Na osnovu člana 93. stav 4. Zakona o osnovama sistema obrazovanja i vaspitanja ("Službeni glasnik RS", br. 62/03, 64/03, 58/04 i 62/04), a u vezi sa članom 24. stav 1. Zakona o srednjoj školi ("Službeni glasnik RS", br. 50/92, 53/93, 67/93, 48/94, 24/96, 23/02, 25/02, 62/03 i 64/03),
Ministar prosvete i sporta donosi

Pravilnik

o nastavnom planu i programu ogleda za obrazovni profil nadzornik parka

(Objavljeno u "Prosvetni glasnik", br. 19 od 15 novembra 2004)

Član 1.

Ovim pravilnikom utvrđuje se nastavni plan i program ogleda za obrazovni profil nadzornik parka, koji je odštampan uz ovaj pravilnik i čini njegov sastavni deo.

Član 2.

Program ogleda iz člana 1. ovog pravilnika ostvaruje se u skladu sa:
1. Pravilnikom o planu i programu obrazovanja i vaspitanja za zajedničke predmete u stručnim i umetničkim školama ("Službeni glasnik SRS - Prosvetni glasnik", broj 6/90 i "Prosvetni glasnik", br. 4/91, 7/93, 17/93, 1/94, 2/94, 2/95, 3/95, 8/95, 5/96, 2/02, 5/03 i 10/03), i to sa nastavnim planom i programom:
1) srpskog jezika i književnosti;
2) srpskog jezika kao nematernjeg jezika;
3) jezika nacionalnih manjina;
4) fizičkog vaspitanja;
5) računarstva i informatike;
6) fizike;
7) likovne kulture;
8) sociologije;
9) filozofije;
10) tehničkog crtanja sa nacrtnom geometrijom;
11) građevinskog vaspitanja i
2. Pravilnikom o nastavnom planu i programu predmeta verska nastava za srednje škole ("Prosvetni glasnik", broj 6/03).

Član 3.

Stupanjem na snagu ovog pravilnika prestaje da važi Pravilnik o nastavnom planu i programu ogleda za obrazovni profil nadzornik parka ("Prosvetni glasnik", broj 4/04).

Član 4.

Ovaj pravilnik stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Prosvetnom glasniku".

Broj 110-00-130/04-02/1

U Beogradu, 25. oktobra 2004. godine

Ministar,

dr Slobodan Vuksanović, s.r.

NASTAVNI PLAN I PROGRAM OGLEDA



Područje rada:       Šumarstvo i obrada drveta

Oblast:              Šumarstvo

Obrazovni profil:    NADZORNIK PARKA - ogled

Trajanje obrazovanja:  četiri godine

Cilj ogleda:
Unapređenje kvaliteta i osavremenjivanje obrazovno-vaspitnog rada kroz:
- uvođenje u svakodnevnu nastavnu praksu savremenih i efikasnih metoda rada sa učenicima;
- uvođenjem novog nastavnog plana i programa u cilju ostvarivanja ishoda stručnog obrazovanja i obrazovanja uopšte;
- povećanje fonda časova vežbi, radi uspešnog ostvarivanja ciljeva obrazovanja za ovaj obrazovni profil;
- uspostavljanje višeg nivoa korelacije nastavnih sadržaja;
- izradu kriterijuma ocenjivanja i građenja standarda ocenjivanja učenika;
- proveru koncepta stručne mature.
Uvođenje organizacionih novina:
- prilagođavanje organizacije nastavnog procesa u školi, u okviru godišnjeg fonda časova, a u skladu sa očekivanim ishodima stručnog obrazovanja i uslovima rada u školi i na radnom mestu;
- nastavni sadržaji su organizovani modularno za pojedine opštestručne i sve stručne predmete;
- moduli se realizuju kroz teorijsku nastavu, vežbe, nastavu u bloku i profesionalnu praksu;
- povećanje fonda časova praktične nastave radi uspešnijeg ostvarivanja opštih ciljeva obrazovanja u ovom obrazovnom profilu;
- uvođenje drugog stranog jezika kao izbornog predmeta, kao mogućnosti da učenik upotpuni svoje obrazovanje.
Očekivani ishodi ogleda
- Brzo adaptiranje učenika na uslove rada.
- Unapređen i kvalitetan obrazovno-vaspitni rad kroz:
- efikasnije i podsticajnije metode rada sa učenicima primenjene u svakodnevnoj obrazovnoj praksi;
- efikasnije usvajanje generativnih, transfernih i funkcionalnih znanja i veština, relevantnih za buduću profesiju kao rezultat modularnog pristupa;
- ocenjivanje učenika u odnosu na očekivane ishode;
- razvijanje sistema praćenja i ostvarenosti nastavnog programa na nivou škole i na nivou Republike.
Trajanje ogleda
Ogled se sprovodi od 1. septembra 2003. godine kroz najmanje tri generacije upisanih učenika. Odluku o prestanku ogleda doneće, nakon procene rezultata, ministar prosvete i sporta.
Način ostvarivanja ogleda
Ogled se ostvaruje na osnovu ovog nastavnog plana i programa.
Nastaviće se sa organizovanjem obuka nastavnika, za primene novih metoda rada sa učenicima, primene novog nastavnog programa i objektivnog ocenjivanja u svakodnevnoj obrazovnoj praksi.
Obuka za nastavnike srednjih stručnih škola u kojima se realizuje program ovog ogleda, biće organizovana u sledećim oblastima koje su bitne za unapređenje kvaliteta obrazovnog rada:
- nova koncepcija obrazovanja (usmerenost na ciljeve i ishode obrazovanja, modularni pristup u obrazovanju);
- stručno usavršavanje nastavnika za primenu novih nastavnih metoda;
- stručno usavršavanje nastavnika u okviru matične struke.
Nastavnici će u okviru obrazovno-vaspitnog rada primenjivati metode rada i ocenjivanja za koje su obučavani na seminarima.
U okviru Zavoda za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja i stručnih aktiva zajednica stručnih škola biće izdvojene ključne teme u okviru kojih je potrebno stručno usavršavanje nastavnika.
Stručni timovi u školama i na nivou Republike će sarađivati na horizontalnom i vertikalnom povezivanju nastavnih sadržaja kako sa autorskim timom, tako i sa predstavnicima privrede.
Planirana je izrada tekstova sa zajedničkim sadržajima i zajednički postavljenim kriterijumima od strane stručnih timova koji će se formirati pri Zavodu za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i Zavodu za vrednovanje kvaliteta obrazovanja i vaspitanja.
Način polaganja stručne mature biće propisan posebnim podzakonskim aktom.
Uslovi ostvarivanja programa ogleda
Ogled će se ostvarivati u uslovima svakodnevnog obrazovno-vaspitnog rada u školama.
Njegovo ostvarivanje podrazumeva uključenost i saradnju nastavnika, pomoćnih nastavnika i stručnih saradnika u okviru stručnih timova i stručnih organa u školama.
Vrsta stručne spreme nastavnika i pomoćnih nastavnika za ostvarivanje oglednog programa propisana je posebnim pravilnikom.
Ministarstvo prosvete i sporta, Zavod za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i međunarodni programi podrške reforme srednjeg stručnog obrazovanja pružiće kadrovsku i materijalnu podršku za realizaciju obuke nastavnika, materijal za rad, praćenje i evaluaciju ogleda.
Praćenje i vrednovanje ogleda
Praćenje i vrednovanje ogleda obavljaće Zavod za unapređivanje vaspitanja i obrazovanja - Centar za stručno i umetničko obrazovanje i prosvetni savetnik, a na osnovu posebnog uputstva za praćenje realizacije oglednih programa koje će biti naknadno publikovano.
Primena ogleda će biti praćena najmanje četiri puta u toku školske godine.
Na kraju školske godine, na osnovu različitih upitnika i izveštaja, biće ispitani ishodi obrazovno-vaspitnog rada, adekvatnost ocenjivanja, mišljenja učenika i nastavnika.
Rezultati ogleda biće objavljeni na način dostupan široj stručnoj javnosti.

I. CILjEVI I OČEKIVANI ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANjA

za obrazovni profil: NADZORNIK PARKA - ogled



 CILjEVI STRUČNOG                     OČEKIVANI ISHODI STRUČNOG OBRAZOVANjA

   OBRAZOVANjA              Po završenom obrazovanju za ovaj profil, učenik će steći:

                          znanja                  veštine              radne kompetencije

- da se učenici   - vezana za           - brzo i efikasno          - zaštita i unapređenje

osposobe za       biogeografska         orijentisanje u prostoru    biogeografskih obeležja

poslove u         obeležja u području.  (korišćenje svih vrsta      područja.

zaštićenim        - botanička znanja     topografskih i drugih      - zaštita flore i faune

objektima         vezana za             karata, u klasičnom i      u području.

prirode:          floristiku.           elektronskom obliku).      - zaštita i unapređenje

nacionalnim       - zoologije i         - determinacija najčešćih  voda i slivova u

parkovima,        pratećih disciplina,  biljnih i životinjskih       području.

parkovima         uključujući ekologiju  vrsta.                     - zaštita i korišćenje

prirode,          divljači.              - poznavanje ekoloških      postojećih

rezervatima       - znanja vezana za     činilaca i njihov uticaj    poljoprivrednih,

biosfere,         hidrologiju           na prirodne ekosisteme.    pašnjačkih i livadskih

specijalnim       ekologiju i zaštitu   - lakog i bezbednog        površina.

prirodnim         vodnih ekosistema.    kretanja u terenskim        - kontrola građevinskog

rezervatima,      - znanja vezana za     uslovima prilikom vođenja   zemljišta i sprečavanje

lovištima i       uređenje i održavanje   pojedinaca ili grupa radi  bespravne gradnje.

drugim            i zaštitu predela.    prezentacije.              - zaštita i kontrola

zaštićenim        - znanja potrebna za   - istraživačkog rada i     korišćenja

objektima         prezentaciju i        ostalih ponuda u           sportsko-turističkih

prirode, kao i    popularizaciju        zaštićenom području.       objekata.

svim              prirodnih kulturnih   - korišćenje alata i        - zaštita i unapređenje

organizacijama    i drugih vrednosti u  uređaja za izradu i        pejzaža, vidikovaca,

koje se bave      području.             održavanje pešačkih staza   prirodnih objekata i

ekološkom         - znanja potrebna za   i ostalih komunikacija u   objekata od istorijskog

zaštitom na       kontrolu i            prostoru.                  značaja.

određenim         sprovođenje pravila    - primene protivpožarnih   - prezentacija i

prostorima,       unutrašnjeg reda u     sredstava na lokalizaciji  popularizacija svih

uključujući i      području.             i gašenju eventualnih       vrednosti u području.

poslove od                              požara.                    - kontrola i sprovođenje

naučnog,                                                           unutrašnjeg reda u

rekreativnog,                                                      području.

edukativnog i

turističkog

značaja.

II. NASTAVNI PLAN

Nedeljni i godišnji fond časova obaveznih i izbornih predmeta

za obrazovni profil: NADZORNIK PARKA - ogled


                          I RAZRED  II RAZRED     III      IV RAZRED      UKUPNO

                                                                  RAZRED

                           nedeljno  godiš.   nedeljno  godiš.   nedeljno  godiš.   nedeljno  godiš.  nedeljno  godiš.

A: OPŠTEOBRAZOVNI            12       420       9       315       9       315       9       288      38     1338

PREDMETI

1a. Srpski jezik i            3       105       3       105       3       105       3       96       12      411

književnost

1b. Srpski jezik kao

nematernji jezik

2. ___________________

jezik i književnost

3. Strani jezik               2       70        2       70        2       70        2       64       8       274

4. Fizičko vaspitanje          2       70        2       70        2       70        2       64       8       274

5. Matematika                 3       105       2       70        2       70        2       64       8       274

6. Računarstvo i              2       70                                                             2       70

informatika

B : OPŠTESTRUČNI PREDMETI     8       280       3       105       2       70        2       64       15      519

1. Biologija                  2       70                                                             2       70

2. Hemija                     2       70                                                             2       70

3. Geografija u šumarstvu     2       70                                                             2       70

4. Fizika                     2       70        2       70                                           2       140

5. Likovna kultura                              1       35                                           1       35

6. Sociologija                                                    2       70                         2       70

7. Filozofija                                                                       2       64       2       64

V : STRUČNI PREDMETI         10       410      16       655      19       725      17       636      62     2426

1. Šumska botanika            4       158                                                            4       158

2. Pedologija sa              4       164                                                            4       164

geologijom

3. Meteorologija sa           2       88                                                             2       82

klimatologijom

4. Dendrologija                                 4       152                                          4       152

5. Mašine i uređaji                             2       82                                           2       76

6. Osnovi geomorfologije                        2       82                                           2       76

sa hidrologijom

7. Zoologija i ekologija                        3       152                                          3       146

divljih životinja

8. Etnologija                                   1       35                                           1       35

9. Proizvodnja sadnog                            2       82                                           2       82

materijala

10. Tehničko crtanje sa                          2       70                                           2       70

nacrtnom geometrijom

11. Dendometrija sa                                               4       152                        4       158

geodezijom

12. Gajenje šuma                                                   3       117                        3       117

13. Vrednovanje i                                                  2       76                         2       82

korišćenje prirodnih

resursa

14. Ekologija i edukacija                                         2       76                         2       76

15. Fitocenologija                                                3       111                        3       111

16. Gazdovanje faunom                                              3       111                        3       111

17. Zaštita šuma i                                                2       82        3       114      5       196

predela

18. Uređenje predela                                                                 3       114      3       114

19. Planiranje gazdovanja                                                             4       140      4       140

šumama i područjem

20. Turistički objekti u                                                            3       108      3       108

nacionalnim parkovima

21. Komunikacije i                                                                  2       96       2       96

informacioni sistemi

22. Ustav i zakonodavstvo                                                           2       64       2       64

G : IZBORNI PREDMETI          1       35        1       35        1       35        1       32       4       137

1. Građansko vaspitanje /      1       35        1       35        1       35        1       32       4       137

Verska nastava

Ukupno: A + B + V + G        31      1145      29      1110      31      1145      29      1020     120     4420

Broj časova po predmetima dat je na nedeljnom nivou kao zbir časova teorije i vežbi, a prema programu predmeta.
Blok nastava se prikazuje u ukupnom zbiru na godišnjem nivou za odgovarajući predmet u okviru koga se realizuje, a prema programu predmeta.
Lista ponuđenih izbornih predmeta po razredima


G : IZBORNI PREDMETI                  I  II  III  IV

Izborni predmet predviđen Zakonom

Građansko vaspitanje / Verska nastava

Izborna nastava sastoji se svake školske godine iz:
- izbornog predmeta predviđenog Zakonom: Građansko vaspitanje ili Verska nastava (1 čas nedeljno tokom školske godine)
Ostvarivanje programa ogleda
Predviđen broj učenika u odeljenju je 20.
Nastava iz sledećih predmeta odvija se po grupama kroz vežbe (V ), i nastavu u bloku (B ):


   razred                predmet / modul              godišnji fond   broj učenika u

                                                         časova           grupi

                                                         V       B

 I   Računarstvo i informatika                   70                20

             Hemija                                      36                20

             Šumska botanika                             70     18         20

             Pedologija sa geologijom                    70     24         20

             Meteorologija sa klimatologijom             35     18         20

 II  Dendrologija                                70     12         20

             Mašine i uređaji                            35     12         20

             Osnovi geomorfologije sa hidrologijom       35     12         20

             Zoologija i ekologija divljih životinja       35     12         20

             Proizvodnja sadnog materijala                35     12         20

             Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom     70                20

III  Dendrometrija sa geodezijom                 70     12         20

             Gajenje šuma                                 35      6         20

             Vrednovanje i korišćenje prirodnih            35     12         20

             resursa

             Ekologija i edukacija                       35      6         20

             Fitocenologija                              35      6         20

             Gazdovanje faunom                            35      6         20

             Zaštita šuma i predela                      35     12         20

 IV  Zaštita šuma i predela                      32     18         20

             Uređenje predela                             32     18         20

             Planiranje gazdovanja šumama i područjem      64     12         20

             Turistički objekti u nacionalnim            32     12         20

             parkovima

             Komunikacije i informacioni sistemi         32                20

Ostali obavezni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine


                      I     II   III    IV      UKUPNO

                      RAZRED        RAZRED        RAZRED        RAZRED       časova

                      časova        časova        časova        časova

Čas odeljenskog         do 70         do 70         do 70         do 64       do 274

starešine

Dodatni rad            do 30         do 30         do 30         do 30       do 120

Dopunski rad           do 30         do 30         do 30         do 30       do 120

Pripremni rad          do 30         do 30         do 30         do 30       do 120

Društveno korisni      do 30         do 30         do 30         do 30       do 120

rad

(*) Ako se ukaže potreba za ovim oblicima rada
Fakultativni oblici obrazovno-vaspitnog rada tokom školske godine po razredima


                                      I  II  III  IV

Ekskurzija                             2-3 dana   2-3 dana     3-4 dana    do 5 dana

Jezik drugog naroda ili nacionalne                    2 časa nedeljno

manjine sa elementima nacionalne

kulture

Drugi strani jezik                                    2 časa nedeljno

Drugi predmeti                                      1 - 2 časa nedeljno

Stvaralačke i slobodne aktivnosti                 30 - 60 časova godišnje

učenika (hor, sekcije i drugo)

Društvene aktivnosti - đački                      15 - 30 časova godišnje

parlament, učeničke zadruge

Kulturna i javna delatnost škole                       2 radna dana

Pored navedenih predmeta škola može da organizuje, u skladu sa opredeljenjima učenika, fakultativnu nastavu iz predmeta koji su utvrđeni nastavnim planom drugih obrazovnih profila istog ili drugog područja rada, kao i u nastavnim planovima gimnazije, ili po programima koji su prethodno doneti.

Ostvarivanje školskog programa po nedeljama



   razred     razredno-časovna  mentorski rad     obavezne      ostalo      ukupno

                  nastava         (nastava u    vannastavne    (matura)     radnih

                                    bloku)       aktivnosti                 nedelja

 I           35               2              2                        39

 II          35               2              2                        39

III          35               2              2                        39

 IV          32               2              2            3           39

III. NAČIN OSTVARIVANjA PROGRAMA OGLEDA (UPUTSTVO)

Nastavni plan i program za obrazovni profil nadzornik parka - ogled ostvaruje se u školama gde su školski prostor, oprema i nastavna sredstva propisani:

- Normativom zajedničkog školskog prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje plana i programa zajedničkih predmeta u stručnim školama za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme - "Službeni glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik" broj 7/91 i - Normativom o bližim uslovima u pogledu prostora, opreme i nastavnih sredstava za ostvarivanje planova i programa obrazovanja i vaspitanja za stručne predmete za obrazovne profile III i IV stepena stručne spreme u stručnim školama područja rada šumarstvo i obrada drveta - "Službeni glasnik Republike Srbije - Prosvetni glasnik" broj 8/91.

Nastavnici sami pripremaju potrebna nastavna sredstva (dijapozitive, grafofolije, šeme i Ponjer Point prezentacije) u skladu sa ovim nastavnim programom, koristeći:

- publikovana multimedijalna nastavna sredstva (štampana literatura, različite publikacije, zbirke dijapozitiva, odgovarajuće video kasete i elektronske publikacije); - Internet.

Nastava se realizuje uz korišćenje:

- računara i projektora za Ponjer Point prezentacije;
- skenera;
- dijaprojektora;
- grafoskopa;
- televizora i video rekordera.

Detaljna uputstva za ostvarivanje programa data su uz svaki predmet pojedinačno.

STRANI JEZIK (L2)

1. CILjEVI PREDMETA:

Nastava stranog jezika u srednjem stručnom obrazovanju predstavlja kontinuitet nastave stranog jezika u prethodnom školovanju. Ciljevi ove nastave su:

- utvrđivanje znanja i dalje obučavanje učenika da komuniciraju sa ljudima iz drugih zemalja o opštim temama; - razvijanje odnosa tolerancije kroz upoznavanje kulture i načina života drugih naroda; - sticanje osnovnih jezičkih znanja i kompetencija u skladu sa potrebama struke i zanimanja.
2. ISHODI NASTAVE STRANOG JEZIKA NA KRAJU ČETVOROGODIŠNjEG SREDNjEG STRUČNOG OBRAZOVANjA


 Jezičke aktivnosti                                    po završetku četvorogodišnjeg obrazovanja:

  JEZIČKA    SLUŠANjE  - razume osnovni smisao informacija i tekstova koji govore o poznatim temama

 RECEPCIJA            - razume jednostavne informacije i instrukcije u okviru svoje struke

                      - razume osnovne informacije u radio ili televizijskim emisijama ako se govori o poznatim temama iz

                      domena njegovog interesovanja ili struke

             ČITANjE   - razume jednostavne natpise, etikete na proizvodima, reklamni materijal, uputstva za upotrebu

                      - pronalazi potrebnu informaciju u tekstu

                      - otkriva značenje nepoznatih reči na osnovu poznatog konteksta ili ličnog / profesionalnog iskustva

                      - razume u opštim crtama tekstove koji sadrže frekventne reči i strukture iz svakodnevnog života i

                      strukture

  JEZIČKA    GOVOR    - govori o bliskim temama i događajima (porodica, hobi, posao) koristeći jednostavne reči i rečenice

 PRODUKCIJA           - govori o sebi (lični podaci, obrazovanje)

                      - traži i daje informacije iz svoje struke

                      - može da opiše kako se nešto radi i da uputstva iz svoje struke

             PISANjE   - piše kratke jednostavne tekstove u različite svrhe (poruke, uputstva, popunjava upitnike, formulare,

                      piše lična i jednostavna poslovna pisma prema modelu)

INTERAKCIJA           - komunicira u svakodnevnim situacijama (pita, predlaže, traži i daje uputstva ili obaveštenja)

                      - prima i prenosi jednostavne poruke (prijateljima, kolegama) koje se odnose na neposredne potrebe

                      - piše jednostavna pisma i poruke da bi tražio ili preneo informaciju, izrazio zahvalnost ili izvinjenje

MEDIJACIJA            - rezimira ili prepričava kraće delove teksta ili audio vizuelnog zapisa jednostavnim jezičkim sredstvima

ZNANjA O JEZIKU        - poznaje leksiku i gramatičke sadržaje jezika koji uči na nivou koji mu omogućava da razume, govori ili

                      piše o temama iz svakodnevnog života ili struke

                      - uočava osnovne sličnosti i razlike između maternjeg jezika i stranog jezika koji uči

MEDIJSKA PISMENOST    - koristi sadržaje medijske produkcije radi zadovoljenja ličnog interesovanja i profesionalnih potreba

                      (knjige, časopise, prospekte, kataloge, rečnike, audio i video zapise, kompakt disk, internet)

3. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- postojeći odobreni udžbenici

- popularna literatura

- internet

4. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA

- Srpski jezik i književnost

- stručni predmeti

5. PREPORUČENI SADRŽAJI ZA STRANI JEZIK U SREDNjEM STRUČNOM OBRAZOVANjU


         I RAZRED                   II RAZRED              III RAZRED               IV RAZRED 

                     OPŠTE TEME 80%                   OPŠTE TEME 70%                 OPŠTE TEME 60%                    OPŠTE TEME 50%

- Svakodnevni život                  - Mesta, ljudi i znamenitosti u   - Životna sredina              - Države i gradovi sveta

(organizacija vremena, poslova,      svetu                            (uticaj nove tehnologije na    (savremeni život, kulturne

slobodno vreme)                      - Putovanja (turistička,          biljni, životinjski svet,        tekovine, znamenitosti)

- Hrana i zdravlje                    poslovna; transport, hoteli,     zdravlje ljudi)                  - Međunarodna saradnja i

(navike u ishrani, karakteristična   kupovina, obilazak               - Tekovine kulture,            međunarodne organizacije

jela i pića u zemljama sveta)         znamenitosti, zabava)            znamenitosti i zanimljivosti    - Marketing (roba i usluge

- Poznati gradovi i njihove           - Prijateljstvo i druženje         iz sveta                       karakteristične za određene

znamenitosti                         - Život u gradu (ulice,          - Iz života mladih (zabava,    gradove, regione)

- Sportovi i poznata sportska        ustanove; problemi buke,         sport, obrazovanje)             - Svet rada (zanimanja,

takmičenja                            zagađenosti, gužvi)              - Običaji i praznici naroda    organizacija preduzeća; odnos

- Život i dela slavnih ljudi DžDž  - Štampa i televizija (aktuelni  sveta                          prema radu)

: 91;:veka (iz sveta nauke,       i interesantni događaji i        - Značajna otkrića,            - Svet budućnosti (tehnologija,

: 91;:kulture)                             priče)                           pronalasci i događaji u        životna sredina, stanovništvo)

: 91;:- Mediji (štampa, televizija)        - Ljudska solidarnost i podvizi   DžDž veku

- Hrabra i plemenita dela ljudi       - Iz sveta filma, muzike,        - Knjige, filmovi, muzika

(interesantne životne priče i        umetnosti

događaji)

- Svet kompjutera

(rasprostranjenost i primena)

                   STRUČNE TEME 20%                 STRUČNE TEME 30%               STRUČNE TEME 40%                  STRUČNE TEME 50%

- izbor tema u vezi sa materijalom,  - izbor tema u vezi sa           - izbor tema u vezi sa         - izbor tema u vezi sa

alatom, procesom rada i poslovnim    materijalom, alatom, procesom    materijalom, alatom, procesom  materijalom, alatom, procesom

situacijama bitnim za struku i       rada i poslovnim situacijama     rada i poslovnim situacijama   rada i poslovnim situacijama

zanimanje                             bitnim za struku i zanimanje      bitnim za struku i zanimanje    bitnim za struku i zanimanje

              FUNKCIJE                           FUNKCIJE                        FUNKCIJE                        FUNKCIJE

- Pozdravljanje i predstavljanje u       - Traženje i davanje dozvole       - Izražavanje preferenci        - Izražavanje pretpostavke,

susretu sa ljudima                    - Traženje i davanje uputstva za   - Izražavanje planova i namera  mogućnosti, verovatnoće,

- Zahvaljivanje, izvinjavanje            pravac kretanja                   u budućnosti                   sigurnosti

- Molbe, naredbe                     - Predlaganje i ubeđivanje         - Izražavanje verovatnoće       - Traženje usluge, prigovor,

- Izražavanje dopadanja i nedopadanja   - Odbijanje zahteva ili molbe     - Traženje i nuđenje pomoći      izvinjavanje, zahvaljivanje

- Traženje informacije                - Izražavanje slaganja i           - Izveštavanje (pripovedanje o   - Davanje informacija o sebi

- Davanje informacije (o vremenu i    neslaganja                        prošlim događajima)            (u razgovoru za posao)

mestu)                               - Izražavanje želje, potrebe       - Izražavanje saosećanja,        - Pisanje pisma

- Opisivanje ljudi, stvari,            - Izražavanje interesovanja        ohrabrenja                      (lična i jednostavna poslovna)

aktivnosti                                                                                           - Pisanje CURICULUM VITAE (CV)

: 13;:

: 7;:IZBOR STRUČNIH TEMA IZVRŠITI U SARADNjI SA STRUČNIM VEĆEM NASTAVNIKA STRUČNIH PREDMETA U ŠKOLI.
: 8;:MATEMATIKA
: 9;1:1. CILjEVI:
: 10;:- Razvijanje logičkog i apstraktnog mišljenja
: 10;:- Razvijanje sposobnosti jasnog i preciznog izražavanja i korišćenja osnovnog matematičko-logičkog jezika
: 10;:- Razvijanje sposobnosti određivanja i procene kvantitativnih veličina i njihovog odnosa
: 10;:- Razvijanje osećaja za prostor, razlikovanje geometrijskih figura i njihovi uzajamni odnosi i transformacije
: 10;:- Razumevanje funkcionalnih zavisnosti, njihovo predstavljanje i primena
: 10;:- Razvijanje sistematičnosti, urednosti, preciznosti, temeljnosti, istrajnosti, kritičnosti u radu; razvijanje radnih navika i sposobnosti za samostalni i grupni rad
: 10;:- Sticanje znanja i veština korisnih za transfer u stručno-teoretskim predmetima i razvijanje sposobnosti za pravilno korišćenje stručne literature
: 10;:- Formiranje svesti o univerzalnosti i primeni matematičkog načina mišljenja
: 10;:- Podsticanje stručnog razvoja i usavršavanje u skladu sa individualnim sposobnostima i potrebama društva
: 10;:- Razvoj sposobnosti potrebnih za rešavanje problema i novih situacija u procesu rada i svakodnevnom životu
: 9;2:2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
: 10;:- Despotović Radivoje, Tošić Ratko, Šešelja Branimir, Matematika za prvi razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Vojvodić Gradimir, Despotović Radivoje, Petrović Vojislav, Tošić Ratko, Šešelja Branimir, Matematika za drugi razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Milošević Vladislav, Ivović Miodrag, Nenadović Ratko, Simić Krstomir, Matematika sa zbirkom zadataka za treći razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Pap Endre, Tošić Ratko, Lozanov-Crvenković Zagorka, Matematika sa zbirkom zadataka za četvrti razred srednje škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Ivanović Živorad, Ognjanović Srđan, Matematika 1, zbirka zadataka i testova za prvi razred gimnazija i tehničkih škola, Krug, Beograd
: 10;:- Ivanović Živorad, Ognjanović Srđan, Matematika 2, zbirka zadataka i testova za drugi razred gimnazija i tehničkih škola, Krug, Beograd
: 10;:- Ognjanović Srđan, Ivanović Živorad, Matematika 3, zbirka zadataka i testova za treći razred gimnazija i tehničkih škola, Krug, Beograd
: 10;:- Ognjanović Srđan, Ivanović Živorad, Matematika 4, zbirka zadataka i testova za četvrti razred gimnazija i tehničkih škola, Krug, Beograd
: 10;:- Bogoslavov Vene, Zbirka rešenih zadataka iz matematike 1, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Bogoslavov Vene, Zbirka rešenih zadataka iz matematike 2, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Bogoslavov Vene, Zbirka rešenih zadataka iz matematike 3, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 10;:- Bogoslavov Vene, Zbirka rešenih zadataka iz matematike 4, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd
: 9;3:3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA
: 10;:- Fizika
: 10;:- Hemija
: 10;:- Kontrola kvaliteta
: 10;:- Računarstvo i informatika
: 10;:- Tehnike rada u laboratoriji
: 10;:- Preduzetništvo
: 10;:- Prehrambena tehnologija
: 10;:- Tehnološke operacije
: 10;:- Fizička hemija
: 9;4:4. CILjEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA
: 91;:


: 91;20:Razred:               prvi

: 91;:Godišnji fond časova:  105 časova

: 11;:

: 91;:


: 91;:            CILjEVI                                ISHODI                       PREPORUČENI         PREPORUČENO UPUTSTVO

: 91;:                                  Po završetku prvog razreda učenik će:      SADRŽAJI I TEME     ZA OSTVARIVANjE PROGRAMA

: 91;:- Obnavljanje i proširivanje       - znati osnovne podskupove skupa realnih   - Pregled brojeva,   - uraditi ulazni test na

: 91;:znanja o skupu realnih brojeva   brojeva (N, Z, Lj, I) i razlikovati    operacije sa         početku

: 91;:                                njihove elemente na primerima               realnim brojevima    - insistirati na

: 91;:                                - umeti da odredi NZS i NZD prirodnih      - Približna          preciznosti, tačnosti,

: 91;:                                brojeva                                    vrednost realnih     sistematičnosti i

: 91;:                                - znati osnovna pravila deljivosti i umeti  brojeva, greška,     urednosti u radu

: 91;:                                da ih obrazloži                            granica greške       - sadržaje o greškama

: 91;:                                - umeti da obavlja računske operacije sa    - Zaokruživanje       povezati sa praktičnom

: 91;:                                razlomcima i decimalnim brojevima,         realnih brojeva,     nastavom, hemijom,

: 91;:                                prevoditi decimalne brojeve u razlomke i   osnovne operacije    izračunavati apsolutnu i

: 91;:                                obrnuto                                    sa približnim        relativnu grešku

: 91;:                                - umeti da izračuna vrednost jednostavnog  vrednostima uz       konkretnih merenja

: 91;:                                racionalnog brojevnog izraza poštujući     određivanje granice   - za realizaciju realnih

: 91;:                                prioritet računskih operacija i upotrebu   greške               brojeva preporučuje se 11

: 91;:                                zagrada, znati da delilac mora biti                             časova

: 91;:                                različit od nule

: 91;:                                - znati šta je kvadratni koren i umeti da

: 91;:                                proceni vrednost, pročita iz tablica ili

: 91;:                                odredi uz pomoć kalkulatora

: 91;:                                - umeti da odredi apsolutnu vrednost

: 91;:                                realnog broja i grafički interpretira na

: 91;:                                brojevnoj osi

: 91;:                                - umeti da zaokružuje broj na određeni

: 91;:                                broj decimala

: 91;:                                - znati šta je apsolutna i relativna

: 91;:                                greška i umeti da ih razlikuje

: 91;:                                - izračunavati približnu vrednost i

: 91;:                                granicu apsolutne greške jednostavnijih

: 91;:                                izraza

: 91;:                                

- Sticanje osnovnih znanja iz     - razlikovati: znake konstanti,            -                    - Posebnu pažnju obratiti

matematičke logike i teorije    promenljive, znake operacija, izraze,       Matematičko-logički  na jasno i precizno

skupova                         znake relacija, elementarne formule, na    jezik                izražavanje, razumevanje i

                                "brojevnim" primerima                      - Osnovne logičke i  pravilno korišćenje

                                - prepoznavati iskaz i umeti da utvrdi     skupovne operacije   matematičkih simbola

                                njegovu istinitost                          - Iskazi             - Posebno povezivati ove

                                - umeti da ispita tačnost iskazne formule  - Tautologije        sadržaje sa sadržajima

                                - znati oznake za kvantifikatore i njihovo  - Skupovne           bliskim iskustvu učenika

                                značenje                                    operacije i          iz ranijeg gradiva (npr.

                                - umeti da odredi tačnost skupovnih        relacije             na primerima iz skupa

                                relacija                                   - Dekartov proizvod  realnih brojeva)

                                - znati šta je funkcija, prepoznavati      skupova              - Insistirati na uočavanju

                                primere funkcija, znati šta je linearna    - Pojam funkcije,    veza logičkih sa

                                funkcija                                   linearna funkcija    odgovarajućim skupovnim

                                - umeti da odredi kompoziciju dve          kao primer           operacijama, uz primenu

                                funkcije                                   - Bijekcija          prvenstveno na podskupove

                                - znati uslove da neka funkcija bude       - Kompozicija        realne prave

                                bijekcija i umeti da odredi njenu inverznu  funkcija             - Sadržaje povezivati sa

                                funkciju                                   - Inverzna funkcija  primerima iz govornog

                                - umeti da rešava jednostavne              - Pravilo zbira i    jezika

                                kombinatorne probleme primenom pravila     pravilo proizvoda u  - Ne insistirati na pojmu

                                zbira i proizvoda                          kombinatorici        bijekcije i inverzne

                                                                                                funkcije na beskonačnom

                                                                                                skupu jer će ovi ishodi

                                                                                                biti ponovo zastupljeni u

                                                                                                četvrtom razredu

                                                                                                - Insistirati da učenici

                                                                                                povežu kombinatorne

                                                                                                situacije grananja i

                                                                                                posebnih slučajeva

                                                                                                rešavanja problema

                                                                                                povezuju sa aritmetičkim

                                                                                                operacijama množenja i

                                                                                                sabiranja

                                                                                                - Koristiti Venove

                                                                                                dijagrame, a posebno u

                                                                                                zadacima određivanja broja

                                                                                                elemenata podskupova

                                                                                                unije dva ili više

                                                                                                skupova

                                                                                                - za realizaciju

                                                                                                elemenata matematičke

                                                                                                logike i teorije skupova

                                                                                                preporučuje se 12 časova

- Razumevanje i primena          - umeti da izračuna određen deo neke       - razmera            - Važno je da se razmera

proporcionalnosti               veličine                                   - proporcija         vezuje i konkretizuje za

                                - znati šta je razmera, umeti da je        - račun podele       realne primene npr. kod

                                proširi ili skrati i umeti da je           - račun mešanja       planova i geografskih

                                primenjuje u rešavanju problema podele,      - procentni i        karata; raditi što više

                                - umeti da reši prostu i produženu         promilni račun       raznovrsnih primera (npr.

