ZAKON

O ZAŠTITI OD ELEMENTARNIH I DRUGIH VEĆIH NEPOGODA

(Objavljen u "Sl. glasniku SRS", br. 20/77, 27/85, 6/89, 52/89, + 53/93, 67/93, 48/94 i 101/2005)

GlavaI- OSNOVNE ODREDBE

Član 1.

Zaštita ljudi i materijalnih dobara od elementarnih i drugih većih nepogoda vrši se po odredbama ovog zakona, ukoliko posebnim zakonom nije drukčije određeno.

Član 2.

Pod elementarnim i drugim većim nepogodama, u smislu ovog zakona, podrazumevaju se: zemljotres; poplava; bujica; atmosferska nepogoda; suša; snežni nanos i lavina; nagomilavanje leda na vodotoku; odronjavanje i klizanje zemljišta; požar; eksplozija, nekontrolisano oslobađanje, izlivanje ili rasturanje štetnih gasovitih, tečnih ili čvrstih hemijskih radioaktivnih materija; saobraćajna nezgoda; rušenje brane na vodotoku; epidemija zaraznih bolesti, stočnih zaraznih bolesti i biljnih bolesti i pojava štetočina; i slične pojave većih razmera koje mogu da ugroze zdravlje i živote ljudi ili da prouzrokuju štetu većeg obima.

Član 3.

Zaštita od elementarnih i drugih većih nepogoda (u daljem tekstu: zaštita od elementarnih nepogoda) obuhvata: preventivne mere zaštite kojima se sprečavaju elementarne nepogode ili ublažava njihovo dejstvo; mere zaštite u slučaju neposredne opasnosti od elementarne nepogode kojima se sprovode neposredne pripreme za učešće u zaštiti; mere učešća u zaštiti kada nastupe elementarne nepogode kojima se obezbeđuje učešće snaga i sredstava u zaštiti od ovih napogoda; i mere ublažavanja i otklanjanja neposrednih posledica nastalih dejstvom elementarnih nepogoda.

Član 4.

Zaštita od elementarnih nepogoda, u okviru društvene samozaštite, zasniva se na pravu i obavezi samozaštite i na dužnosti svakog da drugom pruži pomoć u zaštiti od ovih nepogoda, kao i na saradnji, solidarnosti i uzajamnosti radnih ljudi i građana, osnovnih i drugih organizacija udruženog rada, mesnih zajednica i drugih samoupravnih organizacija i zajednica, društveno-političkih zajednica i međuopštinskih regionalnih zajednica.

Član 5.

U zaštiti od elementarnih nepogoda prvenstvo ima zaštita zdravlja i života ljudi.

Član 6.

Radni ljudi i građani, osnovne i druge organizacije udruženog rada, mesne zajednice i druge samoupravne organizacije i zajednice, društveno-političke zajednice i međuopštinske regionalne zajednice imaju pravo na zaštitu od elementarnih nepogoda i dužni su da preduzimaju propisane mere zaštite.

Član 7.

Radni ljudi i građani odlučuju o organizovanju zaštite od elementarnih nepogoda, donose planove zaštite, pripremaju se, osposobljavaju i učestvuju u zaštiti od elementarnih nepogoda u osnovnoj i drugoj organizaciji udruženog rada, mesnoj zajednici i drugoj samoupravnoj organizaciji i zajednici, opštini, međuopštinskoj regionalnoj zajednici, gradu Beogradu i Socijalističkoj Republici Srbiji.
Organizacije i zajednice iz stava 1. ovog člana uređuju i organizuju zaštitu od elementarnih nepogoda, izrađuju planove zaštite od ovih nepogoda i obezbeđuju ostvarivanje prava i dužnosti radnih ljudi i građana u ovoj zaštiti.

Član 8.

Društveno-političke organizacije, na čelu sa Savezom komunista, u skladu sa svojom ulogom, zadacima i odgovornošću, pokretači su i nosioci trajne idejno-političke akcije na razvijanju društvene svesti radnih ljudi i građana o neophodnosti organizovanja i ostvarivanja zaštite stanovništva i materijalnih dobara od elementarnih nepogoda, razmatraju stanje i probleme u ovoj oblasti i zalažu se za stvaranje uslova kojima se obezbeđuje što potpunije i efikasnije učešće radnih ljudi i građana, osnovnih i drugih organizacija i drugih samoupravnih organizacija i zajednica u zaštiti od tih nepogoda.

Član 9.

Ako je nastala ili neposredno preti opasnost od elementarne nepogode može se narediti mobilizacija radnih ljudi i građana, jedinica i štabova civilne zaštite, službe osmatranja, javljanja, obaveštavanja i uzbunjivanja, radnih jedinica, jedinica veze društveno-političkih zajednica, državnih organa, mesnih zajednica, osnovnih i drugih organizacija udruženog rada i drugih samoupravnih organizacija i zajednica i materijalnih sredstava, kao i učešće teritorijalne odbrane.
U zaštiti od elementarnih nepogoda obavezno se obezbeđuje učešće civilne zaštite.
Organi određeni ovim zakonom za rukovođenje zaštitom od elementarnih nepogoda mogu zahtevati i učešće jedinica Jugoslovenske narodne armije u zaštiti od ovih nepogoda.

