina na način predviđen ovim zakonom.

Član 5.

Delatnost, odnosno poslove zaštite bilja obavljaju organizacije udruženog rada, zemljoradničke zadruge, druge samoupravne organizacije i zajednice (u daljem tekstu: organizacije za zaštitu bilja) i građani, pod uslovima utvrđenim ovim zakonom.

II. SPREČAVANjE I SUZBIJANjE BILjNIH BOLESTI I ŠTETOČINA

Član 6.

Radi sprečavanja pojave i širenja ili utvrđivanje prisustva biljnih bolesti i štetočina može se narediti:
1. praćenje pojave, brojnosti i rasprostranjenosti određenih biljnih bolesti i štetočina;
2. pregled zemljišta i bilja radi utvrđivanja prisustva karantinskih biljnih bolesti i štetočina;
3. zabrana gajenja za određeno vreme i na određenom području pojedinih vrsta, sorti ili klonova poljoprivrednog i šumskog bilja;
4. obavezni zdravstveni pregled bilja pre otpremanja u unutrašnjem prometu;
5. zabrana otpremanja bilja iz zaraženih područja;
6. pregled prostorija za smeštaj bilja i sredstava za transport bilja.
Mere iz stava 1. tačka 3. ovog člana naređuje republički organ uprave nadležan za poslove zaštite bilja, a mere iz stava 1. tač. 2, 5. i 6. ovog člana opštinski organ uprave nadležan za poslove bilja.

Član 7.

Radi suzbijanja biljnih bolesti i štetočina može se narediti:
1. obavezno učešće organizacija udruženog rada, drugih organizacija i građana u suzbijanju biljnih bolesti i štetočina i korišćenje njihove opreme za tu svrhu;
2. uništavanje bilja i ambalaže;
3. dezinfekcija, dezinsekcija, deratizacija i primena drugih mera hemijskog suzbijanja;
4. primena agrotehničkih, mehaničkih, fizičkih, bioloških i drugih mera prema ukazanoj potrebi.
Mere iz stava 1. tačka 1. ovog člana naređuje skupština opštine ili organ koji ona odredi, a mere zi stava 1. tač. 2, 3. i 4. ovog člana opštinski organ uprave nadležan za poslove zaštite bilja.
Za učešće u sprovođenju mera iz stava 1. tačka 1. ovog člana, učesnicima pripada naknada u visini koju utvrdi organ koji je meru naredio.

Član 8.

U vršenju poslova prognoze biljnih bolesti i štetočina i poslova izveštavanja o pojavi biljnih bolesti i štetočina opštine su dužne da na svojoj teritoriji organizuju:
1. pregled zemljišta i bilja radi utvrđivanja prisustva određenih biljnih bolesti i štetočina;
2. osmatranje pojave, kretanja i rasprostranjenosti određenih biljnih bolesti i štetočina;
3. vršenje meteoroloških osmatranja koja su od značaja za pojavu biljnih bolesti i štetočina i evidentiranje određenih meteoroloških podataka;
4. predviđanje pojave određenih biljnih bolesti i štetočina, obaveštavanje držalaca bilja o dugoročnoj i kratkoročnoj prognozi te pojave i preporučivanje mera i rokova za sprečavanje pojave, širenja i za suzbijanja tih bolesti i štetočina;
5. vođenje evidencije o biljnim bolestima i štetočinama koje se pojavljuju u ekonomski značajnijem obimu, o preduzetim merama za njihovo suzbijanje i o obimu pričinjene štete od tih bolesti i štetočina;
6. stručno osposobljavanje građana koji upotrebljavaju sredstva za zaštitu bilja radi upoznavanja sa merama sprečavanja pojave i suzbijanje biljnih bolesti i štetočina, otrovnošću, načinom delovanja, rukovanja i primene tih sredstava, načinom zaštite od trovanja pri radu sa tim sredstvima i opasnošću za čovekovu sredinu od njihove neracionalne primene, kao i pružanje stručne pomoći kod primenjivanja tih mera;
7. praćenje primene sredstava za zaštitu bilja od strane držalaca
bilja.
Vršenje poslova iz stava 1. ovog člana skupština opštine poverava organizaciji udruženog rada koja ispunjava uslove propisane ovim zakonom.
Organ, odnosno organizacija koja vrši poslove iz stava 1. ovog člana dužna je da podatke o pojavi, rasprostranjenosti, predviđaju pojave određenih biljnih bolesti i štetočina, pričinjenim štetama i o preduzetim merama na sprečavanju pojave i suzbijanju tih bolesti i štetočina, dostavlja organizaciji udruženog rada iz člana 9. stav 2. ovog zakona.

Član 9.

Poslovi zaštite bilja čije vršenje obezbeđuje Republika jesu:
1. organizovanje i sistematsko praćenje dinamike pojave i izveštavanja o pojavi određenih biljnih bolesti i štetočina u Republici;
2. izrada stručnih uputstava i metoda za utvrđivanje prisustva, praćenja pojave i rasprostranjenosti određenih biljnih bolesti i štetočina, kao i metoda za prognozu pojave i rada na usavršavanju ovih metoda;
3. osposobljavanje kadrova koji rade na poslovima prognoze biljnih bolesti i štetočina;
4. identifikacija prouzrokovača novopojavljenih i drugih nepoznatih biljnih bolesti i štetočina, kada se te bolesti i štetočine pojave u Republici;
5. izrada dugoročne i kratkoročne prognoze stepena pojave određenih biljnih bolesti i štetočina i saopštavanje tih prognoza i preporučenih rokova i mera za sprečavanje pojave i suzbijanje biljnih bolesti i štetočina preko sredstava javnog informisanja;
6. razmena informacija o pojavi, rasprostranjenosti i prognozi pojave određenih biljnih bolesti i štetočina sa organima uprave nadležnim za poslove zaštite bilja u autonomnim pokrajinama i drugim republikama;
7. evidentiranje pojave, rasprostranjenosti, obima pričinjene štete i preduzetih mera na sprečavanju pojave i suzbijanju određenih biljnih bolesti i štetočina;
8. kontrola ostataka određenih pesticidnih materija u zemljištu, bilju i biljnim proizvodima.
Poslove iz stava 1. ovog člana vrši organizacija udruženog rada koja se bavi naučnoistraživačkim radom iz oblasti zaštite bilja, koju odredi republički organ uprave nadležan za poslove zaštite bilja.
Sredstva za vršenje poslove iz stava 1. ovog člana obezbeđuje Republika.

Član 10.

Vršenje poslova prognoze biljnih bolesti i štetočina i poslova izveštavanja o njihovoj pojavi i sprovođenje mera za sprečavanje i suzbijanje biljnih bolesti i štetočina, predviđenih ovim zakonom i propisima donetim na osnovu njega, utvrđuju se programom mera zaštite bilja.
Skupština opštine utvrđuje program mera zaštite bilja za teritoriju opštine do kraja novembra tekuće godine za naredne dve godine, a po prethodno pribavljenom mišljenju organizacije udruženog rada koja vrši poslove iz stava 1. ovog člana.
Program mera zaštite bilja za teritoriju grada Beograda donosi Skupština grada Beograda.
Programom mera utvrđuju se mere, izvršioci mera, način, rokovi i kontrola sprovođenja pojedinih mera.

Član 11.

Držaoci bilja su dužni da vrše pregled svog zemljišta, bilja, prostorija u kojima su smešteni bilje i biljne prerađevine, uređaja za preradu bilja i sredstava za