                                proporciju                                                      račun mešanja koristi za

                                - prepoznati direktnu ili obrnutu                               određivanje količine

                                proporcionalnost dve veličine, umeti da                         komponenata u lekovima)

                                je primeni u rešavanju jednostavnih                              - kroz ove sadržaje se

                                problema i umeti da to prikaže grafički                         mogu obnoviti neka

                                - rešavati složenije zavisnosti više                            minimalna znanja iz

                                proporcionalnih veličina                                        linearnih jednačina i

                                - umeti da reši problem koji se odnosi na                       funkcija iz osnovne škole

                                smešu dve ili više komponenti                                   i povezati sa novim

                                - rešavati osnovne probleme procentnog i                        sadržajima iz tih oblasti

                                promilnog računa (određivanja nepoznate                          - insistirati na potpunom

                                glavnice, ili procenta - promila ili                            razumevanju i efikasnoj

                                procentni - promilni iznos) i složenije                         primeni znanja o procentu;

                                kombinovane primere                                             npr. naglašavati činjenicu

                                                                                                da se npr. iznos nove

                                                                                                cene posle promene za

                                                                                                određeni procenat dobija

                                                                                                množenjem stare

                                                                                                koeficijentom koji zavisi

                                                                                                od tog procenta

                                                                                                - izgrađivati predstavu o

                                                                                                mogućim okvirima rešenja

                                                                                                - za realizaciju

                                                                                                proporcionalnosti

                                                                                                veličina preporučuje se

                                                                                                12 časova

- Sticanje osnovnih znanja i      - umeti da sredi polinom dobijen           - polinomi           - insistirati na

veština o polinomima i          sabiranjem, oduzimanjem i množenjem polinoma  - rastavljanje         preciznom izražavanju

racionalnim algebarskim         - umeti da deli dva polinoma               polinoma na činioce  - uraditi test po

izrazima                        - umeti da primeni distributivni zakon     - NZD i NZS          završetku racionalnih

                                množenja prema sabiranju i formule za        polinoma             algebarskih izraza

                                kvadrat i kub binoma, razliku kvadrata,    - transformacije     - za realizaciju

                                zbir i razliku kubova pri transformaciji   racionalnih          racionalnih algebarskih

                                polinoma                                   algebarskih izraza   izraza preporučuje se 17

                                - umeti da rastavi polinom na činioce                           časova

                                - umeti da odredi NZD i HZS polinoma

                                - umeti da transformiše jednostavniji

                                racionalni algebarski izraz

- Sticanje osnovnih znanja i      - znati šta je duž, poluprava, ugao, krug  - geometrijski       - Insistirati na izvođenju

veština iz geometrije           - znati kada su tačke kolinearne, a kada   pojmovi i veze       precizne i uredne

                                komplanarne                                između njih           konstrukcije jednostavnih

                                - razlikovati međusobni odnos uglova       - trougao            figura

                                (susedni, komplementni, suplementni,       - značajne tačke     - Izvesti dokaze

                                naporedni, unakrsni)                       trougla              najjednostavnijih tvrđenja

                                - znati šta su uglovi sa paralelnim        - pojam              (npr. tvrđenje o simetrali

                                (normalnim) kracima i veze između njih      podudarnosti i       duži)

                                - znati relacije vezane za unutrašnje i     primena              - Kod definisanja

                                spoljašnje uglove trougla i umeti da to      - četvorougao        transformacija prikazati

                                primeni                                    - konveksan          na grafoskopu primere

                                - znati svojstva simetrale duži i njenu     mnogougao            osne i centralne

                                konstrukciju i konstrukciju centra         - krug               simetrije, translacije i

                                opisane kružnice oko trougla               - vektori            rotacije

                                - znati svojstva simetrale ugla i njenu     - izometrije         - Znanja o vektorima

                                konstrukciju i konstrukciju centra         - Talesova teorema   povezati sa znanjima o

                                upisane kružnice u trougao                 - sličnost           vektorskim veličinama u

                                - umeti da konstruiše visinu trougla                            fizici, naglašavati

                                - znati šta je težišna duž trougla i                            razliku između

                                svojstvo težišta                                                skekalarnih i vektorskih

                                - znati šta je srednja linija trougla i                          veličina

                                njeno svojstvo                                                   - za realizaciju

                                - znati osnovne relacije u jednakokrakom,                       planimetrije preporučuje

                                odnosno jednakostraničnom trouglu                               se 26 časova

                                - znati stavove o podudarnosti trougla i

                                umeti da ih primenjuje

                                - razlikovati vrste četvorouglova

                                - znati osnovne stavove o paralelogramu i

                                njihovu primenu

                                - znati šta je konveksan mnogougao i

                                formule za izračunavanje broja dijagonala

                                i zbira unutrašnjih uglova, kao i zbir

                                spoljašnjih uglova

                                - znati šta su periferijski i centralni

                                ugao kruga nad istim lukom i vezu između

                                njih

                                - znati šta je vektor, kada su dva

                                vektora jednaka i umeti da izvede

                                linearne operacije sa vektorima

                                - znati šta su translacija, rotacija,

                                osna i centralna simetrija i umeti da ih

                                primeni na jednostavnim figurama

                                - znati Talesovu teoremu i njenu primenu

                                na podelu duži na n jednakih delova

                                - znati obrnutu Talesovu teoremu i njenu

                                primenu na konstrukciju dva perspektivno

                                slična trougla i uopšte mnogougla

                                - znati definiciju sličnih figura i

                                koeficijent sličnosti

- usvajanje pojmova i rešavanje   - rešavati linearne jednačine              - linearna           - istaći povezanost

linearnih jednačina i           - rešavati probleme koji se svode na       jednačina i njene     između analitičkog i

nejednačina, sistema linearnih  linearne jednačine                         primene              grafičkog prikaza

jednačina i grafički prikaz     - prikazivati analitički, tabelarno i      - linearna funkcija  funkcije

linearne funkcije               grafički linearnu funkciju                 i njen grafik         - sadržaje povezati sa

                                - analizirati grafik linearne funkcije     - linearna           odgovarajućim sadržajima

                                - rešavati linearne nejednačine i          nejednačina          fizike, hemije i

                                grafički prikazivati skup rešenja           - sistem linearnih   praktične nastave

                                - rešavati sistem linearnih nejednačina    nejednačina sa       - za realizaciju

                                sa jednom nepoznatom i grafički            jednom nepoznatom    linearnih jednačina,

                                prikazivati skup rešenja                    - sistem linearnih   nejednačina, funkcija i

                                - rešavati sistem linearnih jednačina sa   jednačina            sistema preporučuje se 15

                                dve i tri nepoznate                                             časova

NAPOMENA: ZA REALIZACIJU 4 PISMENA ZADATKA SA ISPRAVKAMA PLANIRANO JE 12 ČASOVA.



Razred:               drugi

Godišnji fond časova:  70 časova




        CILjEVI                   ISHODI             PREPORUČENI SADRŽAJI I    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku drugog               TEME               OSTVARIVANjE PROGRAMA

                           razreda učenik će:

- Sticanje početnih     - znati šta je sinus,       - Definicija              - Sadržaje povezati sa

znanja iz               kosinus, tangens i          trigonometrijskih         odgovarajućim sadržajima

trigonometrije         kotangens oštrog ugla u     funkcija u pravouglom     fizike

pravouglog trougla     pravouglom trouglu i umeti  trouglu                   - Za realizaciju

                       da konstruiše oštar ugao    - Vrednosti               trigonometrije pravouglog

                       ako je data vrednost jedne  trigonometrijskih         trougla preporučuje se 8

                       njegove trigonometrijske     funkcija                  časova

                       funkcije                    karakterističnih uglova

                       - znati osnovne             (30V'b0, 45V'b0,

                       trigonometrijske            60V'b0)

                       identičnosti i umeti da ih  - Osnovne

                       primeni u izračunavanju      trigonometrijske

                       - umeti da "rešava"         identičnosti

                       pravougli trougao

- Sticanje osnovnih     - znati osobine operacija   - Pojam stepena           - Naglasiti i dalje važenje

znanja i veština        stepenovanja sa celim        - Operacije sa stepenima  osobina stepenovanja pri

stepenovanja i          eksponentom i umeti da ih   - Stepen sa celim         proširivanju skupa iz koga

korenovanja             primenjuje u                 izložiocem                je izložilac

                       transformacijama izraza     - Pojam korena            - Izgrađivati

                       - znati definiciju n   - Operacije sa korenima   sistematičnost,

: 91;:                       - tog korena (n - paran     - Stepen sa racionalnim   preciznost, urednost i

: 91;:                       broj; n - neparan broj)     izložiocem                istrajnost u radu

: 91;:                       - znati osobine operacija   - Racionalisanje imenioca  - Za realizaciju

: 91;:                       korenovanja i primenjivati    razlomka                  stepenovanja i korenovanja

: 91;:                       ih u transformacijama                                 preporučuje se 11 časova

: 91;:                       izraza

: 91;:                       - znati osobine operacija

: 91;:                       stepenovanja sa racionalnim

: 91;:                       izložiocem i primenjivati

: 91;:                       ih u transformacijama

: 91;:                       jednostavnijih izraza

: 91;:                       - umeti da racionališe

: 91;:                       imenilac razlomka u

: 91;:                       jednostavnim slučajevima

: 91;:                       

- Sticanje osnovnih     - rešava nepotpune          - Kvadratna jednačina     - Istaći povezanost

znanja i veština        kvadratne jednačine u       - Pojam kompleksnog       između analitičkog i

potrebnih za rešavanje  skupu R                broja i operacije sa      grafičkog prikaza

: 91;:kvadratnih jednačina   - znati primer kvadratne    njima                      kvadratne funkcije

: 91;:i nejednačina i        jednačine koja nema rešenja  - Obrazac za rešavanje     - Razvijati

: 91;:skiciranje i analizu    u skupu R i šta je          kvadratne jednačine       sistematičnost,

: 91;:grafika kvadratnih     imaginarna jedinica         - Diskriminanta i         preciznost i urednost u

: 91;:funkcija               - znati šta su kompleksni   priroda rešenja kvadratne  radu

: 91;:                       brojevi i umeti da vrši     jednačine                 - Razvijati ideju smene

: 91;:                       operacije sa njima           - Rastavljanje kvadratnog   - Za realizaciju

: 91;:                       - znati obrazac za          trinoma na linearne       kvadratne jednačine,

: 91;:                       rešavanje kvadratne          činioce                   nejednačine i funkcije

: 91;:                       jednačine i umeti da ga     - Vijetova pravila        preporučuje se 21 čas

: 91;:                       primeni                     - Jednačine koje se

: 91;:                       - umeti da odredi prirodu   smenom svode na

: 91;:                       rešenja kvadratne jednačine  kvadratne

: 91;:                       - umeti da rastavi          - Kvadratna funkcija i

: 91;:                       kvadratni trinom            njen grafik

: 91;:                       - znati Vijetova pravila i  - Kvadratna nejednačina

: 91;:                       koristi ih u jednostavnim   - Sistem od jedne

: 91;:                       primerima                   kvadratne i jedne

: 91;:                       - rešavati                  linearne jednačine

: 91;:                       najjednostavnije

: 91;:                       iracionalne jednačine

: 91;:                       - rešavati jednačine koje

: 91;:                       se smenom svode na

: 91;:                       kvadratne

: 91;:                       - znati da skicira i

: 91;:                       analizira grafik kvadratne

: 91;:                       funkcije

: 91;:                       - razlikovati šest mogućih

: 91;:                       tipova grafika kvadratne

: 91;:                       funkcije i primenjivati ih

: 91;:                       pri rešavanju kvadratne

: 91;:                       nejednačine

: 91;:                       - umeti da reši sistem od

: 91;:                       jedne linearne i jedne

: 91;:                       kvadratne jednačine 

- Sticanje osnovnih     - prikazivati analitički,   - Eksponencijalna         - Istaći povezanost

znanja i veština za     tabelarno i grafički        funkcija i njen grafik     između analitičkog i

razumevanje             eksponencijalnu funkciju i  - Eksponencijalne         grafičkog prikaza

eksponencijalnih i     znati njene osobine          jednačine i nejednačine   eksponencijalne i

logaritamskih          - rešavati jednostavne      - Logaritamska funkcija   logaritamske funkcije

funkcija i rešavanje    eksponencijalne jednačine   i njen grafik              - Obratiti pažnju na

jednostavnih           i nejednačine               - Pravila logaritmovanja   uslove pri

eksponencijalnih i     - prikazivati analitički,   i primena                 transformacijama

logaritamskih          tabelarno i grafički        - Logaritamske jednačine  eksponencijalnih i

jednačina i            logaritamsku funkciju kao   i nejednačine             logaritamskih jednačina i

nejednačina            inverznu funkciju                                     nejednačina

                       eksponencijalne i znati                               - Sadržaje povezati sa

                       njene osnovne osobine                                  odgovarajućim sadržajima

                       - znati pravila                                       fizike, hemije i

                       logaritmovanja i                                       analitičke hemije

                       primenjivati ih pri                                    - Za realizaciju

                       transformaciji                                        eksponencijalne i

                       jednostavnih izraza                                   logaritamske funkcije

                       - rešavati jednostavne                                preporučuje se 13 časova

                       logaritamske jednačine i

                       nejednačine

- Sticanje osnovnih     - znati šta je Dekartov     - Rastojanje između dve    - Istaći povezanost

znanja i veština iz     koordinatni sistem i kako   tačke                     grafičkog i analitičkog

analitičke geometrije  se u njemu predstavlja tačka  - Središte duži           pristupa u analitičkoj

tačke i prave          - umeti da odredi           - Površina trougla        geometriji

                       rastojanje između dve date   - Implicitni,             - Razvijati

                       tačke u koordinatnom        eksplicitni i segmentni   sistematičnost, urednost

                       sistemu                     oblik jednačine prave     i preciznost

                       - umeti da odredi           - Jednačina pramena       - Za realizaciju

                       koordinate središta date    pravih kroz jednu tačku   analitičke geometrije

                       duži                        - Jednačina prave kroz    tačke i prave preporučuje

                       - izračunavati površinu     dve tačke                 se 9 časova

                       trougla ako su date

                       koordinate njegovih temena

                       - razlikovati implicitni,

                       eksplicitni i segmentni

                       oblik jednačine prave i

                       umeti da ih koristi

                       - znati jednačinu pramena

                       pravih kroz jednu tačku i

                       umeti da je primeni

                       - znati jednačinu prave

                       kroz dve tačke i umeti da

                       je primeni

NAPOMENA: ZA REALIZACIJU 4 PISMENA ZADATKA SA ISPRAVKAMA PLANIRANO JE 8 ČASOVA.



Razred:               treći

Godišnji fond časova:  70 časova




        CILjEVI                  ISHODI          PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku trećeg                                     OSTVARIVANjE PROGRAMA

                          razreda učenik će:

- Sticanje početnih     - umeti da ugao meren u  - stepen - radijan           - ponoviti definiciju

znanja iz               stepenima pretvori u     - trigonometrijske funkcije  trigonometrijskih funkcija

trigonometrije,        radijansku meru i        ugla na trigonometrijskoj    oštrih uglova pravouglog

neophodnih za primenu  obrnuto                  kružnici                     trougla

u daljem obrazovanju i   - umeti da pomoću        - svođenje na prvi kvadrant   - pomoći učenicima da

svakodnevnom životu    kalkulatora odredi       - periodičnost               ovladaju tehnikom korišćenja

                       vrednosti                - sinusna teorema i          kalkulatora

                       trigonometrijskih        kosinusna teorema            - ponoviti pravila

                       funkcija proizvoljnog                                  zaokruživanja brojeva i

                       ugla                                                  primenjivati ih

                       - umeti da predstavi                                  - za realizaciju elemenata

                       ugao na                                               trigonometrije preporučuje

                       trigonometrijskoj                                     se 20 časova

                       kružnici i očita

                       vrednosti

                       trigonometrijskih

                       funkcija sa

                       trigonometrijske

                       kružnice

                       - umeti da vrednosti

                       trigonometrijskih

                       funkcija uglova iz

                       drugog, trećeg i

                       četvrtog kvadranta

                       svede na vrednost

                       trigonometrijske

                       funkcije ugla iz prvog

                       kvadranta

                       - znati periodičnost

                       osnovnih

                       trigonometrijskih

                       funkcija i umeti da je

                       primeni

                       - znati sinusnu i

                       kosinusnu teoremu i

                       umeti da ih primeni

- Sticanje znanja o      - umeti da izračuna      - obim i površina figura u   - insistirati na samostalnom

poliedrima             obim i površinu figura   ravni                        pravljenju modela poliedara

                       u ravni                  - pojam, vrste i osobine     - koristiti simulacije

                       - razlikovati pet        poliedra                     preseka na računaru

                       pravilnih poliedara      - pravilni poliedri          - istaći problem

                       - umeti da izračuna      - pojam prizme, vrste        udvostručenja kocke

                       površinu i zapreminu     - površina i zapremina       - zahtevati da pravilne

                       prizme                   prizme                       poliedre učenici obrade

                       - umeti da izračuna      - pojam piramide, vrste      samostalno uz korišćenje

                       površinu i zapreminu     - površina i zapremina       literature

                       piramide                 piramide                     - insistirati na primeni

                       - umeti da izračuna      - pojam zarubljene piramide   trigonometrije kroz zadatke

                       površinu i zapreminu     - površina i zapremina       - za realizaciju poliedara

                       zarubljene piramide       zarubljene piramide           se preporučuje 16 časova

                       - umeti da odredi        - ravni preseci poliedara

                       površinu ravnih preseka  - površina i zapremina

                       poliedara                složenih figura

                       - umeti da izračuna

                       površinu i zapreminu

                       složenih figura

                       nastalih od poliedara

- Sticanje znanja o      - umeti da izračuna      - obim i površina kruga,     - insistirati na samostalnom

obrtnim telima         obim i površinu kruga,   Ludolfov broj                pravljenju modela obrtnih tela

                       znati šta je Ludolfov    - cilindrična i konusna      - koristiti simulacije na

                       broj i njegovu približnu  površ                        računaru

                       vrednost                 - pojam i vrste obrtnih      - sadržaje povezati sa

                       - znati šta su           tela                         stručnim predmetima i

                       cilindrična i konusna    - pojam valjka                problemima iz svakodnevnog

                       površ i kako one         - površina i zapremina       života

                       nastaju                  valjka                        - insistirati na primeni

                       - umeti da izračuna      - pojam kupe                 trigonometrije kroz zadatke

                       površinu i zapreminu     - površina i zapremina kupe  - za realizaciju obrtnih

                       valjka                    - pojam zarubljene kupe       tela preporučuje se 12

                       - umeti da izračuna      - površina i zapremina       časova

                       površinu i zapreminu     zarubljene kupe

                       kupe                     - pojam sfere i lopte

                       - umeti da izračuna      - pojam kalote i sfernog

                       površinu i zapreminu     pojasa

                       zarubljene kupe           - površina i zapremina

                       - umeti da izračuna      lopte i njenih delova

                       površinu sfere, kalote   - ravni preseci obrtnih

                       i sfernog pojasa         tela

                       - umeti da izračuna      - površina i zapremina

                       zapreminu lopte          složenih figura

                       - umeti da izračuna

                       površinu ravnih preseka

                       obrtnih tela

                       - umeti da izračuna

                       površinu i zapreminu

                       složenih figura

                       nastalih od poliedara i

                       obrtnih tela

- Sticanje osnovnih     - umeti da rešava        - osnovna pravila            - insistirati na problemima

znanja iz kombinatorike jednostavne              kombinatorike                iz svakodnevnog života i

                       kombinatorne probleme    - permutacije bez ponavljanja  planiranja procesa rada

                       primenom pravila zbira   - varijacije bez ponavljanja   - što jasnije isticati

                       i proizvoda              - varijacije sa ponavljanjem   razlike između permutacija,

                       - znati pojam            - kombinacije bez ponavljanja  varijacija i kombinacija

                       faktorijela              - binomni obrazac            - za realizaciju elemenata

                       - razlikovati                                         kombinatorike preporučuje se

                       permutacije bez                                       14 časova

                       ponavljanja, varijacije

                       bez i sa ponavljanjem,

                       kombinacije bez

                       ponavljanja i umeti da ih

                       primeni

                       - znati binomni obrazac

                       i umeti da ga primeni

NAPOMENA: ZA REALIZACIJU 4 PISMENA ZADATKA SA ISPRAVKAMA PLANIRANO JE 8 ČASOVA.



Razred:               četvrti

Godišnji fond časova:  64 časa

CILjEVI ISHODI PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME PREPORUČENO UPUTSTVO ZA
Po završetku četvrtog OSTVARIVANjE PROGRAMA
razreda učenik će:
- Sticanje osnovnih znanja o - umeti da odredi prvih - Osnovni pojmovi o - Nizove zadavati kako
nizovima i graničnim nekoliko članova niza nizovima formulom, tako i svojim
vrednostima nizova zadatog nekom formulom, - Granična vrednost niza članovima i rekurzivno i u
tabelom, ili opisno (nekim - Aritmetički niz svakom od slučajeva kod
pravilom) - Geometrijski niz učenika stvarati predstavu
- znati šta su osnovna - Beskonačni geometrijski o ponašanju niza
svojstva (ne)monotonosti i niz - Zadatke povezivati sa
(ne)ograničenosti kod nizova geometrijom i svakodnevnim
i umeti da navede primere životom
nizova kod kojih ona - Za realizaciju nizova
(ne)važe preporučuje se 14 časova
- umeti da izračuna graničnu
vrednost niza na
jednostavnim primerima
- znati definiciju i osobine
aritmetičkog i geometrijskog
niza i umeti da ih primenjuje
u određivanju niza i
izračunavanju sume
- umeti da primeni nizove u
rešavanju različitih problema
(npr. pri određivanju
složenog interesa)
- znati šta je beskonačni
geometrijski niz i umeti da
odredi sumu beskonačnog
opadajućeg geometrijskog
niza
- Sticanje osnovnih znanja o - znati svojstva - Pojam funkcije - Ponoviti pojam bijekcije
pojmu i osobinama funkcije elementarnih funkcija (nule, - Elementarne funkcije iz prvog razreda
parnost, monotonost, (linearna, kvadratna, - Insistirati na
periodičnost) stepena, eksponencijalna, samostalnom i grupnom radu
- umeti da skicira grafike logaritamska, učenika kod ponavljanja
elementarnih funkcija trigonometrijske) i njihove elementarnih funkcija
- umeti da pročita osobine osobine i grafici - Napraviti paralelu
funkcije sa grafika - Oblast definisanosti između granične vrednosti
- umeti da odredi oblast funkcije funkcije i granične
definisanosti funkcije - Nule funkcije vrednosti niza
- umeti da odredi nule - Parnost i neparnost - Za realizaciju funkcija
funkcije funkcije preporučuje se 20 časova
- umeti da ispita parnost - Inverzna i složena
funkcije funkcija
- umeti da odredi inverznu - Granična vrednost
funkciju date funkcije funkcije
- umeti da odredi složenu - Asimptote funkcije
funkciju
- umeti da odredi graničnu
vrednost funkcije na
jednostavnim primerima i to
primenjuje kod određivanja
asimptota funkcije
- Sticanje znanja o izvodu - znati šta je izvod - Priraštaj funkcije - Povezivati pojam izvoda
funkcije i znanja neophodnih funkcije i njegovu - Izvod funkcije po sa problemom tangente i
za ispitivanje i crtanje geometrijsku i mehaničku definiciji brzine
grafika jednostavnih funkcija interpretaciju - Geometrijska i mehanička - Pre ispitivanja funkcije
- umeti da izračuna izvod interpretacija izvoda zasebno izvežbati
funkcije po definiciji - Izvodi elementarnih monotonost i konveksnost
- znati izvode elementarnih funkcija (tablica izvoda) funkcije primenom izvoda
funkcija (tablica izvoda) - Osnovne teoreme o izvodu - insistirati na
- umeti da izračuna izvod (izvod zbira, proizvoda i samostalnom radu učenika
zbira, proizvoda i količnika količnika) pri ispitivanju funkcija i
- umeti da odredi izvod - Izvod složene funkcije skiciranju njihovih grafika
složene funkcije - Izvodi drugog, trećeg i - Za realizaciju izvoda
- umeti da odredi izvode višeg reda funkcije preporučuju se 22
drugog, trećeg i višeg reda - Monotonost i ekstremne časa
elementarnih i složenih vrednosti funkcije
funkcija - Konveksnost i konkavnost
- umeti da na jednostavnim funkcije, prevojne tačke
primerima ispita monotonost - Ispitivanje funkcija i
i ekstremne vrednosti skiciranje njihovih grafika
funkcije primenom izvoda
- umeti da na jednostavnim
primerima ispita konkavnost
i konveksnost funkcije
primenom izvoda
- umeti da na jednostavnim
primerima ispita i grafički
prikaže funkciju

NAPOMENA: ZA REALIZACIJU 4 PISMENA ZADATKA SA ISPRAVKAMA PLANIRANO JE 8 ČASOVA.

BIOLOGIJA

1. CILjEVI PREDMETA:

- Usvajanje pojmova i razumevanje zakonitosti u živom svetu

- Izgrađivanje etičkih i estetičkih stavova u odnosu na prirodu

- Razvoj logičkog i apstraktnog mišljenja - Sticanje znanja o dužnostima i obavezama očuvanja prirodnih bogatstava

- Sticanje znanja o racionalnom i razumnom korišćenju prirodnih dobara

- Sticanje znanja o dužnostima i obavezama očuvanja prirodnih bogatstava

- Razvoj naučnog pogleda na svet

- Formiranje pravilnih stavova prema prirodnoj sredini, njenoj zaštiti i unapređivanju

- Proširenje osnovnih znanja o fizičko-hemijskim, geografskim i biološkim osobenostima životne sredine

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- D . Marinković, K. Paunović, V . Terzija: Biologija za I i II razred srednje škole

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Šumska botanika

- Dendrologija

4. CILjEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA


Razred: prvi
Godišnji fond časova: 70 časova



     CILjEVI                   ISHODI               PREPORUČENI SADRŽAJI I TEME      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                    Po završetku prvog razreda                                       OSTVARIVANjE PROGRAMA

                            učenik će:

                                                 Karakteristike života

- Sticanje znanja   - znati šta su biološki        - Biološki sistemi               - Sadržaj povezati sa

o građi ćelije i  sistemi                        - Biologija ćelije               prethodno usvojenim

o osnovnim        - znati građu i način          - Metabolizam                    znanjima

biohemijskim      razmnožavanja bakterija i       - Tipovi ishrane živih bića      - Uraditi test na kraju

procesima koji    virusa                         - Energetika čoveka              teme

se dešavaju u     - znati građu ćelije i                                          - Temu realizovati kroz 22

živim organizmima funkcionisanje ćelijskih                                         časa

                  organela

                  - znati šta je metabolizam

                  - znati tipove ishrane živih

                  bića

                  - znati životne fenomene koji

                  proističu iz metaboličkih

                  procesa

                                                 Biologija razvića

- Sticanje         - znati šta je spermatogeneza  - Gametogeneza                   - Razvijanje logičkog

osnovnih znanja o  - znati šta je oogeneza        - Oplođenje                       mišljenja

individualnom     - znati šta je oplođenje i      - Organogeneza                   - Uraditi test na kraju

razviću           koji tipovi oplođenja postoje   - Rast i diferencijacija ćelija  teme

organizama        - znati rane stadijume         - Starenje organizma i smrt       - Temu realizovati kroz 12

                  embriogeneze                                                    časova

                  - znati šta je organogeneza

                  - znati koji faktori utiču na

                  starenje organizama

                                                 Osnovi genetike

- Sticanje znanja   - znati građu i ulogu          - Molekulske osnove nasleđivanja  - Razvijanje

o osnovnim        nukleinskih kiselina           - Osnovna pravila nasleđivanja    sistematičnosti,

pojmovima i       - znati šta su geni, šta je    - Promene u broju hromozoma      postupnosti i

principima nauke  genotip a šta fenotip          - Naslednost i variranje osobina  individualnosti u radu

o nasleđivanju     - znati osnovna pravila        ljudi                             - Uraditi test na kraju

                  nasleđivanja                    - Biotehnologija i genetički     teme

                  - znati šta prouzrokuje        inženjering                       - Temu realizovati kroz 22

                  promene u strukturi i broju                                     časa

                  hromozoma

                  - znati kakav je uticaj

                  sredine na izazivanje

                  naslednih promena

                  - znati osnovne nasledne

                  bolesti čoveka

                  - znati šta je biotehnologija

                  i genetički inženjering

                                                 Osnovi evolucije

- Sticanje znanja   - znati biohemijsku evoluciju  - Poreklo života na Zemlji        - Razvijanje naučnog

iz oblasti        prvobitnih živih sistema       - Evolucija i filogenija         pogleda na svet

teorije organske  - znati tok postanka           - Dokazi evolucije               - Uraditi test na kraju

evolucije         pojedinih grupa organizama     - Darvinizam                     teme

                  - znati dokaze evolucije       - Poreklo razvoj čoveka          - Temu realizovati kroz 14

                  - znati Darvinovu teoriju                                       časova

                  evolucije

                  - znati poreklo i razvoj

                  čoveka

HEMIJA

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE



  RAZRED                            NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

           Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I         34           36                                               70

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- Proširivanje, produbljivanje i povezivanje znanja o hemijskim pojavama i zakonitostima

- Upoznavanje praktične primene hemijskih jedinjenja

- Sticanje sposobnosti za samostalan rad, logičko mišljenje i inicijativu

- Razvijanje tačnosti i urednosti u radu - Omogućavanje samostalnog zaključivanja i uopštavanja

- Podsticanje stručnog razvoja i usavršavanja u skladu sa individualnim sposobnostima i potrebama društva

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA

Razred: prvi



       NAZIV MODULA        Trajanje modula (časovi)

Osnovni hemijski pojmovi              14

Struktura supstance                   18

Hemijske reakcije                     11

Rastvori                              13

Oksido-redukcioni procesi             14

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA



Naziv modula:    Osnovni hemijski pojmovi

Trajanje modula:  14 časova




   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula učenik će:                                        OSTVARIVANjE MODULA

- Proširivanje i     - znati da razlikuje pojmove      - Materija i supstanca        - Sadržaje povezati sa stečenim

produbljivanje znanja  materija, supstanca i smeša       - Smeše                       pojmovima iz osnovne škole

o opštim pojmovima  - znati kvantitativno i           - Elementi i jedinjenja         - Za lakše razumevanje neophodno

u hemiji            kvalitativno značenje hemijskih    - Hemijski simboli, formule   je povezivanje sa matematikom i

                    simbola i formula                 i jednačine                   fizikom

                    - znati da poveže pojam atomske   - Relativna atomska i         - Vežbati i objasniti na

                    jedinice sa pojmom relativne      molekulska masa               konkretnim primerima

                    atomske i molekulske mase         - Mol i molarna masa          - Na kraju modula uraditi test

                    - znati da hemijskim jednačinama  - Molarna zapremina gasa

                    prikaže hemijsku reakciju         - Osnovi hemijskog računanja

                    - znati da razlikuje osnovne

                    jedinice za molarnu masu i

                    molarnu zapreminu gasa i njihove

                    odnose

                    - znati da vrši stehiometrijsko

                    izračunavanje količinskih i

                    masenih odnosa supstanci pri

                    hemijskim reakcijama

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Struktura supstance

Trajanje modula:  18 časova




   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula učenik će:                                     OSTVARIVANjE MODULA

- Proširivanje        - utvrditi stečena znanja o      - Struktura atoma               - Insistirati na

stečenih i sticanje   strukturi atoma i povezati ih   - Elektronski nivoi, atomske    korišćenju periodnog

novih znanja o        sa zakonom periodičnosti        orbitale i elektronska          sistema elemenata pri

strukturi supstance  - znati da razlikuje vrste      konfiguracija                   određivanju hemijske

                     hemijskih veza                  - Periodičnost promene          veze

                     - znati da primeni stečena      strukture atoma i svojstva      - Vežbati na konkretnim

                     znanja o hemijskoj vezi na       elemenata u periodičnom         primerima

                     konkretnim primerima            sistemu                         - Na kraju modula

                                                     - Hemijska veza                 uraditi test

                                                     - Kristalna struktura

                                                     supstanci

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Hemijske reakcije

Trajanje modula:  11 časova




    CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                       Po završetku modula            MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                            učenik će:

- Proširivanje         - znati da je          - Kretanje čestica kao    - Izvođenjem ogleda

stečenih i sticanje    proizvod svake         uslov za hemijsku        olakšati razumevanje novog

novih znanja o         hemijske reakcije      reakciju                 sadržaja

hemijskim reakcijama  nova supstanca         - Energetske promene     - Zahtevati da se stečena

                      - znati da su sve      pri hemijskim            znanja iz fizike primene

                      hemijske promene       jedinjenjima               na konkretnim primerima

                      praćene promenom       - Brzina hemijske        - Na kraju modula uraditi

                      energije               reakcije (uticaj         test

                      - prepoznavati tipove  katalizatora)

                      hemijskih reakcija     - Hemijska ravnoteža

                      - znati da je važno

                      obeležje hemijske

                      reakcije njena brzina

                      i znati faktore koji

                      utiču na brzinu

                      - znati šta je

                      hemijska ravnoteža

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Rastvori

Trajanje modula:  13 časova




      CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI   PREPORUČENO UPUTSTVO

                             Po završetku            MODULA          ZA OSTVARIVANjE MODULA

                           modula učenik će:

- Proširivanje stečenih i  - znati koji su     - Rastvori i          - Pripremiti različite

sticanje novih znanja o     delovi rastvora i   rastvorljivost         rastvore

rastvorima, kao i o       razumeti šta je     (kvantitativni        - Izvođenjem

kiselinama i bazama       rastvorljivost       sastav rastvora)      laboratorijskih vežbi

                          - umeti da stečeno  - Rastvori            vršiti dokazivanje

                          znanje o rastvorima  elektrolita           rastvora kiselina i

                          primeni u praksi    - Kiseline i baze     baza

                          - razumeti pojam    - Indikatori          - Na kraju modula

                          elektrolita         kiselosti i baznosti  uraditi test

                          - znati da na

                          osnovu hemijske

                          formule prepoznaje

                          kiseline i baze,

                          kao i njihovo

                          dokazivanje

                          indikatorima

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Oksido-redukcioni procesi

Trajanje modula:  14 časova




  CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA         PREPORUČENI         PREPORUČENO

                     Po završetku modula    SADRŽAJI MODULA       UPUTSTVO ZA

                         učenik će:                            OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje          - znati da razlikuje    - Pojam            - Vežbati pravilno

osnovnih znanja o   reakcije oksidacije i   oksido-redukcionih pisanje i

oksido-redukcionim redukcije               procesa            izjednačavanje

procesima          - znati da prikaže      - Elektrohemijski  jednačina

                   proces                  niz metala         - Zadužiti učenike

                   oksido-redukcije        - Hemijski izvori  da donesu neke od

                   hemijskom jednačinom    struje             izvora struje

                   - znati da koristi      - Elektroliza      - Uraditi test

                   tablicu standardnih     - Korozija

                   elektrodnih

                   potencijala metala

                   - znati da razlikuje

                   hemijske izvore struje

                   od akumulatora

                   - razumeti pojam

                   elektrolize i

                   razlikovati je od

                   obične analize

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Slavoljub ukić, Radivoj Nikolajević, Milena Šurjanović: Opšta hemija za prvi razred srednje škole

- dr Tomislav Janjić: Teorijske osnove analitičke hemije

- N. Glinka: Zadaci i vežbe iz opšte hemije

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Povezati sadržaje modula sa predmetom Pedologija sa geologijom, posebno naznačiti hemijsko-pedološke procese i značaj hemijskih procesa u pedogenezi

- Povezati sadržaje modula sa predmetom Botanika a naročito u modulu fiziologija biljaka

- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zaštita šuma i predela te istaći značaj pesticida u odbrani biljaka od biljnih bolesti i štetočina

- Povezati sadržaje modula sa predmetom Ekologija i edukacija, posebno istaći pozitivne, negativne uticaje na životnu sredinu

GEOGRAFIJA U ŠUMARSTVU

1. CILjEVI PREDMETA:

- Razvijanje osnova naučne pismenosti

- Razumevanje pojava, procesa i promena na osnovu znanja zakona, modela i teorija prirodnih nauka

- Razumevanje usklađenosti društveno-ekonomskog razvoja sa raspoloživim geografskim resursima

- Razvijanje sposobnosti korišćenja različitih izvora informacija i samostalnog i timskog učešća u istraživačkim projektima

- Primenjivanje stečenih geografskih znanja u svom okruženju

- Razvijanje sposobnosti za uočavanje, formulisanje i rešavanje problema

- Ovladavanje informaciono-komunikacionim tehnologijama

- Sticanje znanja o prirodnim resursima i značaju očuvanja ekološke ravnoteže

- Razvijanje samosvesti, odgovorno ophođenje prema sebi i okruženju

2. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- S. Kicošev, D . Dunčić: Geografske osnove prostornog planiranja, 1998.

- M. Lješević: Geografija zemljišta, 2003, Fakultet u Nikšiću

- N. Miljković: Pedologija, 1997. - N. Miljković, S. Marković: Osnovi pedologije: praktikum, 2002.

- D . Dukić: Klimatologija sa osnovama meteorologije, "Naučna knjiga", Beograd

- M. Grčić: Industrijska geografija, "Naučna knjiga", Beograd

- P. Tomić, J. Romelić, L. Lazić: Ekonomska geografija sveta, PMF - Novi Sad, 1996.

- M. Todorović: Osnove tipologije i regionalizacije poljoprivrede Srbije, SGD , Beograd, 2002.

- V . urić: Ekonomska geografija, 1980.

- M. Stepić: Agrarna geografija (rukopis), Beograd, 2003.

- M. Pavlović, D . Rodić: Geografija Jugoslavije I i II, Beograd, 2000.

- D . Petrović: Geomorfologija, 1977, "Građevinska knjiga", Beograd

- Lj. Gavrilović: Hidrologija, Beograd, 2002.

- B . Atanacković: Biogeografija, Beograd, 1990.

- K. Petovar: Urbana i ruralna sociologija, 2003.

- S. Ćurčić: Geografija naselja, 1992. - M. Janković: Biodiverzitet - suština i značaj, Beograd, 1995.

- Grupa autora: Zaštita prirode i turizam u nacionalnim parkovima SR Jugoslavije, Zavod za zaštitu prirode Srbije, Posebna izdanja br. 14, Beograd, 1994.

- Č. Šilić: Endemične biljke, Sarajevo i Beograd, 1990.

3. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- stručni predmeti

4. CILjEVI, ISHODI I PREPORUČENI SADRŽAJI PREDMETA PO RAZREDIMA



Razred:               prvi

Godišnji fond časova:  70 časova




          CILjEVI                      ISHODI MODULA               PREPORUČENI        PREPORUČENO

                               Po završetku prvog razreda       SADRŽAJI I TEME      UPUTSTVO ZA

                                       učenik će:                                    OSTVARIVANjE

                                                                                       PROGRAMA

                                                              Geološka građa,

                                                              reljef i zemljište

- razumevanje pojava,        - poznavati geološku građu naše   - geološka građa    - korišćenje

promena, procesa i odnosa   zemlje                             Srbije i Crne Gore  osnovne

u litosferi na osnovu       - znati kako reljef nadmorskom     - nastanak, tipovi  literature

znanja, zakona, modela i     visinom, ekspozicijom,            tla i njihov         - korišćenje

teorija prirodnih nauka     konfiguracijom i pravcem pružanja  razmeštaj u našoj   informacija sa

                            utiče na klimu                    zemlji               Interneta

                            - znati kako reljef nadmorskom     - reljef i njegov     - korišćenje

                            visinom, konfiguracijom i         uticaj na klimu,    geografskih

                            pravcem pružanja utiče             hidrografiju, tle   karata

                            hidrografiju                      i vegetaciju        - korišćenje

                            - znati kako reljef nadmorskom     - problem erozije   interaktivnih

                            visinom i ekspozicijom            i degradacije tla   metoda rada

                            raščlanjuje tle                    i mere zaštite tla  - Temu

                            - znati kako reljef nadmorskom                         realizovati sa 10

                            visinom, ekspozicijom,                                časova

                            konfiguracijom i pravcem pružanja

                            utiče na vegetaciju

                            - znati nastanak i tipove tla

                            - znati razmeštaj tipova tla u

                            našoj zemlji

                            - znati procese degradacije tla

                            - znati načine zaštite i

                            unapređenja tla

                                                              Klimatski elementi

                                                              i njihov značaj za

                                                              biljni svet

- razumevanje pojava,        - znati kako insolacija i         - klimatski         - korišćenje

promena, procesa i odnosa   temperatura vazduha utiču na      elementi i njihov    osnovne

u atmosferi na osnovu       razvoj biljaka                     uticaj na živi      literature

znanja, zakona, modela i     - znati planetarnu cirkulaciju    svet na Zemlji:      - korišćenje

teorija prirodnih nauka     vazduha                           - značaj            informacija sa

                            - znati karakteristike stalnih,   insolacije i        Interneta

                            periodičnih i lokalnih vetrova    temperature za      - korišćenje

                            - razumeti uticaj vetrova na      razvoj biljaka       interaktivnih

                            razvoj vegetacije                 - kretanje           metoda rada

                            - znati kako vlažnost vazduha     vazdušnih masa i    - Temu

                            utiče na rast i razvoj biljaka     značaj vetra za     realizovati sa 10

                            - znati kako količina i vrste     razvoj biljaka       časova

                            padavina utiču na rast i razvoj   - značaj vlažnosti

                            biljaka                            vazduha i padavina

                            - znati kako biljke utiču na       za razvoj biljaka

                            vrednosti klimatskih elemenata    - antropogeni

                            - razumeti kako čovek utiče na    uticaj na klimu i

                            klimu i biljni svet                biljni svet

                                                              Voda i vodni režim

                                                              staništa

- razumevanje pojava,        - znati kruženje vode u prirodi    - voda u tlu i      - korišćenje

promena, procesa i odnosa   - znati fizička i hemijska        atmosferi           osnovne

u hidrosferi na osnovu      svojstva kopnenih voda            - fizička i         literature

znanja, zakona, modela i     - znati tipove i karakteristike   hemijska svojstva   - korišćenje

teorija prirodnih nauka     staništa                          kopnenih voda       informacija sa

                            - prepoznavati biljke određenih    - tipovi i          Interneta

                            staništa: hidrofite, higrofite,   karakteristike      - korišćenje

                            mezofite, kserofite               staništa            interaktivnih

                            - razumeti vodne režime           - klasifikacija     metoda rada

                            suvozemnih staništa i             biljaka po vodnom    - Temu

                            prilagođenosti biljnih vrsta tim   režimu staništa     realizovati sa 10

                            uslovima                          - biljni svet        časova

                            - znati biljne vrste vodenih       kopnenih voda i

                            biotopa u lokalnoj sredini        njihov zonalni

                            - znati zagađivače vodenog        raspored

                            ekosistema                        - problem zagađenja

                            - znati mere zaštite od           vodenog ekosistema

                            zagađivanja                        i mere zaštite

                            - učestvovati u zaštiti, očuvanju

                            i unapređivanju kvaliteta voda i

                            ekosistema

                                                              Biljni i životinjski

                                                              svet

- razumevanje pojava,        - razumeti kako elementi          - horizontalni i    - korišćenje

promena, procesa i odnosa   prirodne sredine utiču na         vertikalni          osnovne

u biosferi na osnovu        horizontalni i vertikalni         raspored biljnog i   literature

znanja, zakona, modela i     raspored biljnog i životinjskog     životinjskog sveta   - korišćenje

teorija prirodnih nauka     sveta na kopnu                    na kopnu            informacija sa

                            - znati zonalni raspored biljnog   - fitogeografske i  Interneta

                            sveta na Zemlji                    zoogeografske       - korišćenje

                            - znati fitogeografske oblasti    oblasti na Zemlji    interaktivnih

                            na Zemlji                          oblasti             metoda rada

                            - znati zoogeografske oblasti na  - reliktne i        - Temu

                            Zemlji                             endemične vrste u   realizovati sa 10

                            - umeti da prepozna reliktne i    našoj zemlji         časova

                            endemične vrste u našoj zemlji     - oblici zaštite

                            - znati pojam geodiverziteta i    prirodne sredine

                            biodiverziteta i njegovu           (geodiverzitet i

                            raznovrsnost u našoj zemlji        biodiverzitet)

                            - znati nacionalni i međunarodni  - uticaj

                            značaj geodiverziteta i           vegetacije na

                            biodiverziteta                    mikroklimu

                            - razumeti kako pomeranje granica  - antropogeni

                            ekumene utiče na biljni i          uticaj na biosferu

                            životinjski svet

                            - znati kako vegetacija utiče na

                            klimatske elemente

                            - znati primere pozitivnog

                            antropogenog uticaja na živi

                            svet na Zemlji

                                                              Najveće riznice

                                                              prirodne baštine

                                                              (nacionalni

                                                              parkovi)

- korišćenje osnovne         - znati šta se podrazumeva pod    - definicija        - korišćenje

literature                  nacionalnim parkom                nacionalnog parka   osnovne

- korišćenje informacija sa  - znati tipove korišćenja i        po Međunarodnoj     literature

Interneta                   gazdovanja nacionalnim parkovima   uniji za očuvanje    - korišćenje

- korišćenje interaktivnih   (američki, švajcarski)            prirode             informacija sa

metoda rada                 - znati karakteristike svih       (UICN, Nju      Interneta

: 91;:                            nacionalnih parkova u našoj       Delhi, 1969)        - korišćenje

: 91;:                            zemlji                             - tipovi korišćenja  interaktivnih

: 91;:                            - znati geografski raspored       i gazdovanja         metoda rada

: 91;:                            nacionalnih parkova u našoj       nacionalnim         - Temu

: 91;:                            zemlji                             parkovima           realizovati sa 30

: 91;:                            - znati geografski raspored i     - nacionalni        časova

: 91;:                            karakteristike prirodnih          parkovi naše zemlje

: 91;:                            rezervata i spomenika prirode     - prirodni

: 91;:                            - umeti da prepozna pravilne      rezervati i

: 91;:                            načine zaštite i gazdovanja u      spomenici prirode

: 91;:                            nacionalnim parkovima,            koji su pod

: 91;:                            rezervatima i u spomenicima       zaštitom

: 91;:                            prirode                           - zaštita i

: 91;:                            - znati kako pojedine delatnosti  unapređenje

: 91;:                            narušavaju ekološku ravnotežu     nacionalnih

: 91;:                            prirodne baštine                  parkova, prirodnih

: 91;:                            - znati zadatke stručnog nadzora  rezervata i

: 91;:                            i upravljanja u nacionalnim         spomenika prirode

: 91;:                            parkovima i prirodnim             - valorizacija

: 91;:                            rezervatima                       najvećih riznica

: 91;:                                                              prirodne baštine

: 91;:

ŠUMSKA BOTANIKA

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE



  RAZRED                            NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

           Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I         70           70                           18                  158

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- razvijanje pozitivnog odnosa prema prirodi - sticanje znanja o značaju botanike za zaštitu prirode i njena podela na naučne discipline

- usvajanje pojmova i razumevanje zakonitosti u živom svetu

- sticanje znanja o florističkom sastavu naših predela

- razvijanje logičkog mišljenja i naučnog pogleda na svet

- razvijanje sistematičnosti i postupnosti u radu

- razvijanje radnih navika i smisla za otkrivanje i proveru

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA

Razred: prvi


NAZIV MODULA Trajanje modula (časovi)
Morfologija biljaka 80
Fiziologija biljaka 12
Sistematika biljaka 48

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA



Naziv modula:    Morfologija biljaka

Trajanje modula:  80 časova




      CILjEVI MODULA                ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO

                            Po završetku modula učenik            MODULA           ZA OSTVARIVANjE MODULA

                                        će:

- Sticanje znanja o          - znati građu biljne ćelije    - građa biljne ćelije      - insistirati na

spoljašnjem obliku biljaka,   - znati građu i funkciju      - nauka o tkivima         povezivanju sadržaja

unutrašnjoj građi i         biljnih tkiva                  (histologija)             modula

individualnom razviću      - znati tipove razmnožavanja   - razmnožavanje biljaka     - razvijati

biljaka                     biljaka                        - morfologija i           sistematičnost i

                           - znati morfološke i          anatomija vegetativnih    postupnost u radu

                           anatomske karakteristike      organa                    - uraditi test na

                           vegetativnih i generativnih   - morfologija i           kraju modula

                           organa                        anatomija generativnih

                                                         organa

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Fiziologija biljaka

Trajanje modula:  12 časova




   CILjEVI MODULA                ISHODI MODULA                PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE

                       Po završetku modula učenik će:                                                        MODULA

- Sticanje znanja o   - znati osnovne fiziološke procese u  - fiziologija biljne ćelije         - povezivanje sadržaja modula sa

životnim procesima  biljnoj ćeliji                         - vodni režim                      prethodno usvojenim znanjima iz drugih

i pojavama u        - znati fizička svojstva ćelije       - fitohormoni                      predmeta

biljnom telu         - znati građu i ulogu fitohormona     - ćelijsko disanje                  - uraditi test na kraju modula

                    - znati šta je ćelijsko disanje        - razviće biljaka

                    - znati faktore koji utiču na         - pokreti biljaka

                    razviće biljaka

                    - znati šta su pokreti biljaka i koji

                    tipovi postoje

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Sistematika biljaka

Trajanje modula:  48 časova




  CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula             MODULA                 OSTVARIVANjE MODULA

                          učenik će:

- sticanje znanja o  - znati osnovne          - Prokaryota         - intezivirati primenu

uporednim          sistematske              - Talophyta - niže biljke  teoretskih znanja u praksi

ispitivanjima       karakteristike           - Cormophyta - više       - uraditi test na kraju modula

spoljašnjih i        bakterija i              biljke

unutrašnjih         modrozelenih algi

morfoloških        - znati osnovne

osobina pojedinih  sistematske

biljnih formi i     karakteristike algi,

njihovoj            gljiva, lišajeva i

klasifikaciji      mahovina

                   - znati osnovne

                   sistematske

                   karakteristike paprati

                   - znati osnovne

                   sistematske

                   karakteristike

                   (Spermatophyta)

: 91;:                   semenice, njihovu podelu

: 91;:                   i karakteristične

: 91;:                   predstavnike

: 91;:

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- M.Gajić, D . Vilotić, D . Obratov-Petković: Botanika (Šumska botanika)

- Č. Šilić: Šumske zeljaste biljke

- Lj. Mišić, R. Lakušić: Livadske biljke

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Biologija

- Dendrologija

7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Mikroskopski preparati

- Ilustracije i fotografije tkiva i organa

- Herbarske zbirke

- Specijalizovana učionica

PEDOLOGIJA SA GEOLOGIJOM

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE



  RAZRED                            NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

           Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I         70           70                           24                  164

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja o zemljištu kao sredini u kojoj biljke nalaze neophodne uslove za svoj razvoj.

- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja iz mineralogije i petrografije, kao dela geologije koje obezbeđuje mineralnu komponentu kod obrazovanja zemljišta.

- Sticanje sposobnosti za primenu znanja u drugim stručnim predmetima.

- Formiranje profesionalnog odnosa prema zemljištu kao delu biogenocenoza.

- Formiranje osnova za nastavak obrazovanja.

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA

Razred: prvi



                            NAZIV MODULA                                Trajanje

                                                                        modula

                                                                       (časovi)

Opšta znanja o Zemlji kao planeti Sunčevog sistema, njenoj građi,            14

postanku i geohronološkom razvoju

Opšta mineralogija sa osnovama petrogene mineralogije                     16

Osnovi petrografije                                                       16

Uvod u pedologiju i opšti pojmovi o zemljištu kao specifičnoj              14

prirodnoj tvorevini

Osobine zemljišta, ocena plodnosti i produktivnosti zemljišta               28

Pedogenetski činioci, procesi obrazovanja zemljišta i morfogenetska         16

građa zemljišnog profila

Sistematika zemljišta                                                      46

Geografija zemljišta i pedološke karte                                     14

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula: Opšta znanja o Zemlji kao planeti Sunčevog sistema, njenoj građi,
postanku i geohronološkom razvoju
Trajanje modula: 14 časova



 CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                Po završetku modula učenik će:                                   OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje       - znati položaj Zemlje u        - Položaj Zemlje u Sunčevom    - Koristiti šeme za

osnovnih znanja  Sunčevom sistemu i njen         sistemu i svemiru             prikaz Zemlje u Sunčevom

o Zemlji kao     postanak                       - Oblik i veličina Zemlje      sistemu i podelu Zemlje na

planeti         - znati osnovne podatke o      - Toplota Zemlje               geosfere

                obliku, veličini, toploti,     - Gravitacija Zemlje           - Vežbati jasno i

                gustini, gravitaciji i         - Gustina Zemlje               precizno izražavanje

                elementarnom sastavu Zemlje     - Podela Zemlje na geosfere    - Sistematizovati gradivo

                - znati podelu Zemlje na        - Elementarni sastav Zemljine  na kraju modula

                geosfere                       kore

                                               - Postanak Zemlje

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

Naziv modula: Opšta mineralogija sa osnovama petrogene mineralogije
Trajanje modula: 16 časova



  CILjEVI MODULA        ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                    Po završetku modula                                                OSTVARIVANjE MODULA

                         učenik će:

- Upoznavanje       - znati kako nastaju   - Zadatak petrografske mineralogije      - Koristiti uzorke

svojstava          minerali               - Morfološka i kristalografska svojstva  minerala za determinaciju

minerala i način   - znati u kojim se     minerala                                 - Nastojati da učenici

postanka           oblicima javljaju       - Fizičke osobine                        naprave sopstvene zbirke

- Osposobljavanje    minerali               - Hemijska svojstva                      minerala

učenika za         - znati da             - Struktura minerala                     - Na kraju modula

determinaciju      determiniše            - Postanak minerala                      testirati učenike u

najvažnijih vrsta  najvažnije petrogene   - Sistematika mineralnih vrsta           determinaciji minerala

petrogenih         minerale               - Silikati

minerala                                  - Minerali gline

                                          - Karbonati

                                          - Sulfati i sulfidi

                                          - Fosfati

                                          - Oksidi i hidroksidi

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Osnovi petrografije

Trajanje modula:  16 časova




       CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO

                              Po završetku modula                                        UPUTSTVO ZA

                                  učenik će:                                          OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznavanje glavnih        - zna podelu i glavne   - Magmatske stene, najvažnije     - Koristiti

predstavnika stena          osobine najvažnijih     karakteristike                    uzorke stena i

- Upoznavanje osobina stena  magmatskih,             - Sedimentne stene, najvažnije    fotografije za

- Shvatanje značaja stena    metamorfnih i           karakteristike                    determinaciju

kao produkta raspadanja u    sedimentnih stena       - Metamorfne stene, najvažnije    - Nastojati da

obrazovanju zemljišta         - zna da determiniše    karakteristike                    učenici naprave

- Osposobljavanje učenika za  najvažnije              - Fizičke osobine stena           sopstvene zbirke

determinaciju predstavnika  predstavnike stena      - Tehničke osobine stena          stena

stena                                               - Upotreba stena kao              - Determinisati

                                                    građevinskog materijala           određeni broj

                                                                                      stena na terenu

                                                                                      - Realizovati 6

                                                                                      časova blok

                                                                                      nastave

                                                                                      - Testirati

                                                                                      učenike u

                                                                                      determinaciji

                                                                                      stena

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

Naziv modula: Uvod u pedologiju i opšti pojmovi o zemljištu kao specifičnoj
prirodnoj tvorevini
Trajanje modula: 14 časova



      CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA            PREPORUČENI       PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                            Po završetku modula učenik   SADRŽAJI MODULA       OSTVARIVANjE MODULA

                                       će:

- Shvatanje značaja         - znati značaj i zadatke     - Istorijski       - Učenika uputiti na

pedologije                 pedologije                   razvoj pedologije  logičko zaključivanje

- Upoznavanje osnovnih      - znati specifičnosti        i veza sa drugim   - Prikazati uzorke

komponenti zemljišta        biogeocenoze                 naučnim            organske komponente

- Shvatanje značaja         - znati specifičnosti        disciplinama       zemljišta u različitim

zemljišta kao hranljive      komponenata koje grade       - Značaj           stepenima transformacije

sredine za biljni i         zemljište i obrazovanje        pedologije u       - Na kraju modula

životinjski svet            organo-mineralnog kompleksa  prirodnim          sistematizovati gradivo

- Upoznavanje               zemljišta                     biogeocenozama

pedogenetskih pojava u                                  - Zemljište kao

prirodi                                                 deo biogeocenoze

                                                        - Mineralna

                                                        komponenta

                                                        zemljišta

                                                        - Organska

                                                        komponenta

                                                        zemljišta

                                                        -

                                                        Organo-mineralni

                                                        kompleks zemljišta

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

Naziv modula: Osobine zemljišta, ocena plodnosti i produktivnosti zemljišta
Trajanje modula: 28 časova



      CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku modula                                         OSTVARIVANjE MODULA

                                učenik će:

- Upoznavanje učenika sa    - znati osobine      - Fizičke osobine zemljišta        - Realizovati 6 časova blok

osnovnim fizičkim,         zemljišta, načine     - Plodnost i produktivnost        nastave

hemijskim i                njihovog određivanja   šumskih zemljišta                  - Na kraju modula testirati

fizičko-hemijskim          na terenu i          - Ponašanje zemljišta prema         učenike

osobinama zemljišta         laboratoriji         eroziji

- Upoznavanje pojava u      - znati šta utiče

vezi sa dejstvom           na plodnost i

pojedinih osobina          produktivnost

zemljišta na biljke          zemljišta i kako se

- Razvijanje sposobnosti    vrši ocena

zapažanja i uočavanja        plodnosti zemljišta

raznih pojava u prirodi    - upoznati činioce

- Upoznavanje učenika sa    koji dovode do

činiocima plodnosti i      procesa erozije i

metodama ocenjivanja         metode borbe protiv

zemljišta                   erozije zemljišta

- Upoznavanje činilaca

koji dovode do procesa

erozije i metode borbe

protiv erozije zemljišta

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Pedogenetski činioci, procesi obrazovanja zemljišta i

                 morfogenetska građa zemljišnog profila

Trajanje modula:  16 časova




   CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA  PREPORUČENO UPUTSTVO

                       Po završetku modula                                   ZA OSTVARIVANjE MODULA

                            učenik će:

- Upoznavanje        - znati pedogenetske       - Činioci - faktori           - Šematizovati

činioca koji utiču  faktore i njihov način      pedogeneze                    zemljišni profil

na procese          delovanja na pedogenetske   - Evoluciono-genetski         - Iskopati zemljišni

obrazovanja          procese u zemljištu         procesi obrazovanja zemljišta   profil na terenu

zemljišta            - znati pedogenetske       - Pedogenetski procesi        - Koristiti uzorke

- Upoznavanje        procese u zemljištu, njihov  - Morfogenetska građa         monolita i

pedogenetskih       značaj i način delovanja    zemljišnog profila - zemljišni  mikromonolita za

procesa koji        - znati da prepozna        horizonti, pothorizonti i     determinaciju

dovode do           pojedine zemljišne          prelazni horizonti            horizonata

obrazovanja          horizonte, pothorizonte i                                - Sistematizovati

zemljišta            prelazne horizonte                                       gradivo i testirati

- Osposobljavanje     - znati da iskopa                                        učenike u poznavanju

učenika za          zemljišni profil,                                         procesa obrazovanja

determinaciju       determiniše horizonte i                                  zemljišta i

pojedinih           uzme uzorke za analizu,                                  determinaciji

morfogenetskih      napravi mikromonolite i                                  zemljišnih horizonata

osobina zemljišta -  monolite                                                 i pothorizonata

zemljišnih

horizonata,

pothorizonata i

prelaznih

horizonata

Preporučeni načini ocenjivanja modula



usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

izlaganje              zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Sistematika zemljišta

Trajanje modula:  46 časova




         CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO

                                Po završetku modula            MODULA           ZA OSTVARIVANjE MODULA

                                     učenik će:

- Upoznavanje osnovnih principa  - znati osnovne      - Terestrična zemljišta     - Koristiti šeme,

klasifikacije zemljišta          principe             - Nerazvijena zemljišta sa  slike profila

- Upoznavanje osnovnih tipova    klasifikacije        građom profila             pojedinih tipova

zemljišta (prvenstveno šumskih)  zemljišta i           (A)-C. Humusno             zemljišta

i njihovog mesta u višim         sistematske          akumulativna zemljišta A-C  - Koristiti monolite

sistematskim jedinicama         jedinice             profila crnice, rendzine,  i mikromonolite

- Osposobljavanje učenika za      - znati sistematiku  rankeri, černozem,         tipova zemljišta

determinaciju osnovnih tipova   zemljišta naše zemlje  smonica. Smeđa zemljišta    - Realizovati 12

zemljišta                        i osnovne            A-(B)-C profila (gajnjače,  časova blok nastave

                                karakteristike       smeđe zemljište na          na terenu

                                svakog važnijeg      serpentinu, smeđe          - Sistematizovati

                                tipa, kao i podtipa  zemljište na krečnjaku,      gradivo i testirati

                                šumskih zemljišta     crvenice, kisela smeđa     učenika u poznavanju

                                - znati da na        zemljišta). Eluvijalno -    svojstava pojedinih

                                osnovu profila       iluvijalna zemljišta        tipova zemljišta kao

                                zemljišta ili         profila A-E -B-C           i njihovoj

                                monolita             (lesivirana zemljišta,      determinaciji

                                determiniše osnovne  podzol, smeđa podzolasta

                                tipove zemljišta      zemljišta). Antropogena

                                                     zemljišta profila P-C

                                                     (rigosoli, hortisoli,

                                                     deposoli).

                                                     - Semiterestrična

                                                     zemljišta

                                                     - Nerazvijena hidromorfna

                                                     zemljišta (A)-I-II.

                                                     profila. Pseudoglejna

                                                     zemljišta A-E r-Br-C

                                                     profila. Glejna zemljišta

                                                     A-G profila. Tresetna

                                                     zemljišta T-G profila.

                                                     Antropogena

                                                     semiterestrična zemljišta

                                                     P-G profila.

                                                     - Halomorfna zemljišta,

                                                     solončak, solenec, solođ

                                                     - Subakvalna zemljišta

Preporučeni načini ocenjivanja modula



usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

izlaganje              zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Geografija zemljišta i pedološke karte

Trajanje modula:  14 časova




     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku modula            MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                               učenik će:

- Shvatanje pojave       - znati zbog čega dolazi  - Geografija zemljišta   - Koristiti šeme i karte

zonalnosti zemljišta     do pojave zonalnosti      naše zemlje              na kojima je prikazana

(horizontalne i         zemljišta                  - Horizontalna i        zonalnost zemljišta

vertikalne)             - znati rasprostranjenost  vertikalna zonalnost    - Učenicima prikazati

- Upoznavanje            naših tipova zemljišta     zemljišta na Zemlji i     pedološku kartu naše zemlje

rasprostranjenosti       - znati podelu            kod nas                 - Pokazati učenicima razne

pojedinih tipova        pedoloških karata i       - Pedološke             vrste pedoloških karata

zemljišta kod nas        korišćenje istih           karte-podela,

- Shvatanje značaja                                korišćenje i

pedoloških karata                                 interpretacija

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- Jović N., Simić Z ., Pedologija sa geologijom

- Knežević V ., Joksimović V ., Petrografija sa geologijom kore raspadanja

- Anti M., Jović N., Avdalović V ., Pedologija

- Ćirić M., Pedologija

- Ćirić M., Atlas šumskih zemljišta Jugoslavije

- Škorić A., Tipovi naših mapa

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Istaći značaj modula za predmete Osnovi geomorfologije sa hidrologijom

- Istaći značaj modula za predmet Proizvodnja sadnog materijala, vezano za biljnu proizvodnju

- Istaći značaj modula za predmet Ekologija i edukacija

7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Zbirke minerala i stena

- Pedološki profili

- Pribor za analizu zemljišta

- Specijalizovana učionica

METEOROLOGIJA SA KLIMATOLOGIJOM

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE



  RAZRED                            NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

           Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I         35           35                           12                  82

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- Da se učenici upoznaju sa meteorološkim i klimatskim elementima i pojavama

- Da se učenici osposobe da determinišu pozitivna i negativna dejstva klimatskih faktora na prirodu i živi svet

- Da učenici znaju da koriste jednostavnije meteorološke instrumente

- Da učenici znaju kako čovek svojim aktivnostima utiče na promenu mikroklimatskih i klimatskih uslova

- Da učenici mogu putem edukacije pozitivno delovati u smislu zaštite životne sredine i smanjenja globalnog zagrevanja

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA

Razred: prvi



                           NAZIV MODULA                                Trajanje

                                                                        modula

                                                                       (časovi)

Uvod u meteorologiju, atmosfera, vazdušni pritisak                        20

Vazdušna kretanja, oblaci, magle i padavine                                18

Prognoza vremena, klima i klimatologija                                   22

Mikroklimatologija, vegetacija i mikroklima. Klima Balkanskog             22

poluostrva, klima Srbije i Crne Gore

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA



Naziv modula:    Uvod u meteorologiju, atmosfera, vazdušni pritisak

Trajanje modula:  20 časova




    CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO

                       Po završetku modula učenik će:                                  UPUTSTVO ZA

                                                                                    OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih     - znati šta je meteorologija   - Pojam meteorologije i      - Koristiti znanja

znanja o meteorologiji  - znati šta je vreme a šta     podela                       iz prethodnog

atmosferi i vazdušnom  klima                          - Meteorološki elementi i    školovanja i

pritisku               - znati podelu meteorologije   pojave                       povezati ih sa

                       - znati šta su meteorološki    - Pojam atmosfere i podela   sadržajem modula

                       elementi a šta pojave          atmosfere                    - Koristi

                       - znati šta je atmosfera i     - Sastav vazduha             informacije iz

                       podelu atmosfere               - Izvori zračenja i toplotne  dnevnih

                       - znati hemijske sastojke      energije                     meteoroloških vesti

                       vazduha                        - Sunčevo zračenje            i biltena

                       - znati pridodatke vazduha     - Instrumenti za merenje      - Povezati sadržaje

                       - znati izvore toplote za      sunčevog zračenja             materija sa

                       zemlju i atmosferu              - Zagrevanje zemlje i          aktuelnim ekološkim

                       - znati sunčevo zračenje        atmosfere                    tendencijama

                       - znati izračivanje iz zemljine  - Dnevna i godišnja kolebanja  (efekat staklene

                       površine i kontra zračenje      kopna vode i vazduha         bašte i sl.)

                       atmosfere                      - Merenje temperature i       - Uraditi test na

                       - znati dnevno i godišnje       instrumenti za merenje        kraju modula

                       kolebanje sunčevog zračenja      - Vazdušni pritisak

                       - poznavati instrumente za     - Merenje vazdušnog pritiska

                       merenje sunčevog zračenja        i instrumenti za merenje

                       - znati šta je toplota a šta

                       temperatura

                       - znati načine zagrevanja i

                       hlađenja kopna, vode i vazduha

                       - znati dnevno i godišnje

                       kolebanje temperature

                       zemljišta, vode i vazduha

                       - poznavati instrumente za

                       merenje temperature

                       - znati da izmeri temperaturu

                       vazduha, vode i zemljišta

                       - znati šta je vazdušni

                       pritisak

                       - znati dnevna i godišnja

                       kolebanja vazdušnog pritiska

                       - poznavati instrumente za

                       merenje vazdušnog pritiska

Preporučeni načini ocenjivanja modula


usmeno test esej domaći pismeni aktivnost praćenje dnevnik test samostalni grafički
izlaganje zadatak zadatak na času praktičnog rada praktičnih praktični rad rad
rada veština



Naziv modula:    Vazdušna kretanja, oblaci, magle i padavine

Trajanje modula:  18 časova




     CILjEVI MODULA                          ISHODI MODULA                        PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA    PREPORUČENO UPUTSTVO

                                   Po završetku modula učenik će:                                               ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih      - znati šta su vazdušna kretanja                       - Vazdušna kretanja                - Koristi znanja iz

znanja o vazdušnim       - poznavati vrste vetrova                             - Nastanak i vrste vetrova        prethodnog školovanja

kretanjima, oblacima,    - znati šta su vrtložna strujanja                      - Vrtložna strujanja               - Koristiti aktuelne

maglama i padavinama    - znati uticaj vetra na biljni svet                    - Uticaj vetra na biljni svet      dnevne meteorološke

                        - poznavati instrumente za merenje pravca i brzine     - Instrumenti za merenje pravca i  izveštaje

                        vetra                                                 brzine vetra                      - Koristiti

                        - znati da odredi pravac i brzinu vetra               - Isparavanje                      meteorološke sajtove

                        - znati procese isparivanja                            - Dnevni i godišnji hod vlažnosti

                        - znati dnevni i godišnji hod vlažnosti vazduha        vazduha

                        - znati uticaj vlažnosti vazduha na živi svet         - Merenje vlažnosti vazduha i

                        - poznavati instrumente za merenje vlažnosti vazduha   instrumenti

                        - znati da izmeri vlažnost vazduha                    - Oblaci, magle i vidljivost

                        - znati šta su oblaci                                 - Uticaj oblaka i magli na biljni

                        - moći da odredi rodove i vrste oblaka                svet

                        - znati šta su magle                                  - Padavine koje se obrazuju na

                        - moći da odredi vidljivost                            zemljinoj površini

                        - znati šta su padavine                               - Padavine koje se obrazuju u

                        - znati kako se obrazuju padavine na zemljinoj         oblacima

                        površini                                              - Značaj padavina za biljni svet

                        - znati kako se obrazuju padavine u oblacima          - Instrumenti za merenje

                        - znati uticaj padavina na biljni svet                 atmosferskih taloga i merenje

                        - poznavati instrumente za merenje atmosferskih        atmosferskih taloga

                        taloga

                        - znati da izmeri atmosferske taloge

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Prognoza vremena, klima i klimatologija

Trajanje modula:  22 časa




       CILjEVI MODULA                   ISHODI MODULA              PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE

                              Po završetku modula učenik će:                                                      MODULA

- Sticanje osnovnih znanja o  - znati šta je to sinoptička        - Sinoptička meteorologija       - Koristiti znanja iz prethodnog

sinoptičkoj meteorologiji,  meteorologija                       - Prognoza vremena               školovanja

prognozi vremena, klimi i   - znati šta se koristi za prognozu  - Klimatologija                  - Korišćenje aktuelnih dnevnih i

klimatologiji               vremena                             - Obrada klimatoloških podataka  kratkoročnih prognoza

                            - znati tipove vremenske prognoze   - Određivanje klime               - Koristiti dostupne lokalne

                            - znati šta je klima                - Solarna i fizička klima        klimatološke podatke

                            - znati šta je klimatologija        - Planinska klima                - Koristiti sajtove sa prognozom

                            - znati šta su klimatološki podaci  - Umereno kontinentalna klima    vremena i klimatskim promenama

                            - znati jednostavnu obradu          - Mediteranska i                 - Realizovati blok nastavu 6 časova za

                            klimatoloških podataka              submediteranska klima            posetu meteorološkoj stanici

                            - znati kišni faktor i indeks suše

                            - znati šta je solarna a šta

                            fizička klima

                            - znati osnovne karakteristike

                            planinske klime

                            - znati osnovne karakteristike

                            umereno kontinentalne klime

                            - znati osnovne karakteristike

                            mediteranske, submediteranske

                            klime

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Mikroklimatologija, vegetacija i mikroklima. Klima Balkanskog

                 poluostrva, klima Srbije i Crne Gore

Trajanje modula:  22 časa




     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku modula             MODULA                  OSTVARIVANjE MODULA

                               učenik će:

- Sticanje osnovnih       - znati šta je          - Mikroklimatologija       - Koristiti znanja iz prethodnog

znanja o mikroklimi,      mikroklima              - Mikroklima određenih     školovanja

značaju mikroklime za    - znati šta je          sredina                    - Koristiti dostupne podatke o

živi svet                mikroklimatologija      - Vegetacija i mikroklima  klimatskim i mikroklimatskim

- Promene                - znati šta utiče na    - Uticaj mikroklime na     uslovima lokalnog područja

mikroklimatskih uslova   promenu                 životinjski svet            - Koristiti sajtove sa

- Sticanje znanja o klimi  mikroklimatskih uslova  - Klima Balkanskog         klimatskim sadržajima

Balkanskog poluostrva,   - znati kako            poluostrva                 - Realizovati 6 časova blok

klimi Srbije i Crne      mikroklima utiče na     - Klima Srbije             nastave na terenu

Gore                     biljni svet              - Klima Crne Gore

                         - znati kako

                         mikroklima utiče na

                         životinjski svet

                         - znati osnovne

                         karakteristike

                         klimatskih područja

                         Balkanskog poluostrva

                         - znati osnovne

                         karakteristike klime

                         SCG

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA

- I. Delijanić Meteorologija za prvi razred srednje škole

- M. Milosavljević Meteorologija

- B . Kolić Šumska ekoklimatologija

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA

- Povezati sadržaje modula sa predmetom Šumska botanika, a posebno istaći uticaj sunčevog zračenja i padavina za fiziološke procese biljaka
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Osnovi geomorfologije sa hidrologijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zaštita šuma i predela te istaći negativne klimatske uticaje na šumu, biljni i životinjski svet
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Uređenje predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Gajenje šuma
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Proizvodnja sadnog materijala

7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Meteorološki instrumenti za merenje osnovnih parametara

DENDROLOGIJA

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE



  RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

            Teorijska nastava  Vežbe Praktična nastava  Nastava u bloku

I II         70           70                           12                  152

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- Sticanje znanja i sposobnosti radi što sigurnije determinacije našeg drveća i žbunja koje je autohtono u zaštićenim objektima prirode

- Sticanje znanja o najvažnijim biološkim i ekološkim karakteristikama autohtonog drveća i žbunja

- Razvijanje svesti o izuzetnom značaju autohtone dendroflore u zaštićenim objektima prirode

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA



Razred:  drugi




                    NAZIV MODULA                      Trajanje modula (časovi)

Golosemenice PINOPHYTA = GYMNOSPERMAE                    48

Skrivenosemenice MAGNOLIOPHYTA = ANGYSPERMAE            104
4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Golosemenice PINOPHYTA = GYMNOSPERMAE

Trajanje modula:  48 časova




  CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA                  PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA           PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                    Po završetku modula učenik će:                                                   OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje i        - znati da prepozna i             - Pojam Dendrologija                      - Koristiti kabinet za

usvajanje znanja     determiniše naše najvažnije       - Podela drvenastih vrsta po formi i      Dendrologiju

radi               autohtone četinarske vrste        visini                                    - Koristiti Arboretum u krugu

determinisanja      drveća i žbunja                    - Osnovne morfološke karakteristike       škole

odgovarajućih      - znati determinisati vrstu roda  drvenastih vrsta                          - Koristiti deo fonda časova

vrsta četinarskog  Ginkgo                      - Vrste roda Ginkgo                  u vidu blok nastave

drveća i žbunja na  - znati determinisati autohtone   - Vrste roda Tadžus                        - Kompletirati herbarsku

osnovu             vrste roda Tadžus                  - Vrste roda Pseudotsuga                  zbirku dendrovrstama

morfoloških        - znati determinisati vrste roda  - Vrste roda Abies                        - Na kraju modula uraditi

karakteristika     Pseudotsuga                       - Vrste roda Picea                        test

                   - znati determinisati autohtone   - Vrste roda Pinus

                   vrste roda Abies                  - Vrste roda Laridž

                   - znati determinisati autohtone   - Vrste roda Juniperus

                   vrste roda Picea

                   - znati determinisati autohtone

                   vrste roda Pinus

                   - znati determinisati vrste roda

                   Laridž

                   - znati determinisati autohtone

                   vrste roda Juniperus

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština




Naziv modula:    Skrivenosemenice MAGNOLIOPHYTA = ANGYOSPERMAE

Trajanje modula:  104 časa




CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA            PREPORUČENI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