Član 10.

Poslovi zaštite od elementarnih nepogoda su od opšteg interesa za Republiku.

GlavaII- PRAVA I DUŽNOSTI RADNIH LjUDI I GRAĐANA, OSNOVNIH I DRUGIH ORGANIZACIJA UDRUŽENOG RADA I DRUGIH SAMOUPRAVNIH ORGANIZACIJA I ZAJEDNICA U ZAŠTITI OD ELEMENTARNIH NEPOGODA

1. Zajedničke odredbe

Član 11.

Radni ljudi i građani, osnovne i druge organizacije udruženog rada i druge samoupravne organizacije i zajednice dužni su da organizuju i sprovode mere zaštite od elementarnih nepogoda određene zakonom, drugim propisima i planovima zaštite.
Ako zapreti ili iznenada nastupi opasnost od elementarne nepogode radni ljudi i građani, organizacije i zajednice iz stava 1. ovog člana dužni su da preduzmu mere zaštite bez poziva i na poziv nadležnog organa.

Član 12.

Korisnici, sopstvenici, odnosno držaoci pokretnih i nepokretnih materijalnih dobara dužni su da u slučaju elementarne nepogode preduzmu potrebne mere radi zaštite ovih dobara, kao i da omoguće da se na tim dobrima preduzmu i sprovedu potrebne mere zaštite (sklapanje, delimično ili potpuno rušenje objekta, istovarivanje ili uklanjanje materijala, seča stabala, prokopavanje kanala, izgradnja nasipa i dr.), koje naredi štab civilne zaštite društveno-političke zajednice odnosno međuopštinske regionalne zajednice.

Član 13.

Korisnici, sopstvenici, odnosno držaoci prevoznih sredstava drumskog, železničkog, rečnog, vazdušnog, poštansko-telegrafsko-telefonskog i radio-saobraćaja, građevinskih i poljoprivrednih mašina, alata i drugih materijalnih sredstava potrebnih za zaštitu od elementarnih nepogoda, dužni su da ih u ispravnom stanju i sa odgovarajućom radnom snagom stave na raspolaganje štabu civilne zaštite društveno-političke zajednice, odnosno međuopštinske regionalne zajednice, na njegov zahtev. Štab civilne zaštite dužan je da ova sredstva upotrebljava pravilno i u skladu sa njihovom namenom.

Član 14.

Korisnici, odnosno sopstvenici stambenih zgrada, stanova, poslovnih prostorija i drugih zgrada i prostorija dužni su, ako naredi nadležni organ opštine odnosno grada Beograda, da prime na privremeni smeštaj evakuisano stanovništvo i materijalna dobra sa ugroženog područja. Pri tome se korisnicima, odnosno sopstvenicima, prema potrebi, ostavljaju neophodne prostorije za njihov smeštaj.
Ako korisnik odnosno sopstvenik stambene i druge zgrade odbije da postupi po odredbi stava 1. ovog člana, ili je odsutan, nadležni opštinski organ može u te zgrade i prostorije i bez odobrenja korisnika odnosno sopstvenika da izvrši privremeni smeštaj stanovništva i materijalnih dobara sa ugroženog područja.
Ulazak u zgrade i prostorije radi smeštaja stanovništva i materijalnih dobara sa ugroženog područja u slučajevima iz stava 2. ovog člana vrši se na osnovu rešenja donetog po skraćenom postupku od strane nadležnog opštinskog organa, komisijski i uz primenu mera zaštite i obezbeđenja za tečenih dobara.
Trajanje privremenog smeštaja iz stava 1. ovog člana određuje nadležni organ opštine, odnosno grada Beograda. Privremeni smeštaj ne može biti duži od tri meseca od dana prestanka elementarne nepogode. U izuzetno teškim situacijama skupština opštine, odnosno grada Beograda, može ovaj rok da produži najviše još za tri meseca.

Član 15.

Korisnici, sopstvenici odnosno držaoci medicinske opreme i lekova, rezervi krvi i produkata od krvi, odeće i obuće, hrane i drugih materijalnih sredstava neophodnih za pružanje pomoći nastradalom i ugroženom stanovništvu i za sprečavanje štete od elementarnih nepogoda, dužni su da ih stave na raspolaganje na zahtev štaba civilne zaštite društveno-političke zajednice, odnosno međuopštinske regionalne zajednice.

Član 16.

Korisnici, sopstvenici odnosno držaoci materijalnih sredstava iz čl. 13. i 15. ovog zakona dužni su da ih predaju u mesto i u vreme koje odredi štab civilne zaštite društveno-političke zajednice, odnosno međuopštinske regionalne zajednice.

Član 17.

Radi zaštite od elementarnih nepogoda, radni ljudi i građani, osnovne i druge organizacije udruženog rada i druge samoupravne organizacije i