: 91;:                    Po završetku modula učenik   SADRŽAJI MODULA         OSTVARIVANjE MODULA

: 91;:                               će:

: 91;:- Sticanje i        - znati da prepozna i        - Osnovne          - Koristiti kabinet za

: 91;:usvajanje znanja     determiniše naše najvažnije  morfološke         Dendrologiju

: 91;:radi               autohtone vrste lišćarskog   karakteristike     - Koristiti Arboretum u krugu

: 91;:determinisanja      drveća i žbunja               lišćara            škole

: 91;:autohtoni vrsta    - znati determinisati vrste  - Vrste roda       - Koristiti deo fonda časova

: 91;:lišćarskog drveća  rodova Betula,               Betula,       u vidu blok nastave

: 91;:i žbunja na osnovu  Corylus, Alnus, Carpinus i   Corylus, Alnus,    - Kompletirati herbarsku

: 91;:morfoloških        Ostrya                       Carpinus i Ostrya  zbirku dendrovrstama

: 91;:karakteristika     - znati determinisati vrste  - Vrste roda       - Na kraju modula uraditi

: 91;:                   rodova Fagus, Ljuercus,       Fagus, Ljuercus,    test

: 91;:                   Castanea                     Castanea

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Aesculus, Juglans,    Aesculus,

: 91;:                   Celtis                       Juglans, Celtis

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Salidž, Populu         Salidž, Populus

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Ulmus, Platanus,      Ulmus, Platanus,

: 91;:                   Tilia                        Tilia

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Acer, Fradžinus        Acer, Fradžinus

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Sorbus, Rosa,         Sorbus, Rosa,

: 91;:                   Cotonaster                   Cotonaster

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   rodova Prunus, Pyrus,        Prunus, Pyrus,

: 91;:                   Malus, Crategus, Cornus,     Malus, Crategus,

: 91;:                   Ribes, Rubus                 Cornus, Ribes,

: 91;:                   - znati determinisati vrste  Rubus

: 91;:                   rodova Sambucus, Viburnum,   - Vrste roda

: 91;:                   Lonicera, Daphne, Ligustrum  Sambucus,

: 91;:                   - znati determinisati vrste  Viburnum,

: 91;:                   rodova Cotinus, Syringa,     Lonicera, Daphne,

: 91;:                   Evonimus Rhamhus             Ligustrum

: 91;:                   - znati determinisati vrste  - Vrste roda

: 91;:                   Robinia Cytisus, Genista     Cotinus, Syringa,

: 91;:                   Clematis, Hedera             Evonimus Rhamhus

: 91;:                                               - Vrste roda

: 91;:                                                Robinia Cytisus,

: 91;:                                                Genista Clematis,

: 91;:                                                Hedera

Preporučeni načini ocenjivanja modula



  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština
5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Branislav Jovanović Dendrologija sa fitocenologijom
- Čedomil Šilić Atlas drveća i grmlja
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Koristiti modul Morfologija biljaka i Sistematika biljaka iz predmeta Šumska botanika
- Koristiti stečena znanja iz modula Klimatologija
- Koristiti znanja iz Geografije kod učenja areala pojedinačnih vrsta
- Koristiti znanja i module predmeta Pedologija sa geologijom
- Uključiti saznanja stečena iz predmeta fitocenologija posebno modul koji se odnosi na sintaksonomiju
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Dendrološke zbirke preparata
- Grančice
- Cvetovi
- Ilustracije vrste drveća

MAŠINE I UREAJI

1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


  RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

            Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I II         35           35                           12                  82

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada

2. CILjEVI PREDMETA:

- Upozna učenike sa specijalizovanim mašinama i uređajima, detaljnije pojasni konstruktivne i principe rada, kao i da ih osposobi za praktičan rad na njima

3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred: drugi



                          NAZIV MODULA                             Trajanje modula

                                                                      (časovi)

Ručna oruđa i alati                                                      10

Podela mašina prema pogonskim i radnim delovima                          21

Mašine uređaji i oprema koja se koristi za seču stabala i                20

rasadničku proizvodnju

Transportna sredstva, vozila i oprema u turističkim i zaštićenim         21

objektima prirode

Transportna sredstva na vodenim površinama                               10

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA

Naziv modula: Ručna oruđa i alati
Trajanje modula: 10 časova



    CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO

                        Po završetku modula                                     UPUTSTVO ZA

                            učenik će:                                       OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznavanje sa       - biti osposobljen da    - Istorijat oruđa, alata i     - Koristiti oruđa

specifičnim alatima   koristi i pravilno      njihov značaj                   i alate za

i oruđima koji se     organizuje rad sa       - Vrste oruđa i alata, podela  neposredno

koriste u obradi      ručnim oruđima i        prema funkciji i principima    upoznavanje i

zemljišta, krčenju,     alatima koji se         rada                           principe rada

održavanju zelenih     koriste u održavanju     - Oruđa za obradu zemljišta     - Koristiti

površina, seči i      sastojina, obradi       - Oruđa za negu biljaka         šematske prikaze

izradi, kao i         zemljišta i zaštiti      - Sekire i načini oštrenja      i dijagrame za

zaštiti biljaka        bilja                    - Testere i načini oštrenja     pojašnjenje

                      - umeti da održava                                     funkcionisanja

                      pomenute alate i znati                                 oruđa

                      da određuje intervale                                  - Koristiti alate

                      oštrenja i podmazivanja                                  za oštrenje i

                      - znati tradicionalnu                                  održavanje radi

                      upotrebu oruđa i alata                                 prikaza

                      kao i savremena                                        funkcionisanja

                      kretanja u ovoj oblasti                                 - Praktičan rad

                                                                             sa oruđima i

                                                                             alatima

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Podela mašina prema pogonskim i radnim delovima

Trajanje modula:  21 čas





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO

                               Po završetku               MODULA           ZA OSTVARIVANjE MODULA

                             modula učenik će:

- Upoznavanje sa svim        - biti osposobljen   - Podela prema nameni i    - Koristiti sve

oblicima mašina koji se     da pravilno rukuje  pogonskim rešenjima         raspoložive tipove

koriste u zaštićenim        mašinama koje se    - Vrste pogona kod mašina  mašina i uređaja

objektima prirode           koriste u           - Dizel i benzinski        - Principe rada

- Poznavanje funkcije        zaštićenim          motori                     objašnjavati na

pogonskih delova mašina     objektima prirode   - Elektro motori           presecima i modelima

- Poznavanje funkcije        - poznavanje načina  - Goriva i maziva          - Koristiti

radnih delova mašina        održavanja mašina,   - Veza između radnih i     dokumentarne filmove

- Poznavanje rada na         prvenstveno radnih  pogonskih delova mašina    o upotrebi mašina i

mašinama                    delova                                         uređaja

                            - znati pravilne                               - Organizovati

                            servisne intervale                             praktičan rad sa

                            i biti osposobljen                              osnovnim tipovima

                            da ih realno                                   mašina

                            raspoređuje u                                  - Organizovati

                            vremenskim                                     demonstracije rada u

                            intervalima                                    svim terenskim

                                                                           uslovima

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Mašine, uređaji i oprema koji se koriste za seču stabala i

                 rasadničku proizvodnju

Trajanje modula:  20 časova





        CILjEVI MODULA                  ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                              Po završetku modula učenik će:           MODULA             OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobljavanje učenika za    - znati da pravilno             - Mašine i uređaji koji  - Organizovati radove na

korišćenje mašina i uređaja u  upotrebljava mašine, alate i     se koriste za pripremnu  sakupljanju semena šumskih

proizvodnji sadnica            opremu koja se koristi u        obradu zemljišta          vrsta

- Osposobljavanje učenika za    rasadničkoj proizvodnji          - Mašine i uređaji koji  - Demonstrirati rad na

rad sa motornim testerama i   - zna da radi sa motornom       se koriste za osnovnu    proizvodnji semena i

opremom za održavanje          testerom u svim radnim          obradu zemljišta          sadnica

- Organizovanje poslova u      operacijama                     - Mašine i uređaji koji  - Principe funkcionisanja

seči stabala i izradi drvnih  - zna da određuje uslove za     se koriste za naknadnu   motornih testera

sortimenata                   seču stabala                    obradu zemljišta          pokazati na modelima

                                                              - Oprema za sakupljanje    - Organizovati rad

                                                              semena                   motornim testerama

                                                              - Uređaji za trušenje     - U realnim uslovima

                                                              semena                   organizovati

                                                              - Automatizovani         demonstracije faza seče

                                                              procesi u proizvodnji     i izrade

                                                              sadnog materijala        - U realnim uslovima

                                                              - Motorne testere,       organizovati privlačenje

                                                              tipovi i glavni delovi   i transport drvnih

                                                              - Princip rada i         sortimenata

                                                              rukovanje

                                                              - Tehnike rada i

                                                              održavanje motorne

                                                              testere

                                                              - Oruđa u fazi seče i

                                                              obrade sortimenata

                                                              - Načini privlačenja,

                                                              podela i vrste mašina i

                                                              uređaja

                                                              - Vitla, skideri i

                                                              žičare

                                                              - Traktori, tipovi i

                                                              kategorizacija

                                                              - Pogonski i radni

                                                              delovi traktora,

                                                              rukovanje

                                                              - Priključni mehanizmi

                                                              traktora

                                                              - Kamioni, tipovi i

                                                              podela

                                                              - Upotreba kamiona,

                                                              pogonski i radni delovi

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Transportna sredstva, vozila i oprema u turističkim objektima i

                 zaštićenim objektima prirode

Trajanje modula:  21 čas





    CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                        Po završetku modula učenik             MODULA                  OSTVARIVANjE MODULA

                                    će:

- Upoznati rad na      - znati da koristi određena   - Mašine i uređaji za      - Upoznati učenike sa

transportnim           transportna sredstva          transport u letnjim         postojećim transportnim

sredstvima koja se     - znati da se stara o         uslovima                   uređajima koji se koriste u

koriste za izletničku  održavanju transportnih        - Mašine i uređaji za      našim uslovima

i turističku ponudu    sredstava                     transport u zimskim        - Organizovati rukovanje

- Prepoznavanje         - donosi sugestije o          uslovima                   motornim sankama i praktično ga

realnih potreba i      dimenzionisanju, nabavci i     - Žičare, ski liftovi      sprovesti

kapaciteta uređaja za  upotrebi transportnih         - Motorne sanke, tabači    - Upoznati se sa načinima

transport              sredstava                     - Oprema i alati za        održavanja transportnih

                                                     održavanje                  sredstava

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Transportna sredstva na vodenim površinama

Trajanje modula:  10 časova





     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI       PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku modula              MODULA                 OSTVARIVANjE MODULA

                                učenik će:

- Upoznavanje sa formama  - znati da pravilno      - Mašine i transportna     - Koristiti dokumentarne

transportnih sredstava   upotrebljava vodena       sredstva za vodene         filmove za prikaz korišćenja

na vodenim površinama    transportna sredstva     površine                   transportnih sredstava na

- Sticanje praktičnog     - znati da upravlja i     - Laki čamci sa            vodi

iskustva u upravljanju     rukuje lakim čamcima     vanbrodskim motorima       - Organizovati praktičnu

lakih čamaca             - znati da održava laka  - Turistički čamci za      upotrebu lakih čamaca

- Pravilno korišćenje     transportna sredstva     prevoz putnika srednjih     - Organizovati demonstracije

transportnih sredstava                            gabarita                   upotrebe plovila u turističke

na vodi                                           - Oprema i uređaji za      svrhe

                                                  održavanje

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Drenić M. Alati i mehanizacija u šumarstvu
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Proizvodnja sadnog materijala
- Zaštita šuma i predela
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
- Uređenje predela
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Sklopovi uređaja i mašina
- Modeli uređaja i mašina
- Traktor
- Mašine za zeleni pokrivač
- Motorne testere
- Specijalizovana učionica
OSNOVI GEOMORFOLOGIJE SA HIDROLOGIJOM
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

          Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I II         35           35                           12                  82

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja o najvažnijim geomorfološkim sistemima
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA

Razred: drugi



                            NAZIV MODULA                                Trajanje

                                                                         modula

                                                                        (časovi)

Upoznavanje osnovnih pojmova iz geologije, hidrologije i                    18

geomorfologije

Geomorfologija i hidrologija u okviru šumskih i drugih ekosistema          27

Uticaj geomorfologije na vodne potencijale, kvalitet vode i vodni          27

režim u šumskim ekosistemima

Sprovođenje potrebnih mera za revitalizaciju i sanaciju erozionih           10

vodnih tokova
4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Upoznavanje osnovnih pojmova iz geologije, hidrologije i

                 geomorfologije

Trajanje modula:  18 časova





   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA                 PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA          PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                      Po završetku modula učenik će:                                               OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih   - znati šta je geologija         - osnovni pojmovi iz geologije          - Koristiti znanje iz

znanja o geologiji,   - znati šta je hidrologija       - šta je stenska masa                   prethodnog školovanja i

hidrologiji i        - znati šta je geomorfologija    - klasifikacija i struktura stena       povezati sa sadržajem modula

geomorfologiji                                        - tektonske i seizmičke pojave

                                                      - osnovni pojmovi iz morfologije

                                                      - definicija reljefa

                                                      - oblici reljefa

                                                      - osnovni pojmovi iz hidrologije

                                                      - atmosferske padavine

                                                      - nastanak i oblici

                                                      - vodotoci, izvori

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština


Naziv modula: Geomorfologija i hidrologija u okviru šumskih i drugih
ekosistema
Trajanje modula: 27 časova



       CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA                    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA                  PREPORUČENO

                            Po završetku modula učenik                                                           UPUTSTVO ZA

                                        će:                                                                  OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje znanja o           - znati šta je šumski       - Pojam šumskih ekosistema                           - Povezati

geomorfološkim i            ekosistem                   - Uticaj geomorfoloških oblika na pojavu šumskih     sadržaje materije

hidrološkim uticajima u     - zna kakav je uticaj       ekosistema                                           sa znanjem iz

okviru šumskih i drugih     geomorfologije u šumskim i  - Uticaj geomorfoloških oblika na raspored šumskih   pedologije,

ekosistema                  drugim ekosistemima         ekosistema                                           meterologije,

                            - znati kakav je uticaj     - Pojam i definisanje hidrologije u okviru šumskih i  botanike,

                            hidrologije u šumskim i     drugih ekosistema                                    dendrologije i

                            drugim ekosistemima         - Osnovni pojmovi iz hidrometrije                    ekologije

                                                        - Merenje i utvrđivanje atmosferskih padavina,

                                                        oteklih voda

                                                        - Merenje i utvrđivanje izdašnosti izvorišne vode

                                                        - Bilansiranje vode u slivu

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uticaj geomorfologije na vodne potencijale, kvalitet vode i

                 vodni režim u šumskim ekosistemima

Trajanje modula:  27 časova





  CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA                 PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA          PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                   Po završetku modula učenik će:                                                OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje znanja   - znati kako da definiše vodne   - definisanje vodnih potencijala          - Koristiti znanje iz

o geološkim i     potencijale u slivu              - definisanje vodnog režima               prethodnog školovanja i

morfološkim       - znati kako da definiše vodne   - uticaj orografije na vodne             povezati sa sadržajem

uticajima na      režime                           potencijale                              modula

vodne režime,     - znati kakav je kvalitet vode   - sastav i struktura stenske mase na     - koristiti informacije iz

potencijale i     u šumskim ekosistemima           kvalitet vode                            časopisa i biltena

kvalitet vode u   - znati koji faktori utiču na    - uticaj zemljišta na kvalitet vode       - Povezati sadržaje

šumskim           kvalitet vode u šumskim          - uticaj vegetacije na kvalitet vode     materije sa aktuelnom

ekosistemima      ekosistemima                     - erozioni procesi i kvalitet vode       ekološkom situacijom

                                                   - aero zagađenje i kvalitet vode

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sprovođenje potrebnih mera za revitalizaciju i sanaciju

                 erozionih vodnih tokova

Trajanje modula:  10 časova





       CILjEVI MODULA                 ISHODI MODULA             PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO UPUTSTVO

                             Po završetku modula učenik će:                                   ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih znanja o   - znati koje su to mere za     - sanacija izvorišta,             - povezati sadržaje

merama za uređenje vodnih     sprečavanje erozionih procesa   vodozahvata                       materije sa erozionim

tokova i sprečavanja          u slivu                        - sanacija klizišta u slivu       procesima u svetu i u

erozionih procesa u njima     - znati kako izvršiti          - uzvodna regulacija              našoj zemlji

                             sanaciju klizišta u slivu      - nizvodna regulacija             - koristiti

                             - znati kako da gazduje sa                                       informacije iz raznih

                             slivnom površinom u cilju                                         biltena i časopisa

                             sprečavanja erozionih procesa

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Antić M., Jović N, Avdalović V (1989) Pedologija
- Potkonjak M., Milošević M., Rakićević T. Geografija, udžbenik za osnovnu školu
- Herak M., Tajder M. Petrografija i geologija
- Macan G . (1995) Šumska hidrologija - Macan I. (2002) Vodni potencijali sliva Gvozdačke reke na Goču i njihov uticaj na unapređenje i zaštitu životne sredine, magistarski rad
- Ristić R., Macan G ., Milošević R., Nikić Z ., Macan I. (1998) Vodni potencijali planine Goč u funkciji održivog korišćenja Šumskih ekosistema
- Jović D ., Banković S., Medarević M. Planiranje gazdovanja šumama u izvorištima voda
- Todorović T. Osnovi geotehnike u bujičarstvu
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Pedologija sa geologijom
- Geografija
- Uređenje predela
- Fitocenologija
- Gajenje šuma
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Hidrološke i geološke karte
- Osnove područja i šumsko-privredne karte
ZOOLOGIJA I EKOLOGIJA DIVLjIH ŽIVOTINjA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

            Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I II         105          35                           12                  152

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Razvijanje naučnog pogleda na svet, sistematičnosti, postupnosti i preciznosti u radu,
- Upoznavanje zooloških i ekoloških osobenosti i pojedinih vrsta divljih životinja relevantnih za lovstvo i zaštitu faune u zaštićenim područjima i njihovim delovima,
- Podsticanje savremenog (ekološkog) pogleda na odnose između populacija divljih životinja i biocenozu u čijem su sklopu,
- Upoznavanje uslova i zahteva pojedinih vrsta autohtone faune sisara, ptica i riba koji su neophodni za njihovo gajenje, zaštitu i opstanak,
- Proširivanje postojećih i sticanje novih znanja iz ekologije autohtonih vrsta divljih životinja,
- Razvijanje interesovanja za sticanje novih saznanja praćenjem raspoložive literature,
- Povezivanje teorijskih znanja sa praksom, - Sticanje praktičnih znanja.
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: drugi


                  NAZIV MODULA                    Trajanje modula (časovi)

Osnove zoologije divljih životinja                             8

Osnove ekologije i biogeografije divljih životinja             20

Osnove zoološke sistematike                                  8

Sistematika sisara                                           46

Sistematika ptica                                            40

Sistematika riba                                             30

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Osnove zoologije divljih životinja

Trajanje modula:  8 časova





 CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                  Po završetku modula učenik            MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                              će:

- Proširivanje    - znati šta je zoologija      - Potreba i značaj       - Povezati sa opisom

osnovnih znanja   divljih životinja               izučavanja predmeta       poslova i radnih zadataka

iz opšte         - znati šta je i šta          - Definicija zoologije   osnovnog profila

biologije        proučava: anatomija,          i zoologije divljih       - Sadržaj povezati sa

                 morfologija, fiziologija,     životinja                 prethodno stečenim znanjima

                 genetika, etiologija,         - Podela zoologije       iz biologije i ekologije

                 biogeografija, ekologija i    - Problemi koje          - Nakon završetka uraditi

                 sistematika divljih životinja   proučavaju pojedine      test

                                               naučne discipline

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Osnove ekologije i biogeografije divljih životinja

Trajanje modula:  20 časova





    CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA                  PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA             PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                       Po završetku modula učenik će:                                                    OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje užestručnih  - znati šta je predmet i        - Definicija i problem izučavanja ekologije   - Povezati sa konkretnim

znanja iz ekologije     problem proučavanja ekologije    divljih životinja                              klasama faune koje su

divljih životinja        divljih životinja                 - Životno stanište i pojam biotopa           predmet izučavanja

- Sticanje užestručnih  - znati pojmove: životno        - Biotički sistemi                           - Na časovima za vežbe

znanja iz ekologije,    stanište i biotop               - Ekološki faktori: opšte zakonitosti        obraditi praktično metode i

lovnih, lovostajem     - znati biotičke sisteme        ekoloških faktora, podela i klasifikacija    načine određivanja pojedinih

zaštićenih i trajno    - znati opšte zakonitosti       faktora                                      elemenata strukture

zaštićenih vrsta       ekoloških faktora               - Populacija divljači                         populacije

faune                  - znati ekološke faktore        - Struktura populacije                       - Uraditi test

                       - znati šta je populacija       - Brojnost i gustina populacije

                       divljači                         - Starosna struktura

                       - znati strukturu populacije    - Polna struktura

                       divljači                         - Genetička struktura

                       - znati primere za strukturu    - Socijalna struktura

                       vezane za vrste divljih          - Realni prirast lovnih vrsta

                       životinja koje izučava           - Dinamika populacije

                       - znati metode i načine za      - Definicija i problem izučavanja

                       određivanje pojedinih elemenata  biogeografije

                       strukture populacije divljih     - Životne oblasti biosfere

                       životinja                        - Rasprostranjenje i karakteristike bioma

                                                       - Biogeografske teritorije i staništa

                                                       sisara i ptica Balkanskog poluostrva

                                                       - Zoogeografski pregled ihtiofaune područja

                                                       Srbije

                                                       - Hidografija Srbije

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština


Naziv modula: Osnove zoološke sistematike
Trajanje modula: 8 časova



  CILjEVI MODULA                         ISHODI MODULA                         PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE

                                Po završetku modula učenik će:                       MODULA                         MODULA

- Sticanje          - znati šta je sistematika                               - Predmet i zadatak      - Razvijanje odgovornosti za tačnost

osnovnih           - znati šta je zoološka sistematika                      proučavanja sistematike   identifikacije vrsta, polne i

potrebnih znanja    - znati šta je taksomanija                               - Sistematska zoologija  starosne strukture divljih životinja u

iz sistematike     - znati šta je klasifikacija                             ili zoološka             prirodi

faune              - znati koji se morfološki karakteri koriste u izradi    sistematika              - Na vežbama demonstrirati primenu

                   ključeva                                                  - Taksonomija (biološka  ključeva za određivanje pripadnosti

                   - znati šta je i koji cilj ima nomenklatura               i lovna)                 vrsta određenoj sistematskoj

                   - znati šta je vrsta uopšte kao takson                   - Klasifikacija          kategoriji

                   - znati šta je biološka koncepcija vrste                 - Nomenklatura           - Na kraju modula uraditi test

                   - znati korišćenje ključeva za indentifikaciju i           - Vrsta

                   sistematizaciju određenih klasa divljih životinja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sistematika sisara (Klasa Mammalia)

Trajanje modula:  46 časova





   CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA           PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE MODULA

                      Po završetku modula

                          učenik će:

- Sticanje           - znati sistematiku     - Opšte biološke karakteristike       - Obradu pojedinih vrsta sisara realizovati putem

profesionalnih      sisara                  sisara                                demonstracije nastavnih filmova, slajdova, slika,

znanja o vrstama     - znati opšte biološke  - Red papkara /Arctiodactyla/    crteža i demonstracijom određenih eksponata i

: 91;:autohtone faune i   karakteristike sisara   opšte morfološke karakteristike       preparata celih životinja ili njihovih delova

: 91;:alohtone faune      - znati biološke        - Jelen evropski /Cervus elaphus L./  - Na vežbama učenike obučiti za praktičnu primenu

: 91;:koja se nalazi kod  karakteristike          - Jelen lopatar /Dama dama L./        morfometrijskih merenja delova tela sisara potrebnih

: 91;:nas                 pojedinih vrsta sisara  - Srna /Capreolus capreolus L./       za proučavanje i praćenje mikropopulacija

: 91;:- Sticanje           - znati kategorije      - Divokoza /Rupicapra rupikapra L./   - Obradu, merenja, ocenu i obradu podataka za ocenu

: 91;:profesionalnih      ugroženosti pojedinih   - Alpski kozorog /Capra ibeh L./      lovačkih trofeja

: 91;:znanja za            vrsta                   - Muflon /Ovis musimon Pallas/        - U okviru nastave u bloku realizovati stručni izlet

: 91;:identifikaciju      - znati kategorije      - Divlja svinja /Sus scrofa l./         i posetu. Prirodnjačkom muzeju šumarstva i lovstva i

: 91;:vrsta sisara koje   zaštite                 - Red zveri - mesojedi /Carinivora/   Zoološkom vrtu u Beogradu / izlet organizovati na

: 91;:se nalaze kod nas,  - znati lovnu           - opšte morfološke karakteristike     kraju modula ili nakon završetka modula o pticama

: 91;:a posebno           taksonomiju pojedinih   - Vuk /Canis lupus L./                - U toku i na kraju modula uraditi test iz bionomije

: 91;:zaštićenih i u      vrsta sisara            - Šakal /Canis aureus L./             i to jedan test za red papkara, jedan za red zveri i

: 91;:zaštićenim          - znati da oceni        - Lisica /Vulpes vulpes L./           jedan za red glodara

: 91;:predelima prirode   lovački trofej          - Rakunopas /nuctereutes procynoides  - Izvršiti proveru praktičnih znanja za ocenjivanje

: 91;:- Sticanje           pojedinih vrsta lovne   Gray/                                 lovačkih trofeja

: 91;:praktičnih znanja    divljači                 - Divlja mačka /Felis silvestris

: 91;:za ocenu lovačkih                           Schreber/

: 91;:trofeja                                     - Ris /Lindž lindž L./

: 91;:                                            - Kuna zlatica /Martes Martes L./

: 91;:                                            - Kuna belica /Martes foina

: 91;:                                            Erdžleben/

: 91;:                                            - Tvor /Mustela putorius L./

: 91;:                                            - Hermelin /Mustela erminea L./

: 91;:                                            - Lasica /Mustela nivalis L./

: 91;:                                            - Vidra /Lutra lutra L./

: 91;:                                            - Jazavac /Males males L./

: 91;:                                            - Mrki medved /Urcus arctos L./

: 91;:                                            - Red dvozipci /Logomorpha/ opšte

: 91;:                                            karakteristike

: 91;:                                            - Zec evropski - običan /Lepus

: 91;:                                            europaeus Pallas/

: 91;:                                            - Red glodari /Rodentia/ - opšte

: 91;:                                            karakteristike

: 91;:                                            - Veverica /Sciurus vulgaris L./

: 91;:                                            - Veliki ili sivi puh /Glis glis L./

: 91;:                                            - Bizamski pacov /Ondatra zbetrhicus

: 91;:                                            L./

: 91;:                                            - Nutrija /Muocstor coypus Molinia/

: 91;:

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sistematika ptica (Klasa Aves)

Trajanje modula:  40 časova





CILjEVI MODULA       ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA           PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE

: 91;:                      Po završetku                                                                 MODULA

: 91;:                    modula učenik će:

: 91;:- Sticanje          - znati             - Klasa ptice /Aves/ osnovne biološke       - Obradu pojedinih vrsta ptica

: 91;:profesionalnih     sistematiku ptica   karakteristike                               realizovati putem demonstracije

: 91;:znanja o vrstama    - znati opšte       - Red koke /Galliformis/ - osnovne           nastavnih filmova, slajdova, slika,

: 91;:autohtone          biološke            karakteristike                               crteža i demonstracijom određenih

: 91;:ornitofaune        karakteristike      - Veliki tetreb /Tetrao urogallus L./        eksponata i preparata celih životinja

: 91;:- Sticanje          ptica               - Tetreb ruževac /Lyrurus tetridž L./         ili njihovih delova i jaja ptica

: 91;:profesionalnih     - znati biološke    - Lešinarka /Tetrestes bonasia L./           - Na vežbama učenika obučiti za

: 91;:znanja za           karakteristike      - Fazan /Phasianus colchicus L./             praktičnu primenu morfometrijskih

: 91;:identifikaciju     pojedinih vrsta     - Poljska jarebica /Perdidž perdidž L./         merenja delova tela ptica

: 91;:vrsta ptica koje   ptica               - Jarebica kamenjarka /Alcectoris greca       - U toku i na kraju modula uraditi

: 91;:se nalaze kod      - znati kategorije  Meisner/                                     testove iz poznavanja bionomije vrsta

: 91;:nas, pre svega     ugroženosti         - Prepelica /Coturnidž coturnidž L./           - Izvršiti proveru obučenosti

: 91;:vrsta koja se      pojedinih vrsta     - Red ždralovke /Gruiformes/                 učenika za determinaciju vrsta

: 91;:nalazi u           ptica               - Porodica droplje, potrci /Otididae/         divljači, polova determinaciju jaja

: 91;:zaštićenim         - znati kategorije  - Red patkarice ili guščarice /Anseiformes/  sl.

: 91;:predelima prirode  zaštite             - Potporodica labudovi /Cygninae/            - Osnovati sekciju za konzerviranje i

: 91;:- Sticanje          - znati lovnu       - Potporodica ronaca /Marginae/              prepariranje ptica, riba i sisara.

: 91;:osnovnih znanja za  taksonomiju         - Potporodica liske /Rallidae/

: 91;:gajenje i zaštitu   - znati ptice       - Red gnjurci /Podicipediformes/

: 91;:ptica              pevačice            - Red rodarice /Ciconiformes/

: 91;:                                       - Porodica rode /Ciconidae/

: 91;:                                       - Porodica čaplje /Ardeidae/

: 91;:                                       - Red vinčarke /Charadriformes/

: 91;:                                       - Porodica vivci, šljunkarice /Charadridae/

: 91;:                                       - Red grabljivice /Falconiformes/

: 91;:                                       - Porodica jastrebovi /Accipitridae/

: 91;:                                       - Porodica sokolovi /Falconidae/

: 91;:                                       - Red veslarice /Steganopodiformes/

: 91;:                                       - Familija pelikani /Pelecinidae/

: 91;:                                       - Porodica kormorani /Phalacrocoracidae/

: 91;:                                       - Red golubovke /Columbiformes/

: 91;:                                       - Porodica golubovi /Columbidae/

: 91;:                                       - Red sove /Strigiformes/

: 91;:                                       - Porodica sove /Strigidae/

: 91;:                                       - Red vrapčarke /Passeriformes/

: 91;:                                       - Porodica vrane /Corvidae/

: 91;:                                       - Red detlići /Piciformes/

: 91;:                                       - Porodica detlići /Picidae/

: 91;:                                       - Porodica svilorepe /Bombicilliddae/

: 91;:                                       - Red ptice pevačice /Paseriforme/

: 91;:                                       - Osnove bioloških karakteristika pevačica

: 91;:                                       - Sistematika i opis ptica pevačica

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sistematika riba (Klasa Osteichthyes)

Trajanje modula:  30 časova





CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA               PREPORUČENI          PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

: 91;:                      Po završetku modula učenik će:     SADRŽAJI MODULA          OSTVARIVANjE MODULA

: 91;:- Stanje              - znati sistematiku riba          - Osnovne            - Obradu pojedinih vrsta riba

: 91;:profesionalnih       - znati opšte biološke            morfološke           realizovati putem

: 91;:znanja o vrstama      karakteristike riba               karakteristike riba  demonstracije nastavnih

: 91;:autohtone ihtifaune  - znati biološke karakteristike   - Taksonomski        filmova, slajdova, slika,

: 91;:- Sticanje            pojedinih vrsta riba              karakter kod riba    crteža i demonstracijom

: 91;:profesionalnih       - znati kategorije ugroženih      - Čuvanje i           određenih eksponata i

: 91;:znanja za             vrsta riba                        konzerviranje         preparata riba

: 91;:identifikaciju       - znati kategorije zaštite        uzoraka              - Na vežbama učenike obučiti

: 91;:vrsta riba koje se   - znati ribolovnu taksonomiju     - Ribe i njihova      za praktičnu primenu

: 91;:nalaze kod nas                                         staništa             morfometrijskih merenja delova

: 91;:                                                       - Monitoring i       tela riba

: 91;:                                                       konzerviranje riba    - U toku i na kraju modula

: 91;:                                                       - Familija           uraditi testove iz poznavanja

: 91;:                                                       /Acipenseridae/ bionomije vrsta

: 91;:                                                       dunavska jesetra,    - Izvršiti proveru obučenosti

: 91;:                                                       kečiga/              učenika za determinaciju vrsta

: 91;:                                                       - Familija           riba

: 91;:                                                       /Salmonidae/         - Realizovati stručni izlet do

: 91;:                                                       mladica, pastrmka/   većih akvarijuma u zemlji

: 91;:                                                       - Familija

: 91;:                                                       /Esocidae/ štuka/

: 91;:                                                       - Familija

: 91;:                                                       Cyprindae

: 91;:                                                       /deverika, pliska/

: 91;:                                                       uklja, sivi

: 91;:                                                       tostolobik, bucov,

: 91;:                                                       mrena, babuška,

: 91;:                                                       karaš, skobalj, beli

: 91;:                                                       amur, šaran,

: 91;:                                                       govedarka, krkuša,

: 91;:                                                       beli tostolobik

: 91;:                                                       /glavaš/, belica,

: 91;:                                                       klen, sabljarka,

: 91;:                                                       gaovica,

: 91;:                                                       crvenperka/

: 91;:                                                       - Familija

: 91;:                                                       /Silridae /som

: 91;:                                                       - Familija Percidae

: 91;:                                                       / grgeč, smuđ ,

: 91;:                                                       vretenar/

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Zoran Ristić, Lovstvo, udžbenik za šumarske škole ZUNS, Beograd
- R. Papović, J. Šapkarev, Animalna ekologija, udžbenik, Naučna knjiga, Priština
- Vukoman Šelmić i grupa autora Lovački priručnik, LS, Beograd
- Grupa autora, Enciklopedija lovstva, GK, Beograd
- S. D . Matvejev i R. N. Aleksandrov, Život ptica Kopaonika, Institut za ekologiju i biogeografiju SAN Beograd - Predrag Simonović, Ribe Srbije, priručnik, Biološki fakultet, Beograd
- Svetlana Milošević, Ekologija divljači, skripta Šumarska škola, Kraljevo
- M. M. Drenić, Planiranje i gazdovanje lovištima, skripta, Šumarska škola Kraljevo
- Veljko Varćek, Ocenjivanje lovačkih trofeja, priručnik, Eurotam, Ljubljana
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Zoologija i ekologija divljih životinja koristi stečena znanja iz biologije, hemije, geografije, botanike, pedologije, meteorologije i drugih naučnih i nastavnih disciplina koje su učenici izučavali u prethodnom školovanju.
- U toku realizacije nastave potrebno je voditi računa o korelaciji nastavnih sadržaja unutar pojedinih modula, tj. potrebno je voditi računa o postupnosti, odnosno redosledu obrade pojedinih metodskih jedinica iz pojedinih naučnih disciplina: opšta sistematika, anatomija i morfologija, fiziologija, biogeografija, etologija, sistematika pojedinih klasa.
- U toku realizacije nastave potrebno je naznačiti i ukazati na osnove koje se izučavaju i čine neophodna predznanja za izučavanje predmeta u narednim razredima kao što je lovstvo u trećem razredu (Gajenje divljači, ishrana divljači, bolesti divljači, zaštita divljači, lov i korišćenje divljači i njenih delova, zaštitu šumskih i poljoprivrednih kultura od divljači i sl.). Planiranje gazdovanja šumama i područjem, Uređenje predela - izgradnja i održavanje objekata u području za gajenje, zaštitu i korišćenje divljači i sl.
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Preparati karakterističnih vrsta divljači
- Ilustracije retkih i zaštićenih vrsta divljači
- Fotografije
- Video materijal
ETNOLOGIJA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


  RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

            Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I II         35                                                            35

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Kroz etnologiju kao nauku o narodima, posebno etnologiju naroda i nacionalnih zajednica koje nastanjuju ovo podneblje upoznaju materijalnu, duhovnu i socijalnu baštinu i njeno očuvanje
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred:  drugi





                         NAZIV MODULA                             Trajanje modula

                                                                     (časovi)

Uvod u etnologiju, postanak i razvoj naroda, narodi na tlu SCG          7

od praistorije do danas

Materijalna kultura                                                     20

Duhovna kultura                                                         8

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Uvod u etnologiju, postanak i razvoj naroda, narodi na tlu SCG

                 od praistorije do danas

Trajanje modula:  7 časova





   CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA        PREPORUČENI       PREPORUČENO

                      Po završetku modula   SADRŽAJI MODULA     UPUTSTVO ZA

                          učenik će:                            OSTVARIVANjE

                                                                  MODULA

- Upoznati učenike   - znati šta je        - Uvod u          - Koristiti

sa etnologijom kao   etnologija, metode    etnologiju i      stečena znanja iz

i sa nastankom       istraživanja           podela            istorije

civilizovanog        etnologije i pomoćne  etnologije        - Koristiti

društva              nauke etnologije      - Pomoćne nauke   istorijske karte

- Upoznati učenike   - znati o nastanku    etnologije        - Koristiti

sa narodima na       civilizovanog         - Postanak i      foto-slajdove

prostoru SCG od      društva, prirodnim,   razvoj naroda

praistorije do       istorijskim i drugim  - Prirodni,

danas                uslovima za nastanak  istorijski i

                     određenih ljudskih     drugi uslovi za

                     zajednica od          nastanak ljudskih

                     praistorije do        zajednica od

                     savremenog doba       praistorije do

                     - znati osnovno o     savremenog doba

                     narodima na tlu SCG   - Narodi na tlu

                                           SCG od

                                           praistorije do

                                           danas

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Materijalna kultura

Trajanje modula:  20 časova





  CILjEVI MODULA      ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku                                       OSTVARIVANjE MODULA

                   modula učenik će:

- Sticanje         - znati o           - Graditeljsko nasleđe i     - Koristiti prethodna znanja

osnovnih znanja o  graditeljskom        tradicija. Kuće, dvorišta,  iz istorije, geografije i

materijalnom      nasleđu u području  utvrđenja naselja i gradovi   drugih oblasti radi bolje

kulturnom         pod režimom         - Privreda i saobraćaj      obrade materije

nasleđu, sa       zaštite             - Hrana, nakit, nošnja i     - Koristiti foto-slajdove,

posebnim osvrtom  - znati o privredi  oružje                      slike i slična nastavna

na područja       i saobraćaju kao    - Crkve i manastiri centri  sredstva

zaštićenih        kulturnom nasleđu   okupljanja u prethodnom       - Posetiti Etnološki muzej u

prirodnih         - znati o hrani,    periodu                     Beogradu

područja          nakitu, oružju kao

                  kulturnom nasleđu

                  - znati o crkvama

                  i manastirima i

                  drugim mestima

                  okupljanja kao

                  kulturnom nasleđu

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Duhovna kultura

Trajanje modula:  8 časova





        CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                               Po završetku modula            MODULA                  OSTVARIVANjE MODULA

                                    učenik će:

- Sticanje osnovnih znanja o     - Znati o            - Umetnost, igre,          - Koristiti prethodna znanja iz

duhovnom kulturnom nasleđu,    umetnosti, igri,     pesništvo, slikarstvo,     istorije geografije i drugih

sa posebnim osvrtom na         pesništvu,           muzika, ornamentika        oblasti radi bolje obrade

zaštićena prirodna područja    slikarstvu, muzici   - Vera                     materije

                               i ornamentici        - Nauka                    - Koristiti audio i video

                               - Znati o veri i                                materijal i slična nastavna

                               tradiciji naših                                 sredstva

                               prostora                                        - Posetiti neku od manifestacija

                                                                               duhovne kulturne baštine

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Erdeljanović: Etnologija
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Istorija
- Geografija
- Srpski jezik i književnost
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Ilustracije etnoloških zbirki iz naših područja
PROIZVODNjA SADNOG MATERIJALA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


  RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

            Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

I II         35           35                           12                  82

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Osnovni cilj predmeta je sticanje znanja iz oblasti šumskog semenarstva i rasadničke proizvodnje.
- Upoznavanje sa Prostornim planom Republike Srbije i potrebe za kvalitetnim sadnim materijalom.
- Sticanje praktičnih i teorijskih znanja iz oblasti plodonošenja šumskog drveća i manipulacije šumskim semenom kao i svrhe osnivanja rasadnika i tehnologije proizvodnje sadnica.
- Izgraditi stručni stav po pitanju proizvodnje kvalitetnog, genetski selekcionog sadnog materijala.
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA: Proizvodnja sadnog materijala
Razred: drugi


                        NAZIV MODULA                            Trajanje modula

                                                                   (časovi)

Šumsko semenarstvo                                                    30

Svrha osnivanja rasadnika, priprema zemljišta i održavanje               16

plodnosti

Proizvodnja sadnica                                                    26

Tehnologija proizvodnje važnijih vrsta šumskog drveća u                10

rasadniku

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Šumsko semenarstvo

Trajanje modula:  30 časova





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO

                               Po završetku                                          UPUTSTVO ZA

                             modula učenik će:                                    OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje znanja o           - zna pojam fizike  - Doba fizičke zrelosti -         - Objasniti pojam

plodonošenju biljaka,         i zrelosti tj.      plodonošenja                       plodonošenja,

sakupljanju semena, doradi    plodonošenja         - Učestalost plodonošenja          kulminacije

semena i manipulaciji       - zna faktore koji  - Obilnost plodonošenja -          visinskog

semenom                     utiču na            prognoza i procena uroda          prirasta i njihove

                            učestalost i        - Doba sazrevanja i opadanje        međusobne

                            obilnost            semena                            zavisnosti

                            plodonošenja         - Spoljašnje osobine šumskog        - Slikovito

                            - zna kako          semena                            predstaviti

                            izvršiti procenu i  - Unutrašnje osobine šumskog       obilnost

                            prognozu uroda      semena                            plodonošenja

                            - zna vreme         - Uzimanje prosečnog i radnog      - Na terenu

                            sazrevanja i         uzorka semena                     pokazati primer

                            opadanja semena      - Određivanje čistoće semena       doba sazrevanja i

                            najznačajnijih      - Određivanje apsolutne težine     opadanja pojedinih

                            vrsta šumskog       semena                            vrsta drveća

                            drveća zna da       - Ispitivanje klijavosti i         - Vežbanje i

                            dG'a2 opis         energije klijanja                  sistematizovanje

                            spoljašnjih osobina   - Određivanje upotrebe vrednosti   gradiva nakon

                            semena utvrdi       i potrebne količine semena        obrađenog modula

                            dobra ili loša      - Ispitivanje zdravstvenog stanja   - Koristiti

                            svojstva šumskog    semena                            zbirke šumskog

                            semena              - Standardizacija šumskog semena  semena - semenare

                            - zna da            - Genetska osnova za izdavanje     za determinaciju

                            ispitivanjem         semenskih objekata                - Zadužiti

                            unutrašnjih osobina  - Kriterijumi za ocenjivanje,       učenike da sakupe

                            odredi              izdavanje i priznavanje semenskih   semenare sa

                            kvalitativna        objekata                          određenim brojem

                            svojstva šumskog    - Administrativni postupak        vrsta

                            semena              - Oplemenjivanje šumskog drveća     - Po završenoj

                            - zna da            - Individualna selekcija          obradi modula

                            determiniše seme    - Razmnožavanje-plus stabala       proveriti

                            važnijih vrsta      kalemljenjem                        teoretsko znanje

                            šumskog drveća      - Nabavka semena za rad u         učenika i

                            - zna značaj i      rasadniku                         prepoznavanje

                            vrste semenskih     - Sakupljanje šumskog semena        semena šumskog

                            objekata            - Naknadno dozrevanje, sušenje i    drveća

                            - zna genetsku      ispiranje semena                   - Koristiti karte

                            osnovu i            - Trušenje četinarskog semena      na kojima su

                            kriterijume za      - Čuvanje i konzerviranje šumskog   obeleženi

                            izdvajanje i         semena                            semenski objekti

                            priznavanje          - Dezinfekcija i dezinsekcija     - Nacrtati na

                            semenskih objekata  - Stimulacija i stratifikacija    tabli oznake

                            - teoretski zna     semena                            semenskih

                            obeležavanje         - Pakovanje i transport semena     objekata na

                            semenskih objekata                                    terenu

                            na terenu i na                                        - Realizovati

                            karti, kao i                                          blok nastavu u

                            administrativni                                       semenskom objektu

                            tok                                                   - Pokazati

                            - zna kako se vrši                                    uverenja o

                            selekcija tj.                                         priznatim

                            izdvajanje plus                                        semenskim

                            stabala                                               objektima

                            - zna način                                           - Izvršiti

                            poboljšavanja tj.                                       testiranje učenika

                            oplemenjivanja                                          na kraju modula

                            svojstava šumskog                                     - Usmeno

                            drveća                                                objasniti značaj

                            - zna                                                 oplemenjivanja tj.

                            teoretski-praktične                                   poboljšavanja

                            metode kalemljenja                                      ekoloških i

                            - zna kako se može                                    šumsko uzgojnih

                            nabaviti potrebno                                     svojstava šumskog

                            seme                                                  drveća

                            - zna vreme i                                         - Praktično i

                            način sakupljanja                                       teoretski

                            semena                                                obraditi

                            - zna postupak                                        razmnožavanje

                            naknade dorade                                        kalemljenjem

                            semena                                                - Na kraju modula

                            - zna načine                                          sistematizovati

                            trušenja                                               gradivo

                            četinarskog semena                                    - Realizovati deo

                            - zna postupak                                        blok nastave u

                            čuvanja semena                                         trusnicama

                            - zna načine                                          - Na kraju modula

                            dezinfekcije i                                        izvršiti proveru

                            dezinsekcije,                                         znanja

                            stimulacije i

                            stratifikacije

                            - zna kako se

                            treba pakovati i

                            vršiti transport

                            semena

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Svrha osnivanja rasadnika, priprema zemljišta i održavanje

                 plodnosti

Trajanje modula:  16 časova





      CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA      PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO

                            Po završetku modula          MODULA            UPUTSTVO ZA

                                 učenik će:                             OSTVARIVANjE MODULA

- Da se učenici upoznaju   - zna svrhu osnivanja   - Svrha osnivanja      - Šematski

sa značenjem rasadničke     i vrste rasadnika      rasadnika i vrste     predstaviti

proizvodnje                 - zna uslove za        rasadnika             izgled rasadnika,

- Upoznavanje sa vrstama    podizanje rasadnika     - Izbor mesta za      unutrašnju podelu,

rasadnika i osnovnim       - zna kako se          rasadnik              uređenje i odeljke

pravilima uređenja          određuje veličina      - Veličina rasadnika  po vrsti

- Upoznavanje sa načinom    rasadnika              - Oblik rasadnika     proizvodnje

obrade zemljišta i          - zna vrste ograda,    - Ograđivanje          - U školskom

održavanjem njene plodnosti  unutrašnju podelu       rasadnika             rasadniku

                           - zna uređenje          - Unutrašnja podela    pokazati i

                           rasadnika i odeljke po  rasadnika             unutrašnju podelu

                           vrsti proizvodnje       - Uređenje rasadnika   i odeljke u

                           - zna način obrade     - Odeljci šumskog      rasadniku kao i

                           zemljišta               rasadnika po vrsti    ograđivanje

                           - zna održavanje        proizvodnje            rasadnika

                           plodnosti              - Obrada zemljišta     - Izvršiti

                           - zna kako izvršiti    - Održavanje           testiranje po

                           dezinfekciju zemljišta  plodnosti zemljišta    obrađenom modulu

                                                  - Dezinfekcija

                                                  zemljišta

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Proizvodnja sadnica

Trajanje modula:  26 časova





      CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA                 PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA                 PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                          Po završetku modula učenik                                                         OSTVARIVANjE MODULA

                                      će:

- Upoznavanje sa           - zna faze u proizvodnji     - Faze u proizvodnji šumski sadnica na          - Realizovati blok nastavu u

tehnologijom i fazama u   šumskih sadnica na          klasičan način                                 rasadniku u vreme setve

proizvodnji                klasičan način              - Vreme setve                                  - Koristiti ilustracije za prikaz

- Upoznavanje sa načinom   - zna proizvodnju sadnica    - Nabavka i priprema semena za setvu           zasejavanja, zalivanja, zaštite od

zaštite zasejanih         Duneman sistemom            - Pripremanje polja, leja i brazdica             mraza i grada

površina i biljaka u       - zna kontejnersku          - Dubina setve                                 - U rasadniku praktično pokazati

rasadnicima               proizvodnju šumskih sadnica  - Način setve                                  vađenje, sortiranje i čuvanje sadnica

- Upoznati postupak       - zna proizvodnju topolovih  - Potrebna količina semena za setvu            - Koristiti u nastavi različite

vađenja i dalje             sadnica vegetativnim putem  - Zaštita zasejanih površina pre klijanja       vrste kontejnera

manipulisanje sadnicama    kao primarne vrste za       semena                                         - Izvršiti testiranje učenika na

                          vegetativno razmnožavanje    - Nega i zaštita biljaka u rasadniku            kraju modula

                          - zna kako se obeležavaju   - Posebne mere nege u rasadniku                - Učenicima pokazati ilustracije

                          leje i polja u rasadniku     - Vađenje, sortiranje i čuvanje izvađenih         iz rasadnika topola o pripremanju

                          - zna da nacrta kartu       sadnica do sadnje                               reznica, trapljenju, izgledu

                          rasadnika                   - Pakovanje i transport sadnica                 rastilišta i sadnji

                          - zna koji se podaci unose  - Rasađivanje biljaka u rasadniku                - Realizovati deo blok nastave u

                          u knjigu evidencije          - Proizvodnja sadnika-Duneman sistemom          rasadniku topola

                                                      - Kontejnerska proizvodnja šumskih sadnica      - Izvršiti testiranje učenika na

                                                      - Rasadnici topola                             kraju modula

                                                      - Glavne metode proizvodnje topolovih sadnica

                                                      - Metoda "Ožilište-rastilište"

                                                      - Metoda "Matičnjak-ožilište"

                                                      - Evidencija biljaka i izvršenih radova u

                                                      rasadniku

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Tehnologija proizvodnje važnijih vrsta šumskog drveća u

                 rasadnicima

Trajanje modula:  10 časova





        CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA       PREPORUČENI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku     SADRŽAJI MODULA         OSTVARIVANjE MODULA

                              modula učenik će:

- Upoznavanje sa svim          - zna za važnije   - Proizvodnja       - Napraviti tabelu sa

značajnijim karakteristikama  vrste lišćara i    važnijih vrsta     potrebnim podacima za

određene vrste šumskog        četinara, vreme    četinara (jela,    proizvodnju važnijih vrsta

drveća za proizvodnju sadnica  sakupljanja semena,  smrča, omorika,    šumskog drveća

                              procenat           ariš, crni bor,    - Slikovito prikazati sadnice

                              klijavosti, način  beli bor,          u različitim godinama

                              čuvanja semena,     vajmutov bor,      starosti

                              broj semenki u     duglazija)         - Izvršiti testiranje učenika

                              kilogramu          - Proizvodnja       po završenom modulu

                              - zna vreme        važnijih vrsta

                              setve, potrebnu    lišćara (lužnjak,

                              količinu semena    lipa, orah, crni

                              po m2, način  orah, poljski

: 91;:                              setve i            brest, pitomi

: 91;:                              tehnologiju daljeg  kesten, divlji

: 91;:                              školovanja          kesten, bagrem,

: 91;:                                              gledicija, breza)

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Bura D . Plantaže topola. Jug. polj. šum. centar, Beograd
- Jovanović M. Osnovni pojmovi iz genetike i izdvajanja semenskih objekata šumskog drveća, Jug. centar za polj. i šum., Beograd, 1961.
- Marić B . Šumsko semenarstvo i rasadnici. Znanje, Beograd, 1962.
- Markovski K. Priručnik za vežbanje iz šumskih kultura i plantaža, Beograd, 1970.
- Pataki Lj. Šumsko sjemenarstvo i rasadnici, Sarajevo, 1967.
- Stilinović S. Proizvodnja sadnog materijala, Beograd, 1977.
- Peno M., Popović J., Marković R., Veselinović N., Marković D ., Kitić D ., Mančić A. Kontejnerska proizvodnja šumskih sadnica, materijali sa savetovanja, Beograd, 1978.
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Pedologija sa geologijom, zato što proizvodnja samih biljaka zavisi od vrste zemljišta
- Šumska botanika
- Genetika, zbog oplemenjivanja i proizvodnje novih sorti
- Meteorologija sa klimatologijom, zavisnost proizvodnje od klimatskih faktora
- Dendrologija sa fitocenologijom, zbog determinacije i upoznavanja osobina vrste
- Uređenje predela
- Gajenje šuma, zbog uske korelacije sa potrebom obnavljanja šuma rekonstrukcije, pošumljavanja...
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Zbirke semena
- Rasadnik
- Staklenik
- Alati za proizvodnju sadnica i ispitivanje klijavosti
DENDROMETRIJA SA GEODEZIJOM
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         70           70                           18                  158

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Da se učenici upoznaju sa osnovnim pojmovima iz geodezije i dendrometrije
- Da se učenici upoznaju sa radom prostijih geodetskih instrumenata (primena pri orijentaciji, kretanju u prirodi i sl.)
- Da učenici nauče pojmove vezane za kartu (orijentacija karte, određivanje stajne tačke, čitanje karte - izohipse, vodotoci, komunikacije i dr.)
- Da učenici steknu osnovna teorijska i praktična znanja o premeru površina - planimetrisanje
- Sticanje osnovnih pojmova vezanih za pozicioniranje i GPS i osnovne pojmove računarskog sistema GIS (npr. planiranje pravca kretanja uz uštedu vremena, katastar zemljišta i objekata i sl.)
- Sticanje znanja o mernim instrumentima, premeru dubećih stabala, šumskih i rezanih sortimenata
- Da učenici nauče tehniku izvođenja radova i primenu metoda za određivanje zapremine stabla, pojedinih delova stabla, zapremine sortimenata i sastojine
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: treći


                             NAZIV MODULA                               Trajanje

                                                                         modula

                                                                        (časovi)

Uvod u geodeziju, karta, razmera i razmernici, pojam mera i merenja         15

Busola i busolni instrumenti, računanje površina, padomer                   30

Osnove GPS-a i GIS-a, princip rada prijemnika                              14

Uvod u dendrometriju, merni instrumenti, određivanje zapremine              47

oborenih stabala i rezanih sortimenata

Merenje dubećih stabala i njihovih delova, zapremina, starost i prirast      20

dubećih stabala

Pojam sastojine i taksacionih elemenata, merenje elemenata zapremine        32

sastojine, metode merenja

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA

Naziv modula: Uvod u geodeziju, karta, razmera i razmernici, pojam mera i
merenja
Trajanje modula: 15 časova



     CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA        PREPORUČENO

                          Po završetku modula učenik                                        UPUTSTVO ZA

                                      će:                                                OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih       - steći osnovna znanja o       - Uvod u geodeziju, predmet,     - Koristiti znanja

pojmova o geodeziji,     geodeziji kao naučnoj         zadaci i uloga                   iz prethodnih

razmeri kao i o merenju   disciplini                    - Pojam karte (plan, skica)      razreda i povezati

veličina u prirodi       - naučiti osnovne pojmove o   - Razmera i razmernici           ih sa sadržajem

                         karti (vrste karti, podela,   - Čitanje veličina u smanjujućoj   modula

                         sadržaj karti)                i uvećavajućoj razmeri           - Koristiti

                         - naučiti osnovne pojmove o   - Merenje linearnih veličina u    nastavna sredstva:

                         razmeri                       prirodi                          karte (opšte i

                         - da zna da crta veličine u   - Obrada zapisnika za merenje     posebne), pribor za

                         smanjujućoj i uvećavajućoj     dužina                           merenje dužina

                         razmeri                                                        (pantljika, metar i

                         - znati da prenosi veličine                                    sl.), neophodne

                         sa karte u prirodu i obrnuto                                   zapisnike i dr.

                         - naučiće osnovni pribor za                                    - Korišćenje

                         merenje linearnih dužina                                        školskog arboretuma

                         - znati praktično da izmeri                                    - Uraditi test na

                         dužine pantljikom i obradi                                      kraju modula

                         zapisnik za merenje dužina

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Busola i busolni instrumenti, računanje površina, padomer

Trajanje modula:  30 časova





        CILjEVI MODULA                 ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO

                              Po završetku modula učenik će:        MODULA            UPUTSTVO ZA

                                                                                      OSTVARIVANjE

                                                                                        MODULA

- Sticanje osnovnih znanja o    - steći osnovna znanja o        - Osnovni pojmovi     - Koristiti

busoli i busolnom teodolitu,  busoli i njenim delovima        azimuta pravca i      neophodna

planimetrisanju, padomeru i    - naučiti praktično da         protiv-pravca         nastavna

njihovom korišćenju             koristi busolu (npr:           - Busola, delovi,     sredstva:

                              orijentacija karte, merenje     namena                busola, karta,

                              poligona busolom, kretanje u    - Orijentacija        busolni

                              prirodi)                       karte, kretanje po     teodolit,

                              - steći osnovna znanja o        azimutu               zapisnici,

                              azimutu pravca, protiv-pravca  - Merenje poligona     planimetar,

                              i korišćenje istih u prirodi    busolom               padomer i dr.

                              - upoznati delove busolnog     - Busolni teodolit,   - Korišćenje

                              teodolita, način rada i        delovi                školskog

                              praktično merenje poligona      - Upotreba busolnog   arboretuma

                              - naučiti pribor i metode za   teodolita, merenje     - Realizovati

                              računanje površina              - Obrada zapisnika i  nastavu u bloku

                              (planimetrisanje)               kartiranje             u trajanju od 6

                              - steći osnovne pojmove o      - Pribor i metode za  časova

                              padomeru i njegovoj upotrebi    računanje površina     - Uraditi test

                                                             - Padomer i njegova    na kraju modula

                                                             upotreba

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Osnovi GPS-a i GIS-a, princip rada prijemnika

Trajanje modula:  14 časova





         CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA      PREPORUČENI SADRŽAJI   PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                  Po završetku modula          MODULA             OSTVARIVANjE MODULA

                                       učenik će:

- Sticanje osnovnog znanja o       - naučiti šta je GPS   - Šta je GPS i kako   - Koristiti sajtove sa

globalnom pozicionom sistemu i   - saznaće kako radi    radi                  GPS i GIS podacima

o GIS računarskom sistemu uz     GPS                    - Izvori grešaka      - Koristiti odgovarajuće

mogućnost praktične primene      - saznati koji su      koji se javljaju u     baze podataka u GIS

                                 tipični izvori         GPS pozicioniranju     formatima

                                 grešaka, šta je        - Osobine             - Koristiti nastavna

                                 diferencijalni GPS     prijemnika,           sredstva: pozicioner,

                                 - naučiti šta je GIS   standardni pribor     gotove GIS baze podataka

                                 - saznati kako radi    - Tehničke

                                 GIS                    karakteristike GPS

                                 - znati za šta se      prijemnika

                                 može koristiti GIS     - Šta je GIS i kako

                                 - saznati koje su      radi

                                 standardne aktivnosti  - Za šta se može

                                 GIS-a (unos podataka,  koristiti GIS

                                 obrada, upravljanje,     - GIS aktivnosti -

                                 analize i              unos podataka,

                                 izveštavanje)           obrada, upravljanje,

                                                        upiti i analize,

                                                        izveštavanje

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uvod u dendrometriju, merni instrumenti, određivanje zapremine

                 oborenih stabala i rezanih sortimenata

Trajanje modula:  47 časova





  CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA                PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE MODULA

                     Po završetku modula učenik će:

- Sticanje         - steći osnovna znanja o              - Uvod u dendrometriju, predmet,   - Neophodna nastavna sredstva: prečnica

osnovnih pojmova  dendrometriji kao naučnoj            zadaci i uloga                     (elektronska, Vilerova i dr.), pribor za

o dendometriji,   disciplini                           - Instrumenti za merenje prečnika   merenje dužina (metar, pantljika i sl.),

mernim            - naučiti osnovne instrumente u      - Instrumenti za merenje dužina     visinomer (Blume-Lajsov, Haga, Sunto),

instrumentima,    dendrometriji i znati praktično da   - Instrumenti za merenje visina     dendrometrijske tablice

primeni tih       ih koristi                           - Oblik stabla                     - Koristiti školski arboretum

instrumenata i    - naučiti metode za određivanje       - Prosta i složena Huberova        - Realizovati nastavu u bloku u trajanju od

metodama          zapremine oborenih stabala, rezanih  formula                            6 časova

određivanja        sortimenata i znati da ih primeni    - Prosta i složena Smalijanova     - Na kraju modula uraditi test

zapremine                                              formula

                                                       - Prosta i složena Rikeova

                                                       formula

                                                       - Složena Hoenadlova formula

                                                       - Određivanje zapremine trupaca i

                                                       ostalog oblog drveta

                                                       - Određivanje zapremine rezanih

                                                       sortimenata (daske, grede, letve,

                                                       gredice i dr.)

                                                       - Određivanje zapremine

                                                       poluobrađenih sortimenata

                                                       - Premer složenog drveta

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Merenje dubećih stabala i njihovih delova, zapremina, starost i

                 prirast dubećih stabala

Trajanje modula:  20 časova





   CILjEVI MODULA                  ISHODI MODULA                        PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA            PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku modula učenik će:                                                         OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih   - naučiti da meri neophodne elemente    - Merenje prečnika i visine dubećih stabala      - Koristiti nastavna

znanja o načinu       za zapreminu dubećeg stabla             - Određivanje i primena pada prečnika            sredstva: prečnica,

merenja dubećeg       - znati da odredi i primeni pad         - Određivanje zapremine dubećeg stabla po        visinomer,

stabla, njegovih      prečnika                                tablicama i približnim formulama                dendrometrijske tablice,

delova, kao i način  - naučiti da odredi zapreminu stabla    - Određivanje starosti oborenog stabla           priraštajno svrdlo

određivanja           - naučiti da odredi starost oborenog i  - Određivanje starosti dubećeg stabla            - Koristiti školski

zapremine, starosti  dubećeg stabla                          - Vrste prirasta                                arboretum

i prirasta dubećeg   - znati vrste prirasta i poznavati      - Određivanje debljinskog prirasta                - Na kraju modula

stabla               metode za utvrđivanje prirasta           - Određivanje visinskog prirasta                 uraditi test

                                                             - Određivanje zapreminskog prirasta

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Pojam sastojine i taksacionih elemenata, merenje elemenata

                 zapremine sastojine, metode merenja

Trajanje modula:  32 časa





         CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA        PREPORUČENI           PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                   Po završetku       SADRŽAJI MODULA           OSTVARIVANjE MODULA

                                 modula učenik će:

- Sticanje osnovnih znanja o      - saznati osnovne   - Pojam sastojine i  - Koristi nastavna sredstva:

sastojini, taksacionim          pojmove o           taksacioni elementi  prečnica, visinomer,

elementima, načinima i          sastojini i         - Uređajna           dendrometrijske tablice,

metodama merenja elemenata       taksacionim         inventura šuma       odgovarajuće zapisnike, ostali

zapremine                       elementima          - Metod totalnog     pribor neophodan pri inventuri

                                - naučiti da meri   premera              šuma

                                elemente sastojine  - Metodi delimičnog  - Realizovati blok nastavu u

                                (prečnik, visina,   premera (inventura   trajanju od 6 časova

                                određivanje          pomoću primernih     - Na kraju modula uraditi test

                                temeljnice i dr.)    površina)

                                - savladati         - Metodi za

                                osnovne metode      određivanje

                                uređajne inventure  zapremine sastojine

                                šuma                - Metod srednjeg

                                - saznati osnovne   sastojinskog stabla

                                metode za           - Metod

                                određivanje          zapreminskih

                                zapremine           tablica

                                sastojine           - Metod tarifa

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- S. Kontić: Geodezija za treći i četvrti razred šumarske struke
- D . Mirković - S. Banković: Dendrometrija
- S. Nikolić - S. Banković: Tablice i tehničke norme u šumarstvu
- Č. Milošević: Dendrometrija za treći razred šumarske struke
- Grupa autora: Orijentacija - priručnik
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
-Povezati sadržaje modula sa predmetom Planiranje gazdovanja šumama i područjem
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Instrumenti za premer drveta
- Instrumenti za geodetski premer
- Specijalizovana učionica
GAJENjE ŠUMA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         70           35                           12                  117

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Da učenici shvate značaj i ulogu autohtonih prirodnih šuma u zaštićenim objektima prirode
- Da učenici nauče osnovne načine i tehnike obnavljanja šuma
- Da učenici nauče i shvate značaj pravilnog negovanja i održavanja prirodnih sastojina u optimalnom fiziološkom stanju
- Da učenici nauče, da degradirane i devastirane šume mogu da se prevedu u kvalitetniji oblik koristeći isključivo autohtone vrste
- Da učenike upozna sa obnavljanjem i negovanjem konkretnih prirodnih sastojina u našim zaštićenim objektima prirode
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: treći


                   NAZIV MODULA                     Trajanje modula (časovi)

Uvod u predmet Gajenje šuma i uslovi sredine u šumi             40

Život i razvoj drveća u šumi i sastojina                       28

Prirodno obnavljanje šuma i negovanje šuma                        40

Obnavljanje autohtonih prirodnih sastojina                       9

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Uvod u predmet Gajenje šuma i uslovi sredine u šumi

Trajanje modula:  40 časova





      CILjEVI MODULA                     ISHODI MODULA                 PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA OSTVARIVANjE

                               Po završetku modula učenik će:                                                        MODULA

- Da upozna učenike sa     - znati definiciju gajenja šuma          - Pojam, definicija i zadaci       - Koristiti znanja stečena u

ciljevima i zadacima        - znati šta je šuma                     gajenja šuma                        predmetima Meteorologija sa

predmeta Gajenje šuma, i    - znati koji su uslovi sredine u šumi   - Priroda i definicija pojma šume  klimatologijom, Pedologija sa

uslovima sredine u šumi    i kako utiču na šumu                    - Struktura šume kao ekosistema    geologijom, Botanika i Dendrologija

                                                                   - Klimatski uslovi sredine u šumi  - Koristiti foto-slajdove, skice i

                                                                   - Edafski uslovi sredine u šumi    zbirke oštećenja šumskog drveća i

                                                                   - Orografski uslovi sredine u      druga nastavna sredstva

                                                                   šumi                               - Uraditi test na kraju modula

                                                                   - Biotički uslovi sredine u šumi

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Život i razvoj drveća u šumi i sastojina

Trajanje modula:  28 časova





        CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO

                                 Po završetku modula             MODULA            UPUTSTVO ZA

                                      učenik će:                                OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje znanja o životu i    - znati osnovne            - osnovne              - Koristiti znanja

razvoju drveća u šumi         karakteristike života i    karakteristike života  stečena u

- Sticanje znanja o sastojini   razvoja šumskog drveća od  i razvoja šumskog      predmetima

kao specifičnom delu šume     jednogodišnje biljke do      drveća od              Meteorologija sa

                              vremena izumiranja          jednogodišnje biljke do  klimatologijom,

                              - znati kako se            vremena izumiranja      Pedologija sa

                              razmnožava i obnavlja       - načini razmnožavanja  geologijom,

                              šumsko drveće              i obnavljanja šumskog    Botanika i

                                                         drveća                 Dendrologija

                                                                                - Koristiti

                                                                                foto-slajdove,

                                                                                skice i zbirke

                                                                                oštećenja šumskog

                                                                                drveća i druga

                                                                                nastavna sredstva

                                                                                - Uraditi test na

                                                                                kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Prirodno obnavljanje i negovanje šuma

Trajanje modula:  40 časova





     CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku modula                                        OSTVARIVANjE MODULA

                              učenik će:

- sticanje osnovnih      - znati šta su mere    - tehnike obnavljanja i          - Koristiti znanja iz predmeta

teoretskih znanja o      nege i obnavljanja šuma  negovanja šuma                  i modula Botanika,

prirodnom obnavljanju i   - znati tehnike        - tehnike veštačkog podizanja   Dendrologija, Klimatologija,

negovanju šuma i njihove  prirodnog obnavljanja    šuma                           Fitocenologija

primene u praksi kao    šuma                   - seče obnavljanja šuma          - Koristiti slajdove, skice i

preduslov za pravilno   - znati vrste seča,    - tehnike veštačkog podizanja   grafikone

izvođenje tehnike        faze seča, i tehnike   šuma                           - Koristiti deo fonda časova

obnavljanja i negovanja    izvođenja seča kao i    - tehnike negovanja šuma        za realizaciju blok nastave na

šuma                    prednost i nedostatke  - tehnike obnavljanja i          terenu

                        različitih vrsta seča  unapređenja niskih

                        - znati tehnike        degradiranih šuma

                        veštačkog podizanja

                        šuma

                        - znati načine

                        prirodnog obnavljanja i

                        unapređenja

                        degradiranih šuma

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Obnavljanje autohtonih prirodnih sastojina

Trajanje modula:  9 časova





   CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA        PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                       Po završetku modula            MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                           učenik će:

- Sticanje znanja o   - znati prirodno          - Obnavljanje i          - Koristiti znanja iz

metodama i          obnavljanje i negovanje      negovanje čistih        Fitocenologije

tehnikama uspešnog  autohtonih čistih         četinarskih sastojina  - Ukazati na značaj i

obnavljanja i         prirodnih sastojina       - Obnavljanje i          vrednost autohtonih

negovanja            - znati prirodno          negovanje čistih        prirodnih sastojina

autohtonih          obnavljanje i negovanje      lišćarskih sastojina   - Ukazati na naše

sastojina           autohtonih mešovitih      - Obnavljanje i          najvrednije autohtone

zastupljenih u       prirodnih sastojina       negovanje mešovitih     sastojine u zaštićenim

našim zaštićenim                              sastojina              objektima prirode

objektima prirode

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Lj. Stojanović, M. Miladinović, Z . Simić: Gajenje šuma
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Šumska botanika
- Meteorologija sa klimatologijom
- Pedologija sa geologijom
- Dendrologija
- Osnovi geomorfologije sa hidrologijom
- Proizvodnja sadnog materijala
- Ekologija i edukacija
- Fitocenologija
- Zaštita šuma i područja
- Planiranje i gazdovanje šumama i područjem
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Fotografije sa različitim tipovima šuma - Karte šumsko-privrednih područja
VREDNOVANjE I KORIŠĆENjE PRIRODNIH RESURSA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         35           35                           12                  82

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja učenika o održivom vrednovanju i korišćenju prirodnih vrednosti u zaštićenim objektima prirode
- Sticanje sposobnosti sigurne determinacije važnijih vrsta gljiva i lekovitog bilja
- Sticanje znanja o korišćenju ostalih bioloških vrednosti
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: treći


                           NAZIV MODULA                                Trajanje

                                                                        modula

                                                                       (časovi)

Potencijali staništa, ekološka osnova za korišćenje pojedinih              21

prirodnih resursa u tradicionalnoj medicini i zvaničnoj farmakopeji

Korišćenje gljiva                                                           20

Korišćenje proizvoda sa stabla u industrijskoj preradi                     21

Potencijali, ekonomski značaj, korišćenje i zaštita pojedinih              20

prirodnih resursa

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:   Potencijali staništa, ekološka

                osnova za korišćenje pojedinih

                prirodnih resursa u

                tradicionalnoj medicini i

                zvaničnoj farmakopeji

Trajanje modula: 21 čas





  CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA  PREPORUČENO UPUTSTVO

                     Po završetku modula                                 ZA OSTVARIVANjE MODULA

                         učenik će:

- Sticanje i       - da zna oblike           - Oblici prirodnih resursa   - Korišćenje

usvajanje          prirodnih resursa za      pogodnih za korišćenje u      slajdova, priručnika

stručnog znanja o  korišćenje                 prirodi                      i drugih nastavnih

lekovitom bilju    - da zna staništa         - Potencijali, staništa za   sredstava za uspešno

                  - da zna primenu flore    korišćenje prirodnih resursa  realizovanje modula

                  koja se može koristiti u  - Klasifikacija bilja         - Uraditi test na

                  lekovite svrhe sa naših   - Sakupljanje lekovitog bilja   kraju modula

                  staništa                  (osnovna pravila)

                  - da zna osnovna pravila  - Prerada

                  o sakupljanju lekovitog

                  bilja

                  - da zna zaštićene vrste

                  i vrste pod kontrolom

                  korišćenja

                  - da zna klasifikaciju

                  bilja

                  - da zna da determiniše

                  prizemnu floru

                  - da zna da izvrši

                  preradu

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Korišćenje gljiva

Trajanje modula:  20 časova





 CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA            PREPORUČENI       PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                 Po završetku modula učenik    SADRŽAJI MODULA       OSTVARIVANjE MODULA

                             će:

- Sticanje i      - znati karakteristične     - Biologija i       - Korišćenje fotografija,

usvajanje         vrste gljiva iz naših        ekologija gljiva     slika i slajdova lekovitog

praktičnog       krajeva                     (jestivih i         bilja i gljiva

znanja o gljivama  - znati osnovna pravila o   otrovnih)           - Realizovanje praktične

                 sakupljanju i preradi gljiva   - Osnovna pravila   (blok) nastave na terenu

                 - znati da prepozna         sakupljanja gljiva     na kraju 1. i 2. modula

                 najvažnije vrste otrovnih   - Prerada i         - Uraditi test na kraju

                 i jestivih gljiva            tehnike             modula

                                             konzerviranja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Korišćenje proizvoda sa stabla u industrijskoj preradi

Trajanje modula:  21 čas





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA       PREPORUČENI    PREPORUČENO UPUTSTVO

                                Po završetku     SADRŽAJI MODULA  ZA OSTVARIVANjE MODULA

                             modula učenik će:

- Sticanje i usvajanje         - da zna           - Potencijali     - Korišćenje

osnovnih znanja za dobijanje   potencijale naših  naših staništa u  slajdova,

pojedinih sirovina koje se   staništa           korišćenju         fotografija i drugih

koriste u industriji         - da zna           asimilacionih     nastavnih sredstava

                             korišćenje          organa za         za uspešno

                             aksimilacionih     dobijanje          realizovanje modula

                             organa u           etarskog ulja,     - Uraditi test na

                             industrijskoj      vitamina          kraju modula

                             preradi            - Korišćenje

                             - da zna vrste     pojedinih vrsta

                             drveća koje se     za dobijanje

                             koriste za         štavnih materija

                             dobijanje štavnih   - Korišćenje

                             materijala, smola  pojedinih vrsta

                             - da zna metode    za dobijanje

                             smolarenja          smole

                             - da zna           - Metode

                             posledice          smolarenja

                             smolarenja          - Posledice

                                                smolarenja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Potencijali, ekonomski značaj, korišćenje i zaštita pojedinih

                 resursa

Trajanje modula:  20 časova





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO

                               Po završetku            MODULA            UPUTSTVO ZA

                             modula učenik će:                        OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje i usvajanje znanja  - da zna o          - Sakupljanje i         - Korišćenje

o zaštiti pojedinih         korišćenju           korišćenje šumskog     slajdova,

prirodnih resursa i         lišćarskog i        semena                prospekata i

njihovom pravilnom korišćenju četinarskog semena  - Šumske voćkarice    fotografija

                            u ishrani i         - Korišćenje           zaštićenih vrsta

                            preradi             pojedinih vrsta       - Uraditi test na

                            - da zna koji se    bezkičmenjaka,         kraju modula

                            šumski plodovi      vodozemaca i

                            mogu koristiti      gmizavaca

                            - da zna o          - Zaštita vrsta

                            korišćenju

                            pojedinih vrsta

                            bezkičmenjaka i

                            gmizavaca u

                            ishrani, kao i

                            mere zaštite u

                            racionalnom

                            korišćenju tih

                            vrsta

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- I. Jakovljević - Iskorišćavanje šuma za 3 i 4 razred srednje škole
- M. Martić - Naše gljive
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Biologija
- Botanika
- Dendrologija
- Ekologija i edukacija
- Planiranje gazdovanja područjem
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Uzorci gljiva i lekovitog bilja
- Video materijal o korišćenju resursa
EKOLOGIJA I EDUKACIJA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         35           35                            6                  76

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Da se učenici upoznaju sa ekološkim činiocima, njihovim karakteristikama i uticajima na životnu sredinu
- Da se učenici upoznaju sa ekosistemima i osposobe za njihovu zaštitu
- Da se učenici upoznaju sa vrstama prirodnih resursa, njihovim značajem i načinima očuvanja
- Da se učenici upoznaju sa vrstama zaštićenih prirodnih dobara, njihovim očuvanjem i unapređenjem
- Da se kod učenika formira visoka ekološka svest
- Da se učenici osposobe za prenošenje ekoloških znanja na interesne grupe i da mogu putem edukacije pozitivno delovati u smislu zaštite životne sredine
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: treći


                       NAZIV MODULA                           Trajanje modula

                                                                 (časovi)

Ekologija i ekološki činioci                                        16

Ekosistemi                                                          15

Životna sredina i prirodni resursi, značaj, očuvanje i               16

unapređenje

Zaštićeni objekti prirode                                           19

Edukacija posetilaca u zaštićenim objektima prirode                 10

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Ekologija i ekološki činioci

Trajanje modula:  16 časova





      CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA      PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                            Po završetku modula                                      OSTVARIVANjE MODULA

                                učenik će:

- Sticanje osnovnih znanja  - da zna i razume       - Pojam ekologije, njen      - Koristiti prethodno stečena

o ekologiji i ekološkim   pojam i značaj          značaj i povezanost sa      znanja i povezati ih sa

činiocima                 ekologije               ostalim prirodnim naukama   sadržajem modula

- Razvijanje ekološke      - da poznaje vrste i    - Podela ekologije sa       - Koristiti slajdove i

svesti                    karakteristike          osvrtom na humanu           fotografije kao primer uticaja

                          ekoloških činilaca      ekologiju                   ekoloških činilaca

                          - da poznaje načine     - Definicija i podela       - Koristiti primere ekoloških

                          delovanja ekoloških      ekoloških činilaca          činilaca u neposrednoj blizini

                          činilaca na životnu     - Abiotički činioci -       (sa naročitim osvrtom na

                          sredinu                 klimatski, orografski i     antropogene činioce)

                          - da zna primere i      edafski činioci, načini     - Koristiti sadržaje i

                          praktičan značaj        njihovog delovanja            informacije iz ekoloških

                          negativnih i            - Biotički činioci -        časopisa i biltena

                          pozitivnih uticaja      zoogeni i fitogeni          - Povezati sadržaj modula sa

                          čoveka na životnu       činioci, načini njihovog     aktuelnim ekološkim problemima

                          sredinu                 delovanja                    (domaći zadatak)

                          - da razvije svest o    - Antropogeni činioci,      - Sistematizovati gradivo i

                          značaju zaštite         pozitivan i negativan       testirati učenike na kraju

                          životne sredine         uticaj čoveka na životnu    modula

                                                  sredinu

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Ekosistemi

Trajanje modula:  15 časova





   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula učenik će:                                          OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih   - da zna definiciju i osnovnu   - Ekosistemi - definicija i      - Koristiti prethodno stečena

znanja o              podelu ekosistema               osnovna podela                   znanja i povezati ih sa sadržajem

ekosistemima na      - da poznaje karakteristike,    - Karakteristike, struktura i    modula

planeti Zemlji,       strukturu i funkcionisanje       funkcionisanje ekosistema         - Koristiti šeme strukture

njihovoj              ekosistema                      - Klasifikacija ekosistema na    ekosistema

klasifikaciji i      - da poznaje klasifikaciju      osnovu tipa staništa             - Koristiti karte prostornog

karakteristikama     ekosistema                      - Klasifikacija ekosistema na    rasporeda ekosistema

- Razvijanje svesti   - da zna i razume pojam i       osnovu veličine i porekla        - Sistematizovati gradivo i

o važnosti           značaj biodiverziteta           - Klasifikacija ekosistema na    testirati učenike na kraju

biodiverziteta                                       osnovu antropogenih činilaca     modula

                                                     - Klasifikacija ekosistema na

                                                     osnovu zajedničkih osobina

                                                     staništa i biocenoze

                                                     - Karakteristike šumskih

                                                     ekosistema kao najsloženijih

                                                     ekosistema na zemlji i njihov

                                                     prostorni raspored

                                                     - Ekosistemski biodiverzitet

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Životna sredina i resursi, značaj, očuvanje i unapređenje

Trajanje modula:  16 časova





          CILjEVI MODULA                ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                    Po završetku modula             MODULA                 OSTVARIVANjE MODULA

                                        učenik će:

- Sticanje osnovnih znanja o        - da zna definiciju,    - Životna sredina -        - Koristiti prethodno stečena

životnoj sredini i prirodnim      komponente i faktore    komponente i faktori       znanja i povezati ih sa

resursima, njihovom značaju i      životne sredine         - Kulturni elementi        sadržajem modula

načinima za očuvanje i unapređenje  - da poznaje kulturne   životne sredine            - Koristiti sajtove sa

                                  elemente životne        - Vidovi ugrožavanja        odgovarajućom tematikom

                                  sredine                 osnovnih elemenata         - Koristiti slike, plakate,

                                  - da poznaje načine     životne sredine -          aktuelne izveštaje i

                                  ugrožavanja životne      zagađenje vazduha, voda i   istraživanja u vezi sa zaštitom

                                  sredine i njihove        zemljišta                   prirode i životne sredine

                                  posledice               - Posledice zagađenja       - Koristiti primere iz dnevne

                                  - da poznaje načine     - Promene klime, globalno  štampe o ugrožavanja životne

                                  unapređenja životne      otopljavanje                 sredine na našem području

                                  sredine i njihovu        - Načini unapređenja        (domaći zadatak)

                                  praktičnu primenu       životne sredine            - Povezati sadržaj modula sa

                                  - da poznaje vrste,     - Prirodni resursi -       aktuelnim ekološkim problemima

                                  klasifikaciju i načine  vrste i klasifikacija      - Sistematizovati gradivo i

                                  očuvanja prirodnih       - Degradacija prirodnih    testirati učenike na kraju

                                  resursa                 resursa, njihovo            modula

                                                          iscrpljivanje i načini

                                                          očuvanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Zaštićeni objekti prirode

Trajanje modula:  19 časova





  CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO

                     Po završetku modula                                         UPUTSTVO ZA

                          učenik će:                                             OSTVARIVANjE

                                                                                   MODULA

- Sticanje          - da zna vrste           - Vrste zaštićenih prirodnih      - Koristiti

osnovnih znanja o   zaštićenih prirodnih     dobara                            prethodno

zaštićenim         dobara                   - Predeli posebnih prirodnih      stečena znanja i

objektima          - da poznaje uslove i    vrednosti, nacionalni parkovi,    povezati ih sa

prirode, njihovoj   razloge za proglašenje    regionalni parkovi, rezervati     sadržajem modula

podeli,            neke teritorije          prirode, park šume                - Koristiti

funkcijama,        nacionalnim parkom ili   - Uslovi koje treba da zadovolji   odgovarajuća

organizaciji i     drugim vidom zaštićenog  neka teritorija da bi bila        zakonska akta

načinima očuvanja   prirodnog dobra          proglašena nacionalnim parkom     - Koristiti

i unapređenja       - da zna funkcije i      - Nacionalni parkovi i njihove     aktuelne brošure

                   načine očuvanja, zaštite  osnovne funkcije                  i izdanja

                   i unapređenja postojećeg  - Naučno-obrazovna i turistička   nacionalnih

                   stanja nacionalnih        (zdravstveno-rekreativna)         parkova i

                   parkova                  funkcija zaštićenih objekata      turističkih

                   - da poznaje             prirode                           agencija

                   organizaciju i načine    - Organizacija i poslovanje u      - Koristiti

                   poslovanja u nacionalnim  nacionalnim parkovima             sajtove domaćih

                   parkovima                - Očuvanje i zaštita nacionalnih   i stranih

                                            parkova i unapređenje postojećeg   nacionalnih

                                            stanja                             parkova

                                                                              - Realizovati

                                                                              posetu i

                                                                              praktično

                                                                              upoznavanje sa

                                                                              organizacijom i

                                                                              poslovanjem u

                                                                              nacionalnom

                                                                              parku, načinima

                                                                              i praktičnoj

                                                                              primeni zaštite

                                                                              i unapređenja

                                                                              postojećeg stanja

                                                                              (6 časova blok

                                                                              nastave)

                                                                              -

                                                                              Sistematizovati

                                                                              gradivo i

                                                                              testirati

                                                                              učenike na kraju

                                                                              modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Edukacija posetilaca u zaštićenim objektima prirode

Trajanje modula:  10 časova





          CILjEVI MODULA                ISHODI MODULA         PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO

                                    Po završetku modula    SADRŽAJI MODULA    ZA OSTVARIVANjE MODULA

                                        učenik će:

- Sticanje osnovnih znanja o        - da zna ciljeve i       - Ciljevi i značaj  - Koristiti prethodno

ciljevima, značaju, obimu i        značaj edukacije u      edukacije          stečena znanja i

tehnikama edukacije posetilaca u  zaštićenim objektima    posetilaca u       povezati ih sa

zaštićenim objektima prirode      prirode                 zaštićenim         sadržajem modula

                                  - da zna i praktično    objektima prirode  - Vežbati metode i

                                  primeni tehnike         - Obim i stepen    tehnike jasnog i

                                  izvođenja edukacije      edukacije          preciznog izražavanja

                                  posetilaca              posetilaca         - Vežbati upotrebu

                                                          - Razvijanje        praktičnih primera i

                                                          ekološke svesti    principa očiglednosti

                                                          posetilaca         u edukaciji

                                                          - Tehnike          - Izraditi edukativnu

                                                          izvođenja           brošuru i njenu

                                                          edukacije          prezentaciju kao deo

                                                          - Zaštita          praktičnog primera

                                                          prirodnih          edukacije (domaći

                                                          vrednosti kroz     zadatak u vidu eseja)

                                                          uređenje predela

                                                          za odmor i

                                                          rekreaciju ljudi

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Vučićević: Šuma i životna sredina - Tomanić L.: Zaštita prirode i unapređenje životne sredine
- Janković M.: Savremena ekologija i njen značaj u obnovi, unapređivanju i zaštiti čovekove sredine
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Biologija
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Šumska botanika
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Meteorologija sa klimatologijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Pedologija sa geologijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zoologija i ekologija divljači
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Osnovi geomorfologije sa hidrologijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zaštita šuma i predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Gajenje šuma
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Video materijal
- Fotografije
FITOCENOLOGIJA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         70           35                           12                  117

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Upoznavanje najvažnijih fitocenoza šumskih, livadskih, pašnjačkih i vodnih ekosistema, radi upoznavanja, zaštite i edukacije čuvanja zaštićenih prirodnih vrednosti
- Proširiti znanja o diverzitetu biljnih vrsta i povećati sposobnost determinisanja što većeg broja biljnih vrsta
- Učvrstiti znanja i uverenja o povezanosti uslova sredine i biodiverziteta biljnih vrsta
- Naučiti da promena uslova životne sredine može da dovede do pozitivne i negativne sukcesije (razvoja) biljne zajednice
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred:  treći





                  NAZIV MODULA                    Trajanje modula (časovi)

Osnovne fitocenologije                                       35

Šumske fitocenoze                                            46

Fitocenoze livada, pašnjaka, močvara i argocenoze             36

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Osnovi fitocenologije

Trajanje modula:  35 časova





     CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku modula učenik          MODULA             OSTVARIVANjE MODULA

                                     će:

- Sticanje znanja o       - znati definiciju            - Definicija i        - Koristiti stečena znanja

fitocenologiji i njenom  fitocenologije                značaj                srodnih predmeta Botanika,

značaju u čuvanju i      - znati razvoj                fitocenologije        Dendrologija,

zaštiti ekosistema      fitocenologije                - Razvoj              Klimatologija i sl.

                        - znati podelu                fitocenologije        - Koristiti izlaske na

                        fitocenologije i značaj       - Podela              teren u toku realizacije

                        fitocenologije                fitocenologije        modula

                        - znati morfologiju           - Morfologija         - Uraditi test na kraju

                        fitocenoza                    fitocenoza            modula

                        - znati kako se prave         - Fitocenološki

                        fitocenološki snimci i        snimci i

                        fitocenološke tabele          fitocenološke tabele

                        - znati razvitak fitocenoza   - Razvitak

                        (sindinamiku)                 fitocenoza

                        - znati klasifikaciju biljnih  (sindinamika)

                        zajednica (sintaksonomiju)    - Klasifikacija

                        - znati kako se radi          biljnih zajednica

                        fitocenološko kartiranje       sintaksonomija

                        - znati o osnovnim tipovima   - Fitocenološko

                        biljnog pokrivača zemlje        kartiranje

                                                      - Osnovni tipovi

                                                      biljnog pokrivača

                                                      zemlje

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Šumske fitocenoze

Trajanje modula:  46 časova





     CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA             PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku modula učenik će:           MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih       - znati najvažnije šumske      - Šumske fitocenoze        - koristiti herbarski

znanja o najvažnijim      zajednice vlažnih i poplavnih  vlažnih i poplavnih        materijal radi lakšeg i

šumskim fitocenozama     terena, cenoze vrba, topola,   terena kraj reka           uspešnijeg sticanja znanja

prirodnih ekosistema     jova...                        - Šumske fitocenoze        o šumskim fitocenozama

                         - znati zajednice nizijskih    nizijskih lužnjakovih i     - koristiti stručnu

                         hrastovih šuma (lužnjakove i    drugih šuma                literaturu a posebno

                         druge šume)                    - Šumske fitocenoze        foto materijal,

                         - znati zajednice hrastovih    hrastovih šuma u pobrđu    fitocenološke tabele i

                         šuma u pobrđu                  - Šumske fitocenoze        snimke šumskih

                         - znati zajednice brdskih      brdskih bukovih šuma       fitocenoza

                         bukovih šuma                   - Šumske fitocenoze        - upoznati na terenu u

                         - znati zajednice              bukovo-jelovih šuma        vidu blok nastave

                         bukovo-jelovih šuma            - Šumske fitocenoze        najvažnije šumske

                         - znati zajednice borovih      borovih šuma               fitocenoze

                         šuma                           - Šumske fitocenoze        - prikupiti i upotpuniti

                         - znati zajednice smrčevih     smrčevih šuma              zbirke herbarskog

                         šuma                           - Šumske fitocenoze        materijala

                         - znati zajednice              predplaninskih bukovih     - uraditi test na kraju

                         predplaninskih bukovih šuma    šuma                       modula

                         - znati zajednice planinskog   - Fitocenoze planinskog

                         bora krivulja                   bora krivulja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Fitocenoze livada, pašnjaka, močvara i agrocenoze

Trajanje modula:  36 časova





      CILjEVI MODULA                 ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI   PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                            Po završetku modula učenik će:          MODULA             OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih znanja   - znati osnovne biljne zajednice  - Fitocenoze stepskih   - Koristiti herbarski

o biljnim zajednicama       stepa                            područja na prostoru    materijal radi lakšeg i

prirodnih livada i         - znati osnovne biljne zajednice  Republike Srbije        boljeg upoznavanja

pašnjaka, njihovom           dolinskih livada i pašnjaka       - Fitocenoze dolinskih  fitocenoze

diverzitetu biljnih vrsta,  - znati zajednice brdskih        livada i pašnjaka        - Koristiti stručnu

kao održavanju i razvoju,   livada i pašnjaka                 - Fitocenoze brdskih    literaturu,

odnosno pozitivnoj ili     - znati zajednice planinskih     livada i pašnjaka        foto-materijal,

negativnoj sukcesiji       livada i pašnjaka                 - Fitocenoze            fitocenološke tabele i

- Sticanje osnovnih znanja   - znati osnovno o biljnim         planinskih livada i     snimke biljnih zajednica

o fitocenozama močvarnih   zajednicama niskih močvara       pašnjaka                 - Upoznati na terenu

ekosistema, priobalnog     - znati osnovno o zajednicama    - Fitocenoze niskih     najvažnije biljne

područja rečnih i          visokih močvara - tresetišta     močvara                 zajednice u vidu blok

jezerskih ekosistema       - znati osnovno o biljnim         - Fitocenoze visokih    nastave

- Sticanje osnovnih znanja   zajednicama priobalnog područja  močvara                 - Prikupiti herbarski

o antropogenim             rečnih i jezerskih ekosistema    - Fitocenoze            materijal i upotpuniti

tvorevinama argocenozama   - znati osnovno o antropogenim   priobalnog područja     zbirke herbarskog

nastalim agrotehničkim     tvorevinama nastalih             rečnih i jezerskih      materijala

delatnostima               poljoprivrednom delatnošću        ekosistema              - Uraditi test na kraju

                                                            - Antropogene           modula

                                                            tvorevine - Agrocenoze

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Dr Branislav Jovanović: Dendrologija sa fitocenologijom
- Janković M. Vegetacija SR Srbije, istorija i opšte karakteristike
- Stefanović V . Fitocenologija sa pregledom šumskih fitocenoza
- Janković M. Fitoekologija sa osnovama fitocenologije i pregledom vegetacije na zemlji
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Koristiti znanje stečeno u predmetima i modulima Botanika, a posebno modul Sistematika biljaka
- Povezati sadržaje predmeta i module sa predmetom Gajenje šuma radi lakšeg i uspešnijeg ovladavanja materijom
- Koristiti znanja iz predmeta Dendrologija a posebno module koji se odnose na autohtonu dendrofloru
- Povezati sadržaje predmeta i modula sa predmetom Ekologija i edukacija radi boljeg razumevanja odnosa u ekosistemima
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Fitocenološke karte
- Abele o fitocenozama Srbije
- Fotografije
GAZDOVANjE FAUNOM
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         70           35                           12                  117

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Razvijanje naučnog pogleda na svet, sistematičnosti, postupnosti u radu
- Osposobljavanje učenika za organizaciju i realizaciju poslova i zadataka gajenje divlje faune, posebno za organizaciju i rukovođenje na poslovima gajenja faune u zaštićenim delovima područja
- Osposobljavanje učenika za organizaciju, realizaciju i kontrolu poslova i zadataka na svim vidovima zaštite faune
- Osposobljavanje učenika za organizaciju, realizaciju i kontrolu lova i ribolova
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred:  treći





              NAZIV MODULA                Trajanje modula (časovi)

Prostor kao osnov za gazdovanje faunom                16

Ishrana divljih životinja                              14

Uređenje prostora za gazdovanje faunom                 14

Zaštita divljih životinja                              16

Gajenje divljih životinja                               43

Korišćenje i prezentacija divljih životinja             14

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Prostor kao osnov za gazdovanje faunom

Trajanje modula:  16 časova





      CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA         PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA      PREPORUČENO

                             Po završetku modula                                       UPUTSTVO ZA

                                  učenik će:                                        OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje užestručnih     - znati šta reguliše       - Prostorni plan RS            - Na časovima

znanja i profesionalno     Prostorni plan RS          - Prostor - funkcionalno       vežbi obraditi

osposobljavanje za          - znati prostorno          rejoniranje područja            bonitiranje,

gazdovanje divljom faunom   funkcionalnu podelu        - Prostorno uređenje šumskih    određivanje

                          prostora                   područja za gazdovanje faunom   kapaciteta

                          - znati vrste i tipove     - Jedinice prostorne podele    lovišta

                          lovišta                    za gazdovanje divljom faunom     - Sadržaj

                          - znati da izvrši          - Lovište - vrste i tipovi     povezati sa

                          bonitiranje lovišta         lovišta, ustanovljavanje         prethodno

                          - znati šta je kapacitet   lovišta, osnivanje lovišta za   stečenim znanjima

                          lovišta                    gajenje pojedinih vrsta         iz zoologije i

                          - znati vrste kapaciteta   divljači                        ekologije divljih

                          lovišta i kako se          - Bonitet lovišta              životinja,

                          određuju                   - Kapacitet lovišta            pedologije,

                          - znati elemente           - Populacija divljih životinja   dendrologije i

                          strukture populacije koji  kao osnovna jedinica za        meteorologije

                          su potrebni za gazdovanje   gazdovanje (struktura           - Nakon završetka

                          - znati šta su ribolovna   populacije)                    modula uraditi

                          područja i njihove delove   - Ribolovna područja i njihovi  test

                                                     delovi

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Ishrana divljih životinja

Trajanje modula:  14 časova





     CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA             PREPORUČENI SADRŽAJI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                         Po završetku modula učenik će:           MODULA                  OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje užestručnih   - znati značaj ishrane divljih    - Hrana kao osnovni       - Na časovima vežbi obraditi

znanja i stručno         životinja                         ekološki faktor           normative i balansiranje obroka

osposobljavanje za        - znati vrste i osobine hrane,   - Voda kao elemenat       za pojedine vrste divljači

ishranu divljih životinja sastav obroka i učestalost       ishrane

                        uzimanja hrane preživara,         - Vrsta hraniva

                        nepreživara i ptica              - Higijena ishrane

                        - znati pripremanje, nabavku,     - Ishrana divljih

                        uskladištenje, čuvanje i davanje    životinja

                        hrane                            - Prihvatanje divljači

                        - znati higijenu ishrane         - Prihranjivanje riba

                        - znati načine ishrane u

                        određenim delovima lovišta,

                        otvorenim lovištima,

                        rezervatima i sl.

                        - znati specifičnosti

                        prihvatanja krupne divljači,

                        sitne divljači i riba

                        - znati potrebu i količinu

                        iznošenja soli u zavisnosti od

                        vrste divljači

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uređenje prostora za gazdovanje faunom

Trajanje modula:  14 časova





        CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA                     PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA                     PREPORUČENO

                               Po završetku modula                                                                  UPUTSTVO ZA

                                   učenik će:                                                                       OSTVARIVANjE

                                                                                                                      MODULA

- Sticanje znanja o uređivanju   - znati šta su        - Osnovne namenske celine u području i njihovo uređenje        - Nastavu

otvorenih i ograđenih         namenske celine u     (obeležavanje)                                                realizovati

lovišta i ostalih namenskih   području              - Proizvodni objekti (melioracija livada, veštačke livade,   demonstracijom

celina i delova u području    - znati načine i      njive za divljač, zasadi plodonosnog drveća i žbunja)           filmova, slika

- Sticanje znanja o vrstama,    oznake za             - Objekti za skladištenje hrane (kabasta, zrnasta,            crteža i maketa

izboru, korišćenju i           obeležavanje granica   gomoljasta)                                                   - Prostorni

održavanju pojedinih           pojedinih namenskih   - Objekti za ponudu hrane (hranilišta)                       raspored,

objekata, opreme i sredstava  celina za gazdovanje   - Solišta                                                    konstrukcija i

za gazdovanje                  - znati vrste, izbor  - Pojilišta                                                  kalkulacija

                              tipa i lokacije i     - Objekti za sprečavanje štete od divljači                     troškova,

                              određivanje potrebnog  - Prihvatilišta (za dlakavu, za pernatu)                     izgradnje

                              broja objekata za     - Objekti za komunikaciju                                    objekata

                              gajenje, zaštitu,      - Objekti i oprema za osmatranje, fotolov i lov divljači       obrađuje se u

                              korišćenje i           (osmatračnice, čeke, zasadi i sl.)                           predmetu Uređenje

                              prezentaciju lovne i  - Objekti za obradu i čuvanje odstreljene divljači              predela

                              nelovne faune u       - Sredstva za hvatanje divljači (hvataljke, mreže, klopke,      - Na kraju

                              području              zamke, ambalaža za transport i dr.)                          modula uraditi

                                                    - Smeštajni objekti za turiste i lovce (lovačke kolibe,      test

                                                    lovačke kuće, kolibe za prinudni smeštaj)

                                                    - Ostali objekti (mesta za probanje oružja, izletišta,

                                                    roštilja i sl.)

                                                    - Lovačko oružje i municija

                                                    - Vrste lovačkog oružja

                                                    - Municija za lovačko oružje

                                                    - Osnove lovne balistike

                                                    - Streljački dogled

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Zaštita divljih životinja

Trajanje modula:  16 časova





          CILjEVI MODULA                 ISHODI MODULA                   PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA             PREPORUČENO UPUTSTVO

                                     Po završetku modula                                                        ZA OSTVARIVANjE MODULA

                                          učenik će:

- Osposobljavanje učenika za sve    - zna sve vidove zaštite   - Neposredna zaštita divljači                       - Zaštita šuma,

vidove zaštite divljači i lovišta  divljači i riba u području  - Zaštita od lovokrađe i prekomernog lova          šumskih i

- Osposobljavanje učenika za        - zna da prepozna          - Zaštita od elementarnih nepogoda                 poljoprivrednih

otkrivanje simptoma obolele        simptome odgovarajuće      - Zaštita od posledica radova u šumarstvu,         kultura od divljači

divljači i riba i slanje uzoraka    vrste bolesti              poljoprivredi i drugim delatnostima                 obrađuje se u

veterinarskim stanicama radi      - zna da uzme uzorke za    - Zaštita od predatora                             predmetu Zaštita

utvrđivanja bolesti                slanje veterinarskoj        - Neposredna zaštita retkih vrsta faune            šuma i predela

- Osposobljavanje za sprovođenje     stanici                    - Neposredne preventivne i represivne zaštitne     - Na časovima vežbi

preventivnih mera zdravstvene                                mere                                               putem filmova i

zaštite divljači i riba                                       - Zdravstvena zaštita divljači                      fotografija obraditi

- Sticanje profesionalnih znanja                               - Uzroci nastanka bolesti divljači                  determinaciju

za identifikaciju vrsta sisara                               - Virusne bolesti                                  bolesti

koje se nalaze kod nas, pre                                  - Bakterijske bolesti                              - Vežbe realizovati

svega vrste koje se nalaze u                                 - Parazitske bolesti                               i u najbližem

posebno zaštićenim i u                                       - Povrede divljači                                  veterinarskom

zaštićenim predelima prirode                                 - Bolesti zečeva i kunića                          institutu ili

- Sticanje praktičnih znanja za                                - Bolesti papkara                                  stanici

ocenu lovačkih trofeja                                       - Bolesti pernate divljači                          - Na kraju modula

                                                             - Zoonoze i epizotije                              uraditi test

                                                             - Bolesti riba

                                                             - Veterinarska zdravstvena preventiva

                                                             - Sekciranje, pretraga i slanje uzoraka na pregled

                                                             - Lečenje divljači

                                                             - Postupak sa uginulom divljači

                                                             - Postupak sa uginulom ribom

                                                             - Zdravstvena zaštita korisne faune - ptica i

                                                             druge vrste

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Gajenje divljih životinja

Trajanje modula:  43 časa





          CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA               PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA            PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                  Po završetku modula                                                      OSTVARIVANjE MODULA

                                       učenik će:

- Osposobljavanje za praktičan rad  - zna tehnologiju    - Gajenje krupne divljači                          - Na časovima vežbi

i rukovođenje na izvršavanju        gajenja pojedinih     - Značaj gajenja krupne divljači sa ekološkog i    pomoću crteža i uzoraka

stručnih poslova i zadataka na    vrsta krupne i       ekonomskog stanovišta                            trofeja objasniti

gajenju divljači                    sitne divljači        - Osnovna znanja o populacijama krupne divljači    trofejnu vrednost i

- Osposobljavanje za prikupljanje     - zna tehnologiju    - Prirodna i veštačka selekcija                  selekciju pojedinih

određenih podataka u lovištu      gajenja pojedinih     - Gajenje krupne divljači u otvorenim lovištima i  vrsta divljači

neophodnih za unapređivanje        vrsta riba           slobodnoj prirodi                                - Na kraju modula

stručnog i naučnog rada na                             - Osnovni principi gajenja krupne divljači         uraditi test

gajenju i zaštiti divljači                               - Izbor vrsta krupne divljači za gajenje u

                                                       otvorenim lovištima

                                                       - Specifičnosti i karakteristike gajenja

                                                       pojedinih vrsta

                                                       - Gajenje sitne divljači

                                                       - Značaj gajenja sitne divljači sa ekološkog i

                                                       ekonomskog stanovišta

                                                       - Osnovna znanja o populacijama sitne divljači

                                                       - Prirodna i veštačka selekcija

                                                       - Gajenje sitne divljači u otvorenim lovištima i

                                                       slobodnoj prirodi

                                                       - Osnovni principi gajenja sitne divljači

                                                       - Specifičnosti i karakteristike gajenja

                                                       pojedinih vrsta

                                                       - Gajenje riba

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Korišćenje i prezentacija divljih životinja

Trajanje modula:  14 časova





     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA          PREPORUČENI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                           Po završetku modula     SADRŽAJI MODULA         OSTVARIVANjE MODULA

                               učenik će:

- Osposobljavanje za       - zna načine i tehniku  - Načini (tehnike)   - Nastavu realizovati sa

neposrednu organizaciju  lova pojedinih vrsta    lova                 što je moguće većom

i kontrolu realizacije   divljači                 - Načini lova        primenom audiovizuelnih

lova i ribolova          - zna obradu            krupne divljači:      nastavnih sredstava, pre

                         odstreljenje divljači      jelen, srna,         svega korišćenjem

                         - zna postupak za       divokoza, divlja      odgovarajućih filmova a

                         obradu trofeja          svinja, medved        zatim slajdova

                         pojedinih vrsta         - Način lova sitne   - Na kraju modula uraditi

                         divljači                 divljači              test

                         - zna vrste, osobine i  - Postupak sa

                         načine korišćenja        ulovljenom divljači

                         odgovarajućih vrsta     - Fotolov

                         lovačkih pasa za        - Kinologija

                         odgovarajuće načine     - Lovački psi

                         lova i odgovarajuće     - Podela pasa i

                         vrste divljači           osnovne biološke i

                         - zna tehnologiju       lovne

                         gajenja pojedinih vrsta  karakteristike

                         riba                    - Gajenje lovačkih

                                                 pasa

                                                 - Ribolov

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Zoran Ristić, Lovstvo, udžbenik za šumarske škole, ZUNS, Beograd
- Z . Ristić, Proizvodnja i gajenje sitne divljači, skripta, Šumarska škola, Kraljevo
- Miloš Beuković, Ishrana divljači, skripta, Šumarska škola, Kraljevo
- B . Anovčanin, Bolesti divljači, skripta, Šumarska škola, Kraljevo
- Ž . Rapaić, M. Mićević, Uređenje lovišta, priručnik, Bijeljina
- B . Novaković, Divlji papkari, tehnologija gajenja i korišćenja, Beograd
- Vukoman Šelmić i grupa autora, Lovački priručnik, LSS, Beograd
- Grupa autora, Enciklopedija lovstva, GK, Beograd
- Predrag Simonović, Ribe Srbije, priručnik, Biološki fakultet, Beograd
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Programe iz pojedinih modula povezati sa programom iz predmeta Zoologija i ekologija divljih životinja, Dendrologija i Meteorologija
- Nastavnu materiju iz pojedinih modula u okviru predmeta povezati sa stručnim predmetima koji se uporedo izučavaju a u vezi su sa sadržajima iz pojedinih modula: Fitocenologija, Zaštita šuma i predela, modul Ostale biotičke štete i dr.
- Naglasiti direktnu vezu i osnovu gazdovanja faunom sa planiranjem gazdovanja šumama i područjem (modul planiranje gazdovanja lovištima)
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Video materijal
- Makete objekata za gazdovanje
- Karakteristična oruđa i oružja koja se koriste pri gazdovanju
- Specijalizovana učionica
ZAŠTITA ŠUMA I PREDELA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III         35           35                           12                  82

 IV         64           32                           18                  114

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje teorijskih i praktičnih znanja iz oblasti zaštite šuma i zaštite prirode
- Primena stečenih znanja i veština u praksi, kao i za dalje stručno obrazovanje
- Sticanje i usvajanje stručnih znanja i veština preko dostignuća savremene nauke u skladu sa ekološkim tendencijama u svetu
- Jačanje svesti o potrebi zaštite prirode i čovekove sredine
- Upoznavanje karakteristika bolesti šumskog drveća, biologije štetnih organizama i njihov značaj za ekosistem
- Upoznavanje sa štetama ostalih činioca biotičke prirode
- Primena stečenih znanja i veština u praksi, kao i za dalje stručno obrazovanje
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: treći


     NAZIV MODULA      Trajanje modula (časovi)

Biljne bolesti                     10

Osnove gljiva                      16

Najvažniji paraziti               46

Ostale biotičke štete             10





Razred:  četvrti





            NAZIV MODULA              Trajanje modula (časovi)

Osnove šumarske entomologije                     45

Sistematika i klasifikacija insekata             42

Abiotički štetni uticaji                         12

Šumski požari                                    15
4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA
Razred: treći


Naziv modula:    Biljne bolesti

Trajanje modula:  10 časova





         CILjEVI MODULA                   ISHODI MODULA                PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA           PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku modula učenik će:                                               OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznavanje karakteristika     - znati simptome i suzbijanje     - Definicija i značaj biljnih bolesti   - Nastavu realizovati

bolesti šumskog drveća,         virusa, fitopatogenih bakterija  - Vrste i uzroci biljnih bolesti        demonstracijom slika, uzoraka

biologije štetnih organizama i  i parazitnih cvetnica            - Virusi                               i preparata pojedinih bolesti

njihov značaj za ekosistem                                        - Fitopatogene bakterije

                                                                 - Parazitne cvetnice

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Osnove gljiva (Fungi)

Trajanje modula:  16 časova





         CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA      PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA    PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                   Po završetku                                        OSTVARIVANjE MODULA

                                modula učenik će:

- Upoznavanje karakteristika i   - znati ishranu    - Osnovi gljiva                   - U realizaciji nastave

sistematike gljiva               gljiva              - Ishrana gljiva                  koristiti šeme i uzorke

                                - znati šta je     - Paraziti i parazitizam         simptoma

                                parazitizam        - Patogeneza                     - Sadržaje programa

                                - znati šta je     - Najvažniji tipovi oboljenja      povezati sa već

                                patogeneza         - Uticaj ekoloških faktora na    stečenim znanjima iz

                                - znati koji su    razviće gljiva                    Biologije i Ekologije

                                najvažniji tipovi  - Razmnožavanje gljiva             - Uraditi test

                                oboljenja            - Opšta sistematika i podela

                                - znati uticaj     gljiva

                                ekoloških faktora  - Mere suzbijanja biljnih bolesti

                                na razviće gljiva

                                - znati opštu

                                sistematiku gljiva

                                - znati mere za

                                suzbijanje gljiva

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Najvažniji paraziti

Trajanje modula:  46 časova





    CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA             PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                      Po završetku modula učenik će:  SADRŽAJI MODULA       OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih    - znati najvažnije parazite    - Najvažniji      - Nastavni program u okviru

teorijskih i          koji napadaju šumsko drveće    paraziti iz       modula realizovati

praktičnih znanja iz   - znati vrste i simptome       klase             demonstracijom nastavnih

sistematike gljiva     bolesti koje prouzrokuju       Phycomycetes filmova, slika, preparata i

: 91;:                      pojedine vrste gljiva           - Najvažniji      uzoraka pojedinih bolesti

: 91;:                      - znati mere za suzbijanje      paraziti iz       - Povezati nastavne

: 91;:                      biljnih bolesti prouzrokovane   klase             sadržaje sa ostalim

: 91;:                      gljivama                        Ascomycetes       nastavnim predmetima kao

: 91;:                                                     - Najvažniji      što su Biologija,

: 91;:                                                     paraziti iz       Ekologija, Dendrologija

: 91;:                                                     zbirne grupe      - U okviru blok nastave

: 91;:                                                     Fungi imperfecti  prikupiti uzorke i izvršiti

: 91;:                                                     - Najvažniji      determinaciju vrste bolesti

: 91;:                                                     paraziti iz       i prouzrokovača

: 91;:                                                     klase             - U toku i na kraju

: 91;:                                                     Basidiomycetes    realizacije modula uraditi

: 91;:                                                     - Red Uredinales  test i pismenu vežbu

: 91;:                                                     - Red

: 91;:                                                     Hymenomycetales

: 91;:

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Ostale biotičke štete

Trajanje modula:  10 časova





    CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA           PREPORUČENI        PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                       Po završetku modula učenik   SADRŽAJI MODULA        OSTVARIVANjE MODULA

                                   će:

- Sticanje osnovnih     - znati najštetnije vrste   - Štetni šumski   - Nastavni program u okviru

teorijskih i           korova i načine njihovog     korov             modula realizovati

praktičnih znanja za    suzbijanja                   - Štete od        demonstracijom nastavnih

štete u šumi koje      - znati štete od domaće     domaće stoke      filmova i slika

nastaju od ostalih     stoke i načine njihovog      - Zaštita šuma,   - Povezati nastavne sadržaje

biotičkih šteta,       suzbijanja                   šumskih i         sa ostalim nastavnim

načine determinacije,  - znati da identifikuje     poljoprivrednih    predmetima kao što su

preventive i           vrste divljači koje su       kultura od        Zoologija i Ekologija divljih

suzbijanja oštećenja     pričinile štetu             divljači           životinja, Gazdovanje faunom i

                       - znati metode i sredstva   - Štete od        Planiranje gazdovanja šumama i

                       zaštite šuma i              divljači,          područjem

                       poljoprivrednih kultura od   mogućnost         - Na časovima vežbi uraditi

                       divljači i domaće stoke      nastajanja, pojam  praktično primere na osnovu

                       - znati da izvrši procenu   oštećenja i        podataka prikupljenih na terenu

                       štete od divljači i domaće   zaštite           u okviru nastave u bloku i sl.

                       stoke                       - Sitna divljač i  - U toku i na kraju

                       - znati prava, obaveze i    štete od njih      realizacije modula uraditi

                       metode zaštite šuma od      - Štetni sitni    test i pismenu vežbu

                       čoveka                      glodari

                                                   Fam.

: 91;:                                                   Sciuridae,

: 91;:                                                   Glisidae,

: 91;:                                                   Spalacidae,

: 91;:                                                   Cricetidae,

: 91;:                                                   Muridae

: 91;:                                                   - Ostale vrste

: 91;:                                                   sitne divljači

: 91;:                                                   - Tehnička

: 91;:                                                   sredstva zaštite

: 91;:                                                   šuma, šumskih i

: 91;:                                                   poljoprivrednih

: 91;:                                                   kultura od

: 91;:                                                   divljači

: 91;:                                                   - Mehanička

: 91;:                                                   sredstva zaštite

: 91;:                                                   - Hemijska

: 91;:                                                   sredstva zaštite

: 91;:                                                   - Utvrđivanje

: 91;:                                                   šteta od divljači

: 91;:                                                   - Štete od

: 91;:                                                   čoveka

: 91;:

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Razred:  četvrti





Naziv modula:    Osnove šumarske entomologije

Trajanje modula:  45 časova





 CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA                   PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA                PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                 Po završetku modula učenik                                                           OSTVARIVANjE MODULA

                             će:

- Sticanje       - znati spoljašnju i unutrašnju  - Zadaci i podela šumarske entomologije          - Nastavu realizovati

osnovnih znanja  građu insekata                - Opšte odlike insekata                          demonstracijom slika, uzoraka

iz biologije    - znati razmnožavanje i        - Spoljna građa tela insekta                      karakterističnih vrsta insekata

insekata        razviće insekata              - Unutrašnja građa tela insekta

                - znati ekonomski značaj      - Razmnožavanje insekata

                štetnih insekata              - Razviće insekata

                - znati ekologiju insekata    - Ekonomski značaj štetnih šumskih insekata

                - znati suzbijanje štetnih     - Uticaj spoljne sredine za život i razvoj

                insekata                      insekata

                                              - Prirodni neprijatelji insekata

                                              - Prenamnoženja insekata

                                              - Suzbijanje štetnih šumskih insekata

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sistematika i klasifikacija insekata

Trajanje modula:  42 časa





   CILjEVI MODULA          ISHODI MODULA                   PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA                PREPORUČENO UPUTSTVO

                       Po završetku modula                                                           ZA OSTVARIVANjE MODULA

                           učenik će:

- Upoznavanje         - znati bionomiju       - Sistematika i klasifikacija insekata                 - U realizaciji

karakteristika i     pojedinih vrsta         - Red Pravokrilaca Otophtera                      nastave koristiti šeme

: 91;:sistematike          insekata                - Rovac Gryllotalpa grillotalpa                        i uzorke insekata i

: 91;:insekata             - znati da prepozna u   - Red Jednakokrili rilaši Homophtera                   oštećenja

: 91;:- Sticanje            svim fazama razvoja     - Podred Lisne vaši Aphidinea                          - Sadržaje programa

: 91;:praktičnih znanja za  vrstu insekata          - Familija Hermesi Adelgidae                           povezati sa već

: 91;:determinaciju        - znati da determiniše  - Podred Štitaste vaši Coccinea                        stečenim znanjima iz

: 91;:insekata i njihovih   od koje je vrste        - Red Tvrdokrilci Coleopthera                          Biologije i Ekologije,

: 91;:oštećenja na šumskom  insekata nastalo        - Familija Listorošci Scarabeaidea                     kao i predmeta Mašine

: 91;:drveću               oštećenje na šumskom     - Familija Skočibube Elateridae                        i alati, Modul uređaji

: 91;:                     drveću                  - Familija Strižibube Cerambycidae                     i Oprema za zaštitu

: 91;:                     - znati mere            - Familija Bube listare Chrysomelidae                  šuma

: 91;:                     preventive za određenu  - Familija Surlaši Curculionidae                       - Uraditi test iz

: 91;:                     vrstu insekata          - Familija Sipci Scolytidae                            bionomije insekata

: 91;:                     - znati mehaničke,      - Red Leptiri Lepidoptera                              - Uraditi test proveru

: 91;:                     hemijske i biološke     - Familija Vrbotočci Cossidae                          determinacije insekata

: 91;:                     mere suzbijanja          - Familija Savijači Tortricidae                        i oštećenja od insekata

: 91;:                     odgovarajućih vrsta     - Familija Zemljomorke Geometridae

: 91;:                     insekata                - Familija Kokonoprelje Lasiocampidae

: 91;:                                             - Familija Gubari Lymantridae

: 91;:                                             - Familija Litijaši Thaumatopeidae

: 91;:                                             - Red Opnokrilaca Himenoptera

: 91;:                                             - Familija Borove ose Diprionidae

: 91;:                                             - Familija Ose drvenarice Sericidae

: 91;:                                             - Familija Mravi Formicidae

: 91;:

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Abiotički štetni uticaji

Trajanje modula:  12 časova





        CILjEVI MODULA                    ISHODI MODULA               PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku modula učenik će:                                            OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih teorijskih  - znati sve vrste abiotičkih       - Edafski štetni uticaji           - Nastavni program u okviru

i praktičnih znanja o štetnim   štetnih uticaja na šumu            - Štete od ekstremnih temperatura  modula realizovati

uticajima na šumu od strane    - znati štete od globalnih         - Štete od atmosferskih uticaja    demonstracijom nastavnih

abiotičkih faktora             zagađivača                         - Globalne promene i njihov         filmova i slika

                                                                  negativan uticaj na šume i         - Povezati nastavne sadržaje

                                                                  predele (efekat staklene bašte,    sa Ekologijom

                                                                  uništavanje ozonskog omotača)       - U toku i na kraju

                                                                  - Zagađivanje vazduha i štetan      realizacije modula uraditi

                                                                  uticaj na šume i predele           test i pismenu vežbu

                                                                  - Zagađivanje vode i štetan uticaj

                                                                  na šume i predele

                                                                  - Zagađivanje zemljišta i štetan

                                                                  uticaj na šume i predele

                                                                  - Neplansko iskorišćavanje

                                                                  zemljišta i geološke podloge

                                                                  - Nekontrolisana urbanizacija i

                                                                  objekti infrastrukture sa štetnim

                                                                  uticajem na šume i predele

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Šumski požari

Trajanje modula:  15 časova





    CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO

                         Po završetku modula                                 ZA OSTVARIVANjE MODULA

                             učenik će:

- Sticanje osnovnih     - znati značaj, pojavu  - Šumski požari i njihov       - Program ovog modula

teorijskih i           i razvoj šumskih        značaj                        realizovati

praktičnih znanja za    požara                  - Pojava i razvoj šumskih     demonstracijom

štete u šumi koje      - znati izazivače       požara                        filmova, slika i

nastaju od ostalih     šumskih požara          - Kako nastaju šumski požari  crteža, kao i

biotičkih šteta,       - znati vrste šumskih   - Šta uslovljava osetljivost    demonstracijom

načine determinacije,  požara                  šuma na požare                upotrebe pojedine

preventive i           - znati štete od        - Izazivači šumskih požara    opreme i uređaja za

suzbijanja oštećenja     šumskih požara          - Vrste šumskih požara        gašenje požara

                       - znati preventivnu     - Podzemni požar              - U okviru blok

                       zaštitu šuma od požara  - Prizemni požar              nastave pokazati i

                       - znati da planira i    - Požar u krošnjama            demonstrirati opremu,

                       organizuje mere         - Štete od šumskih požara     uređaje i objekte za

                       zaštite od požara       - Zaštita šuma od požara      zaštitu od požara

                       - znati da otkrije i    - Preventivne mere zaštite    (npr. na Deliblatskoj

                       gasi šumski požar       - Planiranje i organizacija    peščari, spec.

                       - znati da sanira       zaštite                       rezervat prirode)

                       stanje šuma posle        - Otkrivanje šumskih požara

                       požara                  - Gašenje šumskih požara

                                               - Saniranje šuma posle požara

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Dragan Karadžić, Šumska fitopatologija, udžbenik za šumarske škole, Beograd
- K. Vasić i D . Živojinović, Zaštita šuma, udžbenik za šumarske škole, Beograd
- Miomir Vasić, Zaštita šuma od požara, priručnik, Beograd
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaj pojedinih modula sa predmetima Biologija, Zoologija i Ekologija divljih životinja i Alati i mašine (Oprema i uređaji za zaštitu šuma)
- Povezati sadržaj pojedinih modula u okviru Fitopatologije, opšti i posebni deo
- Povezati sadržaj pojedinih modula u okviru Entomologije, opšti i posebni deo
- Povezati sadržaje modula sa modulima iz istog predmeta u četvrtom razredu, zatim sa Planiranjem gazdovanja šumama i područjem i sa predmetom Ekologija i edukacija
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Entomološke i fitopatološke zbirke uzoraka i oštećenja
- Pribor za protivpožarnu zaštitu
- Video materijal i ilustracije
UREENjE PREDELA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64           32                           18                  114

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja potrebnih za uređenje predela ili segmenata predela u zaštićenim objektima prirode, kao i znanja i veština potrebnih za izradu planske dokumentacije i izvođenje radova
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


                   NAZIV MODULA                    Trajanje modula (časovi)

Elementi žive i nežive prirode                                20

Građevinski elementi                                          18

Uređenje prirodnih pejzaža                                     29

Uređenje sadržaja za gazdovanje faunom i vodotokova             29

Uređenje urbanih sadržaja                                      18

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Elementi žive i nežive prirode

Trajanje modula:  20 časova





    CILjEVI MODULA                   ISHODI MODULA                  PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA         PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                            Po završetku modula učenik će:                                               OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznavanje sa        - znati klimatske tipove i njihov uticaj  - Klimatski elementi (vreme i      - Koristiti klimatske i

celovitošću i          na reljef i procese pedogeneze u našoj    podneblje)                          geološke karte pri objašnjenju

interaktivnim          zemlji                                    - Geološka podloga                 različitih tipova u našoj

uticajima nežive       - znati specifičnosti elemenata žive     - Reljef                            zemlji

prirode                prirode našoj zemlji                      - Šumska vegetacija                - Koristiti fitocenološke

- Upoznavanje sa        - znati da pravilno organizuje zaštitu   - Obradivo zemljište                karte i mape

interaktivnim          zaštićenih vrsta biljnog i životinjskog    - Pašnjaci                          - Koristiti najsvežije podatke

uticajima žive         sveta                                    - Jezera, bare, trstici            o brojnosti i rasporedu

prirode, kao i         - znati da sprovodi mere za zaštitu      - Zaštićene vrste sisara           zaštićenih vrsta faune

međusobne zavisnosti   ugroženih vrsta                          - Zaštićene vrste ptica

sa neživom                                                      - Nezaštićene vrste sisara i

                                                                ptica

                                                                - Ugrožene vrste

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Građevinski elementi

Trajanje modula:  18 časova





         CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                    Po završetku                                    OSTVARIVANjE MODULA

                                 modula učenik će:

- Upoznavanje sa osnovnom         - znati da         - Putevi i staze             - Koristiti za primere

namenom građevinskih elemenata   prepozna potrebe   - Mostovi i brane            postojeća rešenja u našoj

u zaštićenim objektima prirode   za određenim       - Vidikovci                  zemlji sa osvrtom na

- Poznavanje definisanja potreba   građevinskim       - Kamp prostori              pozitivna i negativna

pri gradnji građevinskih          objektima u        - Znakovi i oznake           iskustva, koja se tiču

objekata                         zaštićenim                                      funkcionalnosti i izbora

- Poznavanje funkcionalnog        objektima prirode                               materijala

održavanja građevinskih objekata  - znati da                                      - Koristiti video

u zaštićenim objektima prirode   definiše zahteve                                materijal sa rešenjima u

                                 i daje smernice                                 svetski verifikovanim

                                 pri planiranju                                   nacionalnim parkovima sa

                                 objekata                                        osvrtom na dobre i loše

                                 - znati da daje                                 strane tih rešenja

                                 smernice o                                      - Praktično uraditi plan

                                 održavanju i                                     i raspored objekata u

                                 funkcionalnom                                   zadatom objektu prirode

                                 unapređenju

                                 objekata prirode

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uređenje prirodnih pejzaža

Trajanje modula:  29 časova





   CILjEVI MODULA             ISHODI MODULA               PREPORUČENI        PREPORUČENO

                     Po završetku modula učenik će:    SADRŽAJI MODULA      UPUTSTVO ZA

                                                                            OSTVARIVANjE

                                                                              MODULA

- Upoznati se sa    - znati da pravilno uređuje      - Retka i           - Svim

uređenjem pejzaža u  pejzaž oko retkih i zaštićenih   zaštićena           ilustrativnim i

zaštićenim          vrsta drveća                     pojedinačna stabla  video

područjima pri      - znati da pravilno uređuje      drveća              materijalom

čemu je od          pejzaž oko retkih i zaštićenih   - Retke i           preneti znanja o

prvenstvene         grupa drveća i sastojina         zaštićene grupe     svim zaštićenim

važnosti svaki      - znati da neguje pašnjačke       drveća              vrstama drveća i

vegetacijski oblik  površine kao deo pejzaža         - Retke i           sastojina u

koji je zaštićen                                     zaštićene           našoj zemlji

                                                     sastojine           - Sa šest časova

                                                     - Pašnjaci           nastave u bloku

                                                                         učenicima

                                                                         pokazati

                                                                         očigledne

                                                                         primere

                                                                         zaštićenih vrsta

                                                                         drveća i grupe

                                                                         drveća

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uređenje sadržaja za gazdovanje faunom i vodotokova

Trajanje modula:  29 časova





   CILjEVI MODULA       ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA  PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                        Po završetku                                   OSTVARIVANjE MODULA

                     modula učenik će:

- Upoznati načine i  - zna da sagleda   - Rezervati                 - Koristiti kao primere

radove na uređenju    i odredi dinamiku  - Parkovi divljači           postojeća dobra rešenja u

objekata u kojima    gazdovanja u        - Lovišta                   našoj zemlji koja se tiču

se aktivno gazduje   rezervatima i      - Ribnjaci                   gazdovanja rezervatima,

faunom               lovištima          - Kupališta                 lovištima i parkovima

- Upoznati           - zna da štiti i   - Ribolovni tereni          divljači

metodologiju za      pravilno reguliše                              - Uraditi praktičan plan

pravilan izbor       brojnost u                                     i dimenzionisanje parka

mesta na kojima će   parkovima divljači                              divljači na zadatom

se osnivati budući   - zna da gazduje                               terenu

objekti za aktivno   i unapređuje                                   - Praktično

gazdovanje faunom     stanje u ribnjacima                              dimenzionisati ribnjak na

- Osposobiti         i ribolovnim                                   zadatom terenu

kandidate za         terenima                                       - U okviru šest časova

zaštitu i pravilno   - zna da pravilno                              blok nastave

korišćenje objekata   upravlja                                        organizovati upoznavanje

koji se nalaze na    kupalištima                                    sa objektima koji su

vodotokovima                                                        dostupni u našoj zemlji

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Uređenje urbanih sadržaja

Trajanje modula:  18 časova





       CILjEVI MODULA               ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI    PREPORUČENO UPUTSTVO

                             Po završetku modula učenik           MODULA          ZA OSTVARIVANjE MODULA

                                        će:

- Osposobiti kandidata da   - znati koji su urbani       - Uređenje deponija       - Koristiti postojeće

prepozna urbane sadržaje    sadržaji neophodni u         smeća                    šeme i planove

koji su nužni a mogu        zaštićenom području          - Uređenje i sanacija     urbanih sadržaja

nepravilnim angažovanjem     - znati dimenzionisanje       kamenoloma, napuštenih   - Koristiti

narušiti ekološku           urbanih sadržaja i koje su   rudnika i sl.            materijale koji

ravnotežu u zaštićenom      posledice nepravilnog        - Igrališta              prezentuju nova

području                    korišćenja istih              - Kamp prostori i        rešenja u sanaciji

- Osposobiti kandidate da   - znati da otklanja           prostori za piknik       urbanih sadržaja

na najbolji mogući način     negativne posledice koje     - Staze, stajališta,     - Izlaskom na

blagovremeno uočavaju       postoje a nastajale su       brvna                    konkretne sadržaje

probleme urbanih sadržaja   tokom vremena korišćenjem                              kroz praktičan rad

- Osposobiti kandidate da   urbanih sadržaja                                      upoznati učenika sa

primenom postojećih rešenja  - znati da preporuči rešenja                           problematikom

i rešenja koja se primenjuju  za unapređenje postojećeg                              - Kroz samostalan

u drugim zemljama otklanjaju  stanja u urbanim sadržajima                            praktičan rad

posledice izazvane          i doprinese formiranju novih                           učenicima zadati

nepravilnim radom u         u slučaju neophodnosti                                iznalaženje rešenja za

urbanim sadržajima                                                                konkretne objekte

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Ugrenović A., Estetika šume, šumarska enciklopedija
- Manester S., Čovekova okolina u prostornom planiranju
- Kiš D ., Krajolik
- Bertović S., Značajni krajolici
- Klepac D . - Meštrović Š, Upotreba drveća i grmlja u uređivanju čovekove okoline
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Osnovi geomorfologije
- Proizvodnja sadnog materijala
- Gajenje šuma
- Zaštita šuma i predela
- Planiranje i gazdovanje šumama i područjem
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Šumsko-privredne osnove
- Snimci karakterističnih predela
PLANIRANjE GAZDOVANjA ŠUMAMA I PODRUČJEM
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64           64                           12                  140

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje osnovnih znanja o primeni tipologije šuma u savremenom planiranju gazdovanja šumama
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu i realizaciju planova gazdovanja šumama
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu projektno-planske dokumentacije za lovišta
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu projektno-planske dokumentacije za ribolov
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


         NAZIV MODULA          Trajanje modula (časovi)

Tipologija šuma                           12

Planiranje gazdovanja šumama                66

Planiranje gazdovanja lovištima             42

Planiranje gazdovanja ribama                20

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Tipologija šuma

Trajanje modula:  12 časova





      CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA         PREPORUČENI         PREPORUČENO

                           Po završetku modula    SADRŽAJI MODULA       UPUTSTVO ZA

                                učenik će:                           OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih znanja   - znati potrebu i    - Definicija,       - Sadržaj povezati

o primeni tipologije šuma  značaj tipologije    istorijat, razvoj   sa prethodno

u savremenom planiranju     šuma za savremeno    i primena           usvojenim znanjima

gazdovanja šumama           planiranje gazdovanja  tipologije šuma     iz Dendrologije i

                           šumama               - Osnovne faze      Fitocenologije

                           - znati tipološku    podele šume         - Uraditi test na

                           podelu šuma          - Kompleksi,        kraju modula

                                                pojasevi tipova

                                                šuma

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja šumama

Trajanje modula:  66 časova





  CILjEVI MODULA      ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO

                     Po završetku             MODULA             UPUTSTVO ZA

                   modula učenik će:                         OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje         - znati teorijske   - Zadaci planiranja     - Nastavni program

osnovnih          osnove, odnosno     gazdovanja šumama       u okviru modula

teorijskih i      potrebne elemente,  - Šumski ekosistemi i  realizovati

praktičnih znanja  načine i metode za  funkcije šuma          demonstracijom

za prikupljanje     prikupljanje,         - Sastojina kao        nastavnih filmova,

podataka za       sređivanje i obradu  jedinica planiranja     tabela i grafikona

izradu i          i njihov značaj za   gazdovanja šumama       - Povezati

realizaciju       planiranje i vođenje  - Vreme kao osnov      nastavne sadržaje

planova           gazdovanja šumama    planiranja gazdovanja    sa ostalim

gazdovanja šumama  - znati koja se     šumama                 nastavnim

                  projektno-planska   - Prostor kao osnov    predmetima kao što

                  dokumentacija       planiranja gazdovanja    su Dendrometrija,

                  izrađuje za         šumama                 Gajenje šuma i svim

                  gazdovanje šumama i  - Trajnost i           ostalim predmetima

                  šta sadrži          obezbeđenje trajnosti   - U okviru blok

                                      pri planiranju          nastave prikupiti

                                      gazdovanja šumama       potrebne podatke

                                      - Šumski prinosi       za jednodobnu i

                                      - Sistemi planiranja    prebirnu sastojinu

                                      gazdovanja šumama       - Na časovima

                                      - Vrednovanje značaja   vežbi uraditi

                                      funkcija šuma          praktično primere

                                      - Vrednovanje i         na osnovu podataka

                                      funkcionalni zahtevi   prikupljenih na

                                      rekreativne funkcije   terenu u okviru

                                      šuma                   nastave u bloku i

                                      - Planiranje gazdovanja  sl.

                                      u zaštićenim delovima  - U toku i na

                                      područja - nacionalni  kraju realizacije

                                      parkovi, specijalni    modula uraditi

                                      rezervati prirode i    test, pismenu

                                      dr.                    vežbu i elaborat,

                                      - Projektno-planska    tabelarni i

                                      dokumentacija u        grafički prikaz

                                      šumarstvu              elemenata

                                      - Osnove za gazdovanje  strukture

                                      šumama                 sastojina

                                      - Godišnji plan

                                      - Izvođački plan

                                      gazdovanja šumama

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja lovištima

Trajanje modula:  42 časa





  CILjEVI MODULA       ISHODI MODULA        PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO

                      Po završetku       SADRŽAJI MODULA    ZA OSTVARIVANjE MODULA

                    modula učenik će:

- Sticanje          - znati teorijske   - Zadaci planiranja   - Nastavni program u

osnovnih           osnove, odnosno     gazdovanja lovištima  okviru modula

teorijskih i       potrebne elemente,  - Teorijske osnove   realizovati

praktičnih znanja   način i metode      planiranja gazdovanja  demonstracijom

za prikupljanje      prikupljanja          lovištima            nastavnih filmova,

podataka za        podataka,           - Karakteristike     tabela i grafikona

izradu projektno   sređivanje i obradu  planiranja u lovstvu  - Povezati nastavne

planske            i njihov značaj za   - Usklađivanje        sadržaje sa ostalim

dokumentacije za   planiranje i vođenje  lovnog sa ostalim    nastavnim predmetima

lovišta            gazdovanja           vidovima gazdovanja   kao što su Zoologija

                   lovištima           u području           i Ekologija divljih

                   - znati koja se     - Populacija         životinja, Gazdovanje

                   projektno-planska   divljači i njeni       faunom i svim

                   dokumentacija       elementi strukture   ostalim predmetima

                   izrađuje za         kao osnov za         - U okviru blok

                   gazdovanje           planiranje u lovstvu  nastave prikupiti

                   lovištima i šta     - Prostor kao        potrebne podatke za

                   sadrži              osnova za planiranje  jedno lovište

                                       u lovstvu            - Na časovima vežbi

                                       - Određivanje         uraditi praktično

                                       boniteta i           primere na osnovu

                                       kapaciteta lovišta   podataka prikupljenih

                                       - Ciljevi gazdovanja   na terenu u okviru

                                       lovištem             nastave u bloku i

                                       - Mere za            sl.

                                       realizaciju ciljeva   - U toku i na kraju

                                       - Metodika           realizacije modula

                                       praktičnih radova    uraditi test,

                                       na izradi            pismenu vežbu i

                                       projektno-planske    elaborat, tabelarni

                                       dokumentacije za     i grafički prikaz

                                       gazdovanje            elemenata strukture

                                       lovištima. Lovna     odgovarajućih

                                       osnova. Godišnji      populacija divljači

                                       plan gazdovanja

                                       lovištem

                                       - Evidencija lovnog

                                       gazdovanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja ribama

Trajanje modula:  20 časova





  CILjEVI MODULA      ISHODI MODULA        PREPORUČENI         PREPORUČENO

                      Po završetku      SADRŽAJI MODULA       UPUTSTVO ZA

                   modula učenik će:                       OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje          - znati teorijske  - Zadaci planiranja  - Nastavni program

osnovnih           osnove, odnosno    gazdovanja ribama    u okviru modula

teorijskih i       potrebne           - Teorijske osnove  realizovati

praktičnih znanja   elemente, način i  planiranja           demonstracijom

za prikupljanje      metode prikupljanja  gazdovanja u         nastavnih filmova,

podataka za        podataka,          ribarstvu           tabela i grafikona

izradu             sređivanje i        - Karakteristike    - Povezati nastavne

projektno-planske  obradu i njihov     planiranja u         sadržaje sa ostalim

dokumentacije za   značaj za          ribarstvu           nastavnim

ribolov            planiranje i        - Usklađivanje       predmetima kao što

                   vođenje ribolova    ribolovnog sa       su Zoologija i

                   - znati koja se    ostalim vidovima    Ekologija divljih

                   projektno-planska  gazdovanja u         životinja, Gazdovanje

                   dokumentacija      području            faunom i svim

                   izrađuje i šta     - Populacija ribe   ostalim predmetima

                   sadrži za ribolov  i njeni elementi     - U okviru blok

                                      strukture kao       nastave prikupiti

                                      osnov za planiranje  potrebne podatke za

                                      u ribarstvu         lovište riba

                                      - Akvatični         - Na časovima vežbi

                                      ekosistemi kao      uraditi praktično

                                      osnov za planiranje  primere na osnovu

                                      u ribarstvu         podataka

                                      - Određivanje        prikupljenih na

                                      fondova riba        terenu u okviru

                                      - Ciljevi gazdovanja  nastave u bloku i

                                      ribolovnim          sl.

                                      područjem           - U toku i na kraju

                                      - Mere za           realizacije modula

                                      realizaciju ciljeva  uraditi test,

                                      - Metodika          pismenu vežbu i

                                      praktičnih radova   elaborat, tabelarni

                                      na izradi           i grafički prikaz

                                      projektno-planske   elemenata strukture

                                      dokumentacije u     odgovarajućih

                                      ribarstvu           populacija riba

                                      - Ribolovna

                                      osnova, godišnji

                                      plan ribolova i

                                      sl.

                                      - Evidencija

                                      ribolova

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- D . Jović, M. M. Drenić, Planiranje gazdovanja šumama, udžbenik za šumarske škole, Beograd
- M. M. Drenić, Planiranje gazdovanja lovištima, skripta, Šumarska škola, Kraljevo
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaj pojedinih modula sa predmetima Zoologija i Ekologija divljači i Gazdovanje faunom
- Povezati sadržaj pojedinih modula, sličnosti i specifičnosti flore i faune
- Povezati sadržaje za obradu podataka sa Informatikom i Informacionim sistemima
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Šumsko-privredne osnove
- Oprema za taksaciju
- Potreban softver
- Specijalizovana učionica
TURISTIČKI OBJEKTI U NACIONALNIM PARKOVIMA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64           32                           12                  108

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Shvatanje značaja i funkcije turističkih objekata u nacionalnim parkovima
- Poznavanje različitih tipova turističkih objekata i njihove namene
- Osmišljavanje izgleda i sadržaja turističkih objekata sa pozicija funkcionalnosti
- Upoznavanje sa trendovima u svetu iz ove oblasti
- Sticanje teorijskih znanja i osposobljavanje učenika za primenu stečenih znanja na terenu
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


                           NAZIV MODULA                            Trajanje modula

                                                                      (časovi)

Pojam i svrha turističkih objekata u nacionalnim parkovima,              40

materijali za izradu, položaj i funkcionalnost

Tipovi turističkih objekata                                              36

Postojeći objekti u nacionalnim parkovima                                32

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Pojam i svrha turističkih objekata u nacionalnim parkovima,

                 materijali za izradu, položaj i funkcionalnost

Trajanje modula:  40 časova





     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI       PREPORUČENO

                           Po završetku modula               MODULA              UPUTSTVO ZA

                                učenik će:                                    OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih      - da zna pojam i svrhu     - Nacionalni parkovi kao   - Koristiti

znanja o pojmu i svrsi   turističkih objekata u     područja izuzetnih         prethodno stečena

turističkih objekata u  nacionalnim parkovima      prirodnih kvaliteta, ali   znanja i povezati

nacionalnim parkovima,  - da poznaje prirodne i    i objekti namenjeni         ih sa sadržajem

materijalima za izradu  industrijske materijale    edukaciji i rekreaciji     modula

tih objekata, njihovoj   za izradu turističkih      - Pojam i svrha            - Koristiti

funkcionalnosti i       objekata, njihove           turističkih objekata u     nastavi

uklapanju u pejzaž       prednosti i mane           nacionalnim parkovima      prilagođene

                        - da poznaje               - Materijali za izradu     pokazne prirodne

                        tradicionalne i etno       turističkih objekata       i industrijske

                        oblike objekata i njihovo   - Prirodni materijali i    građevinske

                        funkcionalno uklapanje u    njihova primena u izgradnji  materijale

                        pejzaž                     turističkih objekata       - Koristiti

                        - da poznaje principe      - Industrijski materijali  šematske prikaze,

                        rasporeda turističkih      i mogućnost njihove         makete,

                        objekata u odnosu na       primene u turističkim      fotografije i

                        određene zaštićene         objektima. Prednosti i     slajdove

                        objekte prirode            nedostaci                  turističkih i

                                                   - Funkcionalno uklapanje    drugih objekata

                                                   turističkih objekata u     - Koristiti

                                                   pejsaž                     brošure i

                                                   - Tradicionalni etno       časopise iz

                                                   oblici                     oblasti

                                                   - Ambijentalni oblici      etnografije i

                                                   - Odgovarajući položaj u   arhitekture

                                                   odnosu na zaštićene        - Koristiti karte

                                                   delove prirode             i turističke

                                                   - Položaj u odnosu na      vodiče naših

                                                   delove šume sa zaštićenom  nacionalnih

                                                   florom                     parkova

                                                   - Položaj u odnosu na      - Koristiti

                                                   zaštićene zoološke vrste   instrumente i

                                                   - Položaj u odnosu na      pribor za

                                                   zaštićene hidrološke,      projektovanje

                                                   geološke i geomorfološke   rasporeda

                                                   spomenike                  objekata (domaći

                                                   - Vidljivost objekta i      zadatak)

                                                   položaj u odnosu na        - Sistematizovati

                                                   komunikacije               gradivo i

                                                                              testirati učenike

                                                                              na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Tipovi turističkih objekata

Trajanje modula:  36 časova





CILjEVI MODULA        ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO

                  Po završetku modula                                         UPUTSTVO ZA

                       učenik će:                                             OSTVARIVANjE

                                                                                MODULA

- Sticanje      - da zna tipove            - Tipovi turističkih objekata    - Koristiti

osnovnih       turističkih objekata       - Objekti za informisanje (table  prethodno

znanja o        - da zna njihovu funkciju,  sa mapama, table sa pravilnikom  stečena znanja i

tipovima       izgled i raspored          ponašanja)                        povezati ih sa

turističkih    - da poznaje primere iz    - Njihove funkcije, izgled,       sadržajem modula

objekata,      svetske prakse             sadržaj i položaj                - Koristiti

njihovim        - da zna da dimenzioniše   - Objekti za kretanje (pešačke    šematske

praktičnim     turističke objekte         staze, pešački mostovi,          prikaze, makete,

funkcijama i                              biciklističke staze)             fotografije i

primeni                                   - Njihove funkcije, položaj,      slajdove

                                          markacije, izgled                turističkih i

                                          - Uslužni objekti (skloništa sa  drugih objekata

                                          klupama, izvorišta pijaće vode,  - Koristiti

                                          korpe za otpatke ...)            instrumente i

                                          - Objekti za boravak (kamp       pribor za

                                          prostor, planinski domovi)       trasiranje staza,

                                          - Dimenzionisanje objekata        puteva i drugih

                                          - Objekti za osmatranje           komunikacija u

                                          - Objekti za edukaciju           području zaštite

                                                                           - Koristiti alat

                                                                           i pribor za

                                                                           uređenje prostora

                                                                           i izradu

                                                                           pojedinih

                                                                           objekata

                                                                           - Realizovati

                                                                           nastavu u bloku

                                                                           (6 časova) uz

                                                                           osmišljavanje,

                                                                           izradu i uređenje

                                                                           nekog

                                                                           turističkog

                                                                           objekta

                                                                           -

                                                                           Sistematizovati

                                                                           gradivo i

                                                                           testirati

                                                                           učenike na kraju

                                                                           modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Postojeći objekti u nacionalnim parkovima

Trajanje modula:  32 časa





    CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                          Po završetku modula              MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                               učenik će:

- Sticanje osnovnih     - da poznaje postojeće     - Postojeći objekti u    - Koristiti prethodno

znanja o postojećim     objekte u nacionalnim      nacionalnim parkovima    stečena znanja i povezati

objektima i            parkovima (kod nas i u     - Primeri dobrih rešenja  ih sa sadržajem modula

nacionalnim parkovima  svetu)                     u našim nacionalnim      - Koristiti brošure i

                       - da poznaje primere       parkovima                izdanja naših nacionalnih

                       dobrih rešenja kao i        - Nacionalni parkovi u   parkova

                       neadekvatne objekte u      Evropi i njihovi objekti  - Koristiti sajtove

                       nacionalnim parkovima      - Neadekvatni objekti u  inostranih nacionalnih

                       - da poznaju osnovne       nacionalnim parkovima    parkova

                       principe ekološkog         - Ekološki pristup       - Koristiti slajdove i

                       projektovanja i             dizajniranja objekata u   fotografije objekata (uz

                       dizajniranja objekata       nacionalnim parkovima    posebno naglašavanje

                       - da poznaje primenu       - Ekološki energetski    razlike uspešnih i

                       ekoloških energetskih      resursi                  neadekvatnih rešenja)

                       resursa i bio razgradivih  - Bio razgradivi         - Koristiti časopise i

                       materijala u izradi        materijali i             brošure sa tematikom

                       objekata u nacionalnim     tehnologije (primena     modernog i etno dizajna

                       parkovima                  kod objekata)            - Koristiti fotografije,

                                                                           izveštaje i primere izrade

                                                                           eko i solarnih kuća i

                                                                           objekata kod nas i u svetu

                                                                           (domaći zadatak)

                                                                           - Koristiti aktuelne

                                                                           izveštaje i istraživanja u

                                                                           vezi sa primenom ekoloških

                                                                           energetskih resursa i

                                                                           bio-razgradivih materijala

                                                                           - Realizovati posetu i

                                                                           upoznavanje sa postojećim

                                                                           objektima u nekom od naših

                                                                           nacionalnih parkova,

                                                                           njihovom funkcijom,

                                                                           rasporedom i planovima za

                                                                           unapređenje

                                                                           - Sistematizovati gradivo

                                                                           i testirati učenike na

                                                                           kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Čolić D ., Prirodne retkosti i njihov značaj za turizam
- Seliškar A., Šuma i rekreacija
- Ringel E ., Šuma zelena medicina
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Etnologija
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Ekologija i edukacija
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zaštita šuma i predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Uređenje predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Planiranje gazdovanja šumama i područjem
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Video materijal
- Fotografije
- Makete
KOMUNIKACIJE I INFORMACIONI SISTEMI
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         32           32                           32                  96

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Osposobljavanje učenika za različite vidove komunikacija sa ciljnim grupama (turisti, grupe koje se bave istraživačkim radom, oni koji krše pravila zaštićenih područja, gorske i spasilačke službe ...).
- Osposobljavanje učenika za sve vidove komunikacije na distanci, kao i prezentaciju zaštićenog područja.
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


                      NAZIV MODULA                            Trajanje modula

                                                                 (časovi)

Komunikacije u turizmu                                              28

Ponašanje i komunikacija u prekršajnim situacijama                   28

Komunikacije sa pratećim službama i organima javnih                 15

službi

Tehnički nivoi u službi komunikacija                                12

Primena informatike u komunikacijama                                13

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Komunikacije u turizmu

Trajanje modula:  28 časova





  CILjEVI MODULA        ISHODI MODULA        PREPORUČENI     PREPORUČENO UPUTSTVO

                    Po završetku modula   SADRŽAJI MODULA   ZA OSTVARIVANjE MODULA

                        učenik će:

- Osposobiti       - znati da valjano     - Vidovi           - Izvoditi vežbe

učenike da imaju   komunicira sa         komunikacija u     simulirajući među

neposrednu i       turistima i da im     odnosu na ciljne    učenicima situacije

edukativnu         blagovremeno pruža    grupe              u radu sa turistima

komunikaciju sa    potrebne informacije  - Komunikacije sa  - Koristiti

posetiocima        - znati da osmišljava  organizovanim      postojeća iskustva

zaštićenih         sadržaje za turiste   grupama turista    pri radu sa

područja           i prezentuje          - Osmišljavanje      turistima u

- Formirati        sadržaje koji su      sadržaja za        zaštićenim objektima

pravilan stav u    njima namenjeni         turiste            prirode

ponašanju pri       - znati da            - Ponašanje u       - Proučavati sve

nepredviđenim      blagovremeno nađe     neočekivanim       izvore koje

situacijama        najbolje rešenje u      situacijama pri    obuhvataju rad na

prilikom rada sa   nepredviđenim         radu sa turistima  turističkim

turistima          situacijama u koje    - Edukacija        sadržajima

- Podstaći         mogu turisti i        turista            - Organizovati

kreativnost        posetioci zapasti     sadržajima koji    demonstracije rada

učenika radi                             postoje na datom   sa turistima i

budućeg                                  lokalitetu         posetiocima

osmišljavanja

sadržaja za

turiste

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Ponašanje i komunikacija u prekršajnim situacijama

Trajanje modula:  28 časova





         CILjEVI MODULA                    ISHODI MODULA               PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO

                                 Po završetku modula učenik će:     SADRŽAJI MODULA    ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti kandidate da       - znati da na vreme prepozna i    - Oblici            - Koristiti u nastavi

prepoznaju i blagovremeno       blagovremeno reaguje na sve       ugrožavanja          primere iz dosadašnje

reaguju na sve oblike           oblike nanošenja šteta i           bezbednosti i       prakse u radu

prekršajnog ponašanja u          prekršaja u zaštićenim objektima  nanošenja šteta      zaštićenih objekata

zaštićenim objektima prirode    prirode                           zaštićenom objektu  - Vežbati načine

- Obučiti kandidate da u        - pravilno pristupi komunikaciji  prirode             komunikacija u

prekršajnim situacijama deluju  sa prekršiocima                   - Štete od          situacijama sa

u granicama svojih ovlašćenja i  - procenjuje ponašanje i postupke   bespravnih seča     prekršiocima

nivoa nadležnosti               prekršilaca                       - Štete od

                                                                  krivolova

                                                                  - Ugrožavanje

                                                                  zooloških vrsta

                                                                  zaštićenih zakonom

                                                                  - Ugrožavanje

                                                                  zaštićenih biljnih

                                                                  vrsta

                                                                  - Štete koje mogu

                                                                  biti izazvane

                                                                  nehatom i

                                                                  nedozvoljenim

                                                                  ponašanjem

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Komunikacije sa pratećim službama i organima javnih službi

Trajanje modula:  15 časova





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO

                                Po završetku                                    UPUTSTVO ZA

                             modula učenik će:                              OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti učenika za      - znati da         - Službe sa kojima posluju  - Kroz prikaze

saradnju i pravovremeno       inicira            i na čiji se rad naslanjaju  rada i

delovanje sa svim službama    komunikaciju sa    objekti prirode             organizacije

koje su angažovane u         pratećim službama  - Upravna služba            službi upoznavati

zaštićenim objektima         zaštićenih         - Spasilačka služba         učenike sa

prirode                      objekata prirode   - Gorska služba             zajedničkim

- Razviti kod učenika        - znati održavati  - Šumska gazdinstva         sferama

sposobnost i naviku stalne   stalnu             - Lovačka i ribolovačka     interesovanja

komunikacije sa pratećim     komunikaciju i na  udruženja                    - Praktičan rad

službama                     taj način          - Policija                  organizovati sa

                             podizati kvalitet                              pripadnicima

                             svih službi u                                  različitih službi

                             objektu                                        - Organizovati

                             - biti upoznat sa                              demonstracioni deo

                             radom drugih                                   nastave

                             službi i načinima                              - Organizovati

                             saradnje sa njima                                simulaciju

                                                                            komunikacija sa

                                                                            drugim službama

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Tehnički nivoi u službi komunikacija

Trajanje modula:  12 časova





   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula učenik će:          MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti        - znati da pravilno koristi       - Tipovi tehničkih    - Kroz demonstracije učenike

učenike da          sredstva radio veze               sredstava za          upoznati sa različitim

efikasno i          - znati da se oslanja na mobilnu   daljinsku vezu i       tehničkim aspektima

pravilno koriste    telefoniju kao dopunu             njihova upotreba       različitih komunikacijskih

sva raspoloživa     komunikacijama u zaštićenim       - Klasična i mobilna  sredstava

tehnička sredstva   objektima prirode                 telefonija            - Na časovima vežbi

koja se koriste u   - znati da se stara i             - Radio veza          individualno koristiti sva

komunikacijama na   blagovremeno održava sredstva     - Komunikacija putem  tehnička sredstva

distanci            komunikacija                      Interneta             komunikacija

- Proširiti

učenicima potrebna

tehnička znanja i

osposobiti ih da

sami racionalno

biraju sredstva

komunikacija koja

su u datom

trenutku

najefikasnija

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Primena informatike u komunikacijama

Trajanje modula:  13 časova





       CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                             Po završetku modula           MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                                  učenik će:

- Kroz informatičke sisteme  - znati da koristi   - Načini komunikacije     - Koristiti domaća i

učenike osposobiti da        Internet kao         između računara           strana pozitivna

unapređuju komunikacije      sredstvo             - Računarske mreže        iskustva u računarskim

- Osposobiti učenike da      komunikacija u       - Elektronska pošta       komunikacijama

budu u stanju prikazati       oblastima vezanim    - Njorld Njide Njeb  - Koristiti računare na

svoje polje delovanja i        za njegovo polje rada  - Multimedijalne          vežbama

sarađivati sa sličnim        - znati da koristi   aplikacije                - Na vežbama raditi

institucijama kako u zemlji,  multimedijalne       - Korišćenje               elektronsku prezentaciju

tako i van nje                prezentacije         multimedijalnih

                             - znati da aktivno   aplikacija

                             korespondira

                             elektronskom poštom

                             - znati da okuplja

                             na mreži što širi

                             krug interesenata

                             za zaštićene

                             objekte prirode

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Ekologija i edukacija
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
- Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
- Zaštita šuma i predela
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Oprema za radio vezu
- GPS
- Potreban softver
- Specijalizovana informatička učionica
USTAV I ZAKONODAVSTVO
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64                                                            64

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja iz pozitivnih zakonskih rešenja i njihova primena na terenu
- Upoznavanje ustavne osnove radi primene i poštovanja prava
- Upoznavanje sa nacionalnim dobrom kroz zakonsku osnovu
- Upoznavanje sa pravima i postupcima ovlašćenih lica
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


                     NAZIV MODULA                           Trajanje modula

                                                               (časovi)

Država i pravo                                                    16

Nacionalno dobro                                                  16

Postupanje i prava lica u nadzoru i intervencije na                16

terenu

Sankcije vezane za nanošenje štete u zaštićenom području           16

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Država i pravo

Trajanje modula:  16 časova





         CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku modula           MODULA                OSTVARIVANjE MODULA

                                     učenik će:

- Sticanje znanja o državnom      - znati osnove        - Država i pravo         - U nastavi koristiti ustav i

uređenju i funkcijama države     pravnog uređenja       - Pojam države i         tumačenja ustava kroz praksu

- Upoznavanje sa ustavom, kao    države                državna organizacija     - Davati osvrt na ranija

osnovom zakonodavne forme       - znati ustav sa      - Opšti pojmovi o pravu  ustavna rešenja

                                naglaskom na          - Stvaranje prava,        - Koristiti različite zakone

                                pojedine članove      primena i poštovanje      i pravilnike da bi se

                                - znati da poštuje i  prava                    kandidatima približilo

                                primenjuje prava       - Pravni poslovi         shvatanje pravne forme

                                                      - Ustav Republike

                                                      Srbije

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Nacionalno dobro

Trajanje modula:  16 časova





        CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku             MODULA                OSTVARIVANjE MODULA

                               modula učenik će:

- Sticanje znanja i mesta        - znati funkciju  - Pojam nacionalnog       - U nastavi koristiti sva

nacionalnog dobra kroz         pravnog sistema   dobra                     zakonska rešenja koja su

zakonsku osnovu                u zaštićenim      - Značaj i funkcija       trenutno na snazi

- Znanja o zaštiti nacionalnog  objektima         nacionalnog dobra

dobra kroz zakonsku osnovu     prirode           - Nacionalno dobro u

- Sticanje znanja o pravnoj      - znati zakone i  ustavu i zakonu

ulozi pojedinih službi u       podzakonske akte  - Nadležnosti pojedinih

zaštićenim objektima prirode   koji tretiraju    organa i institucija u

kroz zakonsku osnovu           problematiku      očuvanju nacionalnog

                               zaštićenog        dobra

                               područja          - Zakon o šumama

                               - znati pravni    - Zakon o vodama

                               osnov             - Zakon o zaštiti

                               organizacije      životne sredine

                               pojedinih službi  - Zakon o nacionalnim

                               u zaštićenim      parkovima

                               područjima        - Zakon o lovstvu

                                                 - Uredba o utvrđivanju

                                                 programa zaštite i

                                                 unapređenju šuma 2003.

                                                 godine

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Postupanje i prava lica u nadzoru i intervencije na terenu

Trajanje modula:  16 časova





         CILjEVI MODULA                     ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO

                                  Po završetku modula učenik će:                                  ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti kandidate da na     - znati da interveniše u slučaju  - Ovlašćenja lica u nadzoru     - Koristiti

pravno valjan način interveniše   prekršaja poštujući zakonska      - Oblici prekršaja i ponašanja  pozitivne primere iz

u slučaju prekršaja ili          ovlašćenja                         suprotni zakonu i              prakse

nanošenja šteta zaštićenom        - znati granice svoje             podzakonskim aktima u

objektu prirode                  nadležnosti u zaštićenom objektu  zaštićenom objektu prirode

- Osposobiti kandidate da        prirode                           - Krivični zakon Republike

ispravno vode i blagovremeno     - znati da nakon intervencije     Srbije

ažuriraju dokumentaciju koja     ažurira prateću dokumentaciju za  - Pravilnik o unutrašnjem redu

prati postupanje lica u nadzoru   koju je nadležan                  u parku prirode Golija

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sankcije vezane za nanošenje šteta u zaštićenom području

Trajanje modula:  16 časova





    CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO

                          Po završetku             MODULA             UPUTSTVO ZA

                        modula učenik će:                          OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznati učenike sa  - znati pravne      - Vrste i oblici        - Koristiti

svim oblicima          osnove i situacije  prekršaja posetilaca    primere iz prakse

sankcija vezanih za    kada treba izreći   - Vrste i visina

svesno izazvane štete  sankcije            mandatnih kazni

kao i štete koje su    - znati da u        - Postupak pri

izazvane nehatom u     skladu sa svojim    izricanju mandatnih

zaštićenim objektima   ovlašćenjima lice    kazni

prirode                koje vrši nadzor    - Zloupotreba

- Osposobiti učenike   izriče mandatne     ovlašćenja u službi

za postupak u          kazne               nadzora

izricanju mandatnih     - znati da

kazni                  preventivno deluje

- Osposobiti učenike   u pravcu poštovanja

da edukuju i           propisa od strane

upozoravaju na         posetilaca

posledice korisnike    zaštićenog objekta

usluga nacionalnih     prirode

parkova kako bi

preventivno delovali

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Zakon o zaštiti životne sredine
- Zakon o nacionalnim parkovima
- Zakon o šumama
- Zakon o lovstvu
- Uredba o utvrđivanju programske zaštite i unapređivanju šuma 2003. godine
- Pravilnik o unutrašnjem redu u parku prirode Golija
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Zaštita šuma i predela
- Uređenje predela
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
- Gazdovanje faunom
- Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
PLANIRANjE GAZDOVANjA ŠUMAMA I PODRUČJEM
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64           64                           12                  140

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje osnovnih znanja o primeni tipologije šuma u savremenom planiranju gazdovanja šumama
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu i realizaciju planova gazdovanja šumama
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu projektno-planske dokumentacije za lovišta
- Sticanje osnovnih teorijskih i praktičnih znanja za prikupljanje podataka za izradu projektno-planske dokumentacije za ribolov
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


         NAZIV MODULA          Trajanje modula (časovi)

Tipologija šuma                           12

Planiranje gazdovanja šumama                66

Planiranje gazdovanja lovištima             42

Planiranje gazdovanja ribama                20

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Tipologija šuma

Trajanje modula:  12 časova





      CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA         PREPORUČENI         PREPORUČENO

                           Po završetku modula    SADRŽAJI MODULA       UPUTSTVO ZA

                                učenik će:                           OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih znanja   - znati potrebu i    - Definicija,       - Sadržaj povezati

o primeni tipologije šuma  značaj tipologije    istorijat, razvoj   sa prethodno

u savremenom planiranju     šuma za savremeno    i primena           usvojenim znanjima

gazdovanja šumama           planiranje gazdovanja  tipologije šuma     iz Dendrologije i

                           šumama               - Osnovne faze      Fitocenologije

                           - znati tipološku    podele šume         - Uraditi test na

                           podelu šuma          - Kompleksi,        kraju modula

                                                pojasevi tipova

                                                šuma

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja šumama

Trajanje modula:  66 časova





  CILjEVI MODULA      ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO

                     Po završetku             MODULA             UPUTSTVO ZA

                   modula učenik će:                         OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje         - znati teorijske   - Zadaci planiranja     - Nastavni program

osnovnih          osnove, odnosno     gazdovanja šumama       u okviru modula

teorijskih i      potrebne elemente,  - Šumski ekosistemi i  realizovati

praktičnih znanja  načine i metode za  funkcije šuma          demonstracijom

za prikupljanje     prikupljanje,         - Sastojina kao        nastavnih filmova,

podataka za       sređivanje i obradu  jedinica planiranja     tabela i grafikona

izradu i          i njihov značaj za   gazdovanja šumama       - Povezati

realizaciju       planiranje i vođenje  - Vreme kao osnov      nastavne sadržaje

planova           gazdovanja šumama    planiranja gazdovanja    sa ostalim

gazdovanja šumama  - znati koja se     šumama                 nastavnim

                  projektno-planska   - Prostor kao osnov    predmetima kao što

                  dokumentacija       planiranja gazdovanja    su Dendrometrija,

                  izrađuje za         šumama                 Gajenje šuma i svim

                  gazdovanje šumama i  - Trajnost i           ostalim predmetima

                  šta sadrži          obezbeđenje trajnosti   - U okviru blok

                                      pri planiranju          nastave prikupiti

                                      gazdovanja šumama       potrebne podatke

                                      - Šumski prinosi       za jednodobnu i

                                      - Sistemi planiranja    prebirnu sastojinu

                                      gazdovanja šumama       - Na časovima

                                      - Vrednovanje značaja   vežbi uraditi

                                      funkcija šuma          praktično primere

                                      - Vrednovanje i         na osnovu podataka

                                      funkcionalni zahtevi   prikupljenih na

                                      rekreativne funkcije   terenu u okviru

                                      šuma                   nastave u bloku i

                                      - Planiranje gazdovanja  sl.

                                      u zaštićenim delovima  - U toku i na

                                      područja - nacionalni  kraju realizacije

                                      parkovi, specijalni    modula uraditi

                                      rezervati prirode i    test, pismenu

                                      dr.                    vežbu i elaborat,

                                      - Projektno-planska    tabelarni i

                                      dokumentacija u        grafički prikaz

                                      šumarstvu              elemenata

                                      - Osnove za gazdovanje  strukture

                                      šumama                 sastojina

                                      - Godišnji plan

                                      - Izvođački plan

                                      gazdovanja šumama

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja lovištima

Trajanje modula:  42 časa





  CILjEVI MODULA       ISHODI MODULA        PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO

                      Po završetku       SADRŽAJI MODULA    ZA OSTVARIVANjE MODULA

                    modula učenik će:

- Sticanje          - znati teorijske   - Zadaci planiranja   - Nastavni program u

osnovnih           osnove, odnosno     gazdovanja lovištima  okviru modula

teorijskih i       potrebne elemente,  - Teorijske osnove   realizovati

praktičnih znanja   način i metode      planiranja gazdovanja  demonstracijom

za prikupljanje      prikupljanja          lovištima            nastavnih filmova,

podataka za        podataka,           - Karakteristike     tabela i grafikona

izradu projektno   sređivanje i obradu  planiranja u lovstvu  - Povezati nastavne

planske            i njihov značaj za   - Usklađivanje        sadržaje sa ostalim

dokumentacije za   planiranje i vođenje  lovnog sa ostalim    nastavnim predmetima

lovišta            gazdovanja           vidovima gazdovanja   kao što su Zoologija

                   lovištima           u području           i Ekologija divljih

                   - znati koja se     - Populacija         životinja, Gazdovanje

                   projektno-planska   divljači i njeni       faunom i svim

                   dokumentacija       elementi strukture   ostalim predmetima

                   izrađuje za         kao osnov za         - U okviru blok

                   gazdovanje           planiranje u lovstvu  nastave prikupiti

                   lovištima i šta     - Prostor kao        potrebne podatke za

                   sadrži              osnova za planiranje  jedno lovište

                                       u lovstvu            - Na časovima vežbi

                                       - Određivanje         uraditi praktično

                                       boniteta i           primere na osnovu

                                       kapaciteta lovišta   podataka prikupljenih

                                       - Ciljevi gazdovanja   na terenu u okviru

                                       lovištem             nastave u bloku i

                                       - Mere za            sl.

                                       realizaciju ciljeva   - U toku i na kraju

                                       - Metodika           realizacije modula

                                       praktičnih radova    uraditi test,

                                       na izradi            pismenu vežbu i

                                       projektno-planske    elaborat, tabelarni

                                       dokumentacije za     i grafički prikaz

                                       gazdovanje            elemenata strukture

                                       lovištima. Lovna     odgovarajućih

                                       osnova. Godišnji      populacija divljači

                                       plan gazdovanja

                                       lovištem

                                       - Evidencija lovnog

                                       gazdovanja

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Planiranje gazdovanja ribama

Trajanje modula:  20 časova





  CILjEVI MODULA      ISHODI MODULA        PREPORUČENI         PREPORUČENO

                      Po završetku      SADRŽAJI MODULA       UPUTSTVO ZA

                   modula učenik će:                       OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje          - znati teorijske  - Zadaci planiranja  - Nastavni program

osnovnih           osnove, odnosno    gazdovanja ribama    u okviru modula

teorijskih i       potrebne           - Teorijske osnove  realizovati

praktičnih znanja   elemente, način i  planiranja           demonstracijom

za prikupljanje      metode prikupljanja  gazdovanja u         nastavnih filmova,

podataka za        podataka,          ribarstvu           tabela i grafikona

izradu             sređivanje i        - Karakteristike    - Povezati nastavne

projektno-planske  obradu i njihov     planiranja u         sadržaje sa ostalim

dokumentacije za   značaj za          ribarstvu           nastavnim

ribolov            planiranje i        - Usklađivanje       predmetima kao što

                   vođenje ribolova    ribolovnog sa       su Zoologija i

                   - znati koja se    ostalim vidovima    Ekologija divljih

                   projektno-planska  gazdovanja u         životinja, Gazdovanje

                   dokumentacija      području            faunom i svim

                   izrađuje i šta     - Populacija ribe   ostalim predmetima

                   sadrži za ribolov  i njeni elementi     - U okviru blok

                                      strukture kao       nastave prikupiti

                                      osnov za planiranje  potrebne podatke za

                                      u ribarstvu         lovište riba

                                      - Akvatični         - Na časovima vežbi

                                      ekosistemi kao      uraditi praktično

                                      osnov za planiranje  primere na osnovu

                                      u ribarstvu         podataka

                                      - Određivanje        prikupljenih na

                                      fondova riba        terenu u okviru

                                      - Ciljevi gazdovanja  nastave u bloku i

                                      ribolovnim          sl.

                                      područjem           - U toku i na kraju

                                      - Mere za           realizacije modula

                                      realizaciju ciljeva  uraditi test,

                                      - Metodika          pismenu vežbu i

                                      praktičnih radova   elaborat, tabelarni

                                      na izradi           i grafički prikaz

                                      projektno-planske   elemenata strukture

                                      dokumentacije u     odgovarajućih

                                      ribarstvu           populacija riba

                                      - Ribolovna

                                      osnova, godišnji

                                      plan ribolova i

                                      sl.

                                      - Evidencija

                                      ribolova

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- D . Jović, M. M. Drenić, Planiranje gazdovanja šumama, udžbenik za šumarske škole, Beograd
- M. M. Drenić, Planiranje gazdovanja lovištima, skripta, Šumarska škola, Kraljevo
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaj pojedinih modula sa predmetima Zoologija i Ekologija divljači i Gazdovanje faunom
- Povezati sadržaj pojedinih modula, sličnosti i specifičnosti flore i faune
- Povezati sadržaje za obradu podataka sa Informatikom i Informacionim sistemima
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Šumsko-privredne osnove
- Oprema za taksaciju
- Potreban softver
- Specijalizovana učionica
TURISTIČKI OBJEKTI U NACIONALNIM PARKOVIMA
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64           32                           12                  108

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Shvatanje značaja i funkcije turističkih objekata u nacionalnim parkovima
- Poznavanje različitih tipova turističkih objekata i njihove namene
- Osmišljavanje izgleda i sadržaja turističkih objekata sa pozicija funkcionalnosti
- Upoznavanje sa trendovima u svetu iz ove oblasti
- Sticanje teorijskih znanja i osposobljavanje učenika za primenu stečenih znanja na terenu
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred:  četvrti





                           NAZIV MODULA                            Trajanje modula

                                                                      (časovi)

Pojam i svrha turističkih objekata u nacionalnim parkovima,              40

materijali za izradu, položaj i funkcionalnost

Tipovi turističkih objekata                                              36

Postojeći objekti u nacionalnim parkovima                                32

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Pojam i svrha turističkih objekata u nacionalnim parkovima,

                 materijali za izradu, položaj i funkcionalnost

Trajanje modula:  40 časova





     CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI       PREPORUČENO

                           Po završetku modula               MODULA              UPUTSTVO ZA

                                učenik će:                                    OSTVARIVANjE MODULA

- Sticanje osnovnih      - da zna pojam i svrhu     - Nacionalni parkovi kao   - Koristiti

znanja o pojmu i svrsi   turističkih objekata u     područja izuzetnih         prethodno stečena

turističkih objekata u  nacionalnim parkovima      prirodnih kvaliteta, ali   znanja i povezati

nacionalnim parkovima,  - da poznaje prirodne i    i objekti namenjeni         ih sa sadržajem

materijalima za izradu  industrijske materijale    edukaciji i rekreaciji     modula

tih objekata, njihovoj   za izradu turističkih      - Pojam i svrha            - Koristiti

funkcionalnosti i       objekata, njihove           turističkih objekata u     nastavi

uklapanju u pejzaž       prednosti i mane           nacionalnim parkovima      prilagođene

                        - da poznaje               - Materijali za izradu     pokazne prirodne

                        tradicionalne i etno       turističkih objekata       i industrijske

                        oblike objekata i njihovo   - Prirodni materijali i    građevinske

                        funkcionalno uklapanje u    njihova primena u izgradnji  materijale

                        pejzaž                     turističkih objekata       - Koristiti

                        - da poznaje principe      - Industrijski materijali  šematske prikaze,

                        rasporeda turističkih      i mogućnost njihove         makete,

                        objekata u odnosu na       primene u turističkim      fotografije i

                        određene zaštićene         objektima. Prednosti i     slajdove

                        objekte prirode            nedostaci                  turističkih i

                                                   - Funkcionalno uklapanje    drugih objekata

                                                   turističkih objekata u     - Koristiti

                                                   pejsaž                     brošure i

                                                   - Tradicionalni etno       časopise iz

                                                   oblici                     oblasti

                                                   - Ambijentalni oblici      etnografije i

                                                   - Odgovarajući položaj u   arhitekture

                                                   odnosu na zaštićene        - Koristiti karte

                                                   delove prirode             i turističke

                                                   - Položaj u odnosu na      vodiče naših

                                                   delove šume sa zaštićenom  nacionalnih

                                                   florom                     parkova

                                                   - Položaj u odnosu na      - Koristiti

                                                   zaštićene zoološke vrste   instrumente i

                                                   - Položaj u odnosu na      pribor za

                                                   zaštićene hidrološke,      projektovanje

                                                   geološke i geomorfološke   rasporeda

                                                   spomenike                  objekata (domaći

                                                   - Vidljivost objekta i      zadatak)

                                                   položaj u odnosu na        - Sistematizovati

                                                   komunikacije               gradivo i

                                                                              testirati učenike

                                                                              na kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Tipovi turističkih objekata

Trajanje modula:  36 časova





CILjEVI MODULA        ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA       PREPORUČENO

                  Po završetku modula                                         UPUTSTVO ZA

                       učenik će:                                             OSTVARIVANjE

                                                                                MODULA

- Sticanje      - da zna tipove            - Tipovi turističkih objekata    - Koristiti

osnovnih       turističkih objekata       - Objekti za informisanje (table  prethodno

znanja o        - da zna njihovu funkciju,  sa mapama, table sa pravilnikom  stečena znanja i

tipovima       izgled i raspored          ponašanja)                        povezati ih sa

turističkih    - da poznaje primere iz    - Njihove funkcije, izgled,       sadržajem modula

objekata,      svetske prakse             sadržaj i položaj                - Koristiti

njihovim        - da zna da dimenzioniše   - Objekti za kretanje (pešačke    šematske

praktičnim     turističke objekte         staze, pešački mostovi,          prikaze, makete,

funkcijama i                              biciklističke staze)             fotografije i

primeni                                   - Njihove funkcije, položaj,      slajdove

                                          markacije, izgled                turističkih i

                                          - Uslužni objekti (skloništa sa  drugih objekata

                                          klupama, izvorišta pijaće vode,  - Koristiti

                                          korpe za otpatke ...)            instrumente i

                                          - Objekti za boravak (kamp       pribor za

                                          prostor, planinski domovi)       trasiranje staza,

                                          - Dimenzionisanje objekata        puteva i drugih

                                          - Objekti za osmatranje           komunikacija u

                                          - Objekti za edukaciju           području zaštite

                                                                           - Koristiti alat

                                                                           i pribor za

                                                                           uređenje prostora

                                                                           i izradu

                                                                           pojedinih

                                                                           objekata

                                                                           - Realizovati

                                                                           nastavu u bloku

                                                                           (6 časova) uz

                                                                           osmišljavanje,

                                                                           izradu i uređenje

                                                                           nekog

                                                                           turističkog

                                                                           objekta

                                                                           -

                                                                           Sistematizovati

                                                                           gradivo i

                                                                           testirati

                                                                           učenike na kraju

                                                                           modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Postojeći objekti u nacionalnim parkovima

Trajanje modula:  32 časa





    CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA          PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                          Po završetku modula              MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                               učenik će:

- Sticanje osnovnih     - da poznaje postojeće     - Postojeći objekti u    - Koristiti prethodno

znanja o postojećim     objekte u nacionalnim      nacionalnim parkovima    stečena znanja i povezati

objektima i            parkovima (kod nas i u     - Primeri dobrih rešenja  ih sa sadržajem modula

nacionalnim parkovima  svetu)                     u našim nacionalnim      - Koristiti brošure i

                       - da poznaje primere       parkovima                izdanja naših nacionalnih

                       dobrih rešenja kao i        - Nacionalni parkovi u   parkova

                       neadekvatne objekte u      Evropi i njihovi objekti  - Koristiti sajtove

                       nacionalnim parkovima      - Neadekvatni objekti u  inostranih nacionalnih

                       - da poznaju osnovne       nacionalnim parkovima    parkova

                       principe ekološkog         - Ekološki pristup       - Koristiti slajdove i

                       projektovanja i             dizajniranja objekata u   fotografije objekata (uz

                       dizajniranja objekata       nacionalnim parkovima    posebno naglašavanje

                       - da poznaje primenu       - Ekološki energetski    razlike uspešnih i

                       ekoloških energetskih      resursi                  neadekvatnih rešenja)

                       resursa i bio razgradivih  - Bio razgradivi         - Koristiti časopise i

                       materijala u izradi        materijali i             brošure sa tematikom

                       objekata u nacionalnim     tehnologije (primena     modernog i etno dizajna

                       parkovima                  kod objekata)            - Koristiti fotografije,

                                                                           izveštaje i primere izrade

                                                                           eko i solarnih kuća i

                                                                           objekata kod nas i u svetu

                                                                           (domaći zadatak)

                                                                           - Koristiti aktuelne

                                                                           izveštaje i istraživanja u

                                                                           vezi sa primenom ekoloških

                                                                           energetskih resursa i

                                                                           bio-razgradivih materijala

                                                                           - Realizovati posetu i

                                                                           upoznavanje sa postojećim

                                                                           objektima u nekom od naših

                                                                           nacionalnih parkova,

                                                                           njihovom funkcijom,

                                                                           rasporedom i planovima za

                                                                           unapređenje

                                                                           - Sistematizovati gradivo

                                                                           i testirati učenike na

                                                                           kraju modula

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Čolić D ., Prirodne retkosti i njihov značaj za turizam
- Seliškar A., Šuma i rekreacija
- Ringel E ., Šuma zelena medicina
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Etnologija
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Tehničko crtanje sa nacrtnom geometrijom
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Ekologija i edukacija
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Zaštita šuma i predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Uređenje predela
- Povezati sadržaje modula sa predmetom Planiranje gazdovanja šumama i područjem
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Video materijal
- Fotografije
- Makete
KOMUNIKACIJE I INFORMACIONI SISTEMI
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         32           32                           32                  96

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Osposobljavanje učenika za različite vidove komunikacija sa ciljnim grupama (turisti, grupe koje se bave istraživačkim radom, oni koji krše pravila zaštićenih područja, gorske i spasilačke službe ...).
- Osposobljavanje učenika za sve vidove komunikacije na distanci, kao i prezentaciju zaštićenog područja.
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA
Razred: četvrti


                      NAZIV MODULA                            Trajanje modula

                                                                 (časovi)

Komunikacije u turizmu                                              28

Ponašanje i komunikacija u prekršajnim situacijama                   28

Komunikacije sa pratećim službama i organima javnih                 15

službi

Tehnički nivoi u službi komunikacija                                12

Primena informatike u komunikacijama                                13

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Komunikacije u turizmu

Trajanje modula:  28 časova





  CILjEVI MODULA        ISHODI MODULA        PREPORUČENI     PREPORUČENO UPUTSTVO

                    Po završetku modula   SADRŽAJI MODULA   ZA OSTVARIVANjE MODULA

                        učenik će:

- Osposobiti       - znati da valjano     - Vidovi           - Izvoditi vežbe

učenike da imaju   komunicira sa         komunikacija u     simulirajući među

neposrednu i       turistima i da im     odnosu na ciljne    učenicima situacije

edukativnu         blagovremeno pruža    grupe              u radu sa turistima

komunikaciju sa    potrebne informacije  - Komunikacije sa  - Koristiti

posetiocima        - znati da osmišljava  organizovanim      postojeća iskustva

zaštićenih         sadržaje za turiste   grupama turista    pri radu sa

područja           i prezentuje          - Osmišljavanje      turistima u

- Formirati        sadržaje koji su      sadržaja za        zaštićenim objektima

pravilan stav u    njima namenjeni         turiste            prirode

ponašanju pri       - znati da            - Ponašanje u       - Proučavati sve

nepredviđenim      blagovremeno nađe     neočekivanim       izvore koje

situacijama        najbolje rešenje u      situacijama pri    obuhvataju rad na

prilikom rada sa   nepredviđenim         radu sa turistima  turističkim

turistima          situacijama u koje    - Edukacija        sadržajima

- Podstaći         mogu turisti i        turista            - Organizovati

kreativnost        posetioci zapasti     sadržajima koji    demonstracije rada

učenika radi                             postoje na datom   sa turistima i

budućeg                                  lokalitetu         posetiocima

osmišljavanja

sadržaja za

turiste

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Ponašanje i komunikacija u prekršajnim situacijama

Trajanje modula:  28 časova





         CILjEVI MODULA                    ISHODI MODULA               PREPORUČENI      PREPORUČENO UPUTSTVO

                                 Po završetku modula učenik će:     SADRŽAJI MODULA    ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti kandidate da       - znati da na vreme prepozna i    - Oblici            - Koristiti u nastavi

prepoznaju i blagovremeno       blagovremeno reaguje na sve       ugrožavanja          primere iz dosadašnje

reaguju na sve oblike           oblike nanošenja šteta i           bezbednosti i       prakse u radu

prekršajnog ponašanja u          prekršaja u zaštićenim objektima  nanošenja šteta      zaštićenih objekata

zaštićenim objektima prirode    prirode                           zaštićenom objektu  - Vežbati načine

- Obučiti kandidate da u        - pravilno pristupi komunikaciji  prirode             komunikacija u

prekršajnim situacijama deluju  sa prekršiocima                   - Štete od          situacijama sa

u granicama svojih ovlašćenja i  - procenjuje ponašanje i postupke   bespravnih seča     prekršiocima

nivoa nadležnosti               prekršilaca                       - Štete od

                                                                  krivolova

                                                                  - Ugrožavanje

                                                                  zooloških vrsta

                                                                  zaštićenih zakonom

                                                                  - Ugrožavanje

                                                                  zaštićenih biljnih

                                                                  vrsta

                                                                  - Štete koje mogu

                                                                  biti izazvane

                                                                  nehatom i

                                                                  nedozvoljenim

                                                                  ponašanjem

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Komunikacije sa pratećim službama i organima javnih službi

Trajanje modula:  15 časova





       CILjEVI MODULA           ISHODI MODULA    PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA     PREPORUČENO

                                Po završetku                                    UPUTSTVO ZA

                             modula učenik će:                              OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti učenika za      - znati da         - Službe sa kojima posluju  - Kroz prikaze

saradnju i pravovremeno       inicira            i na čiji se rad naslanjaju  rada i

delovanje sa svim službama    komunikaciju sa    objekti prirode             organizacije

koje su angažovane u         pratećim službama  - Upravna služba            službi upoznavati

zaštićenim objektima         zaštićenih         - Spasilačka služba         učenike sa

prirode                      objekata prirode   - Gorska služba             zajedničkim

- Razviti kod učenika        - znati održavati  - Šumska gazdinstva         sferama

sposobnost i naviku stalne   stalnu             - Lovačka i ribolovačka     interesovanja

komunikacije sa pratećim     komunikaciju i na  udruženja                    - Praktičan rad

službama                     taj način          - Policija                  organizovati sa

                             podizati kvalitet                              pripadnicima

                             svih službi u                                  različitih službi

                             objektu                                        - Organizovati

                             - biti upoznat sa                              demonstracioni deo

                             radom drugih                                   nastave

                             službi i načinima                              - Organizovati

                             saradnje sa njima                                simulaciju

                                                                            komunikacija sa

                                                                            drugim službama

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Tehnički nivoi u službi komunikacija

Trajanje modula:  12 časova





   CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA           PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                     Po završetku modula učenik će:          MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti        - znati da pravilno koristi       - Tipovi tehničkih    - Kroz demonstracije učenike

učenike da          sredstva radio veze               sredstava za          upoznati sa različitim

efikasno i          - znati da se oslanja na mobilnu   daljinsku vezu i       tehničkim aspektima

pravilno koriste    telefoniju kao dopunu             njihova upotreba       različitih komunikacijskih

sva raspoloživa     komunikacijama u zaštićenim       - Klasična i mobilna  sredstava

tehnička sredstva   objektima prirode                 telefonija            - Na časovima vežbi

koja se koriste u   - znati da se stara i             - Radio veza          individualno koristiti sva

komunikacijama na   blagovremeno održava sredstva     - Komunikacija putem  tehnička sredstva

distanci            komunikacija                      Interneta             komunikacija

- Proširiti

učenicima potrebna

tehnička znanja i

osposobiti ih da

sami racionalno

biraju sredstva

komunikacija koja

su u datom

trenutku

najefikasnija

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Primena informatike u komunikacijama

Trajanje modula:  13 časova





       CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI     PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                             Po završetku modula           MODULA              OSTVARIVANjE MODULA

                                  učenik će:

- Kroz informatičke sisteme  - znati da koristi   - Načini komunikacije     - Koristiti domaća i

učenike osposobiti da        Internet kao         između računara           strana pozitivna

unapređuju komunikacije      sredstvo             - Računarske mreže        iskustva u računarskim

- Osposobiti učenike da      komunikacija u       - Elektronska pošta       komunikacijama

budu u stanju prikazati       oblastima vezanim    - Njorld Njide Njeb  - Koristiti računare na

svoje polje delovanja i        za njegovo polje rada  - Multimedijalne          vežbama

sarađivati sa sličnim        - znati da koristi   aplikacije                - Na vežbama raditi

institucijama kako u zemlji,  multimedijalne       - Korišćenje               elektronsku prezentaciju

tako i van nje                prezentacije         multimedijalnih

                             - znati da aktivno   aplikacija

                             korespondira

                             elektronskom poštom

                             - znati da okuplja

                             na mreži što širi

                             krug interesenata

                             za zaštićene

                             objekte prirode

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Ekologija i edukacija
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
- Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa
- Zaštita šuma i predela
7. PREPORUČENO KORIŠĆENjE NASTAVNIH SREDSTAVA ZA OSTVARIVANjE MODULA
- Oprema za radio vezu
- GPS
- Potreban softver
- Specijalizovana informatička učionica
USTAV I ZAKONODAVSTVO
1. OSTVARIVANjA OBRAZOVNO-VASPITNOG RADA - OBLICI I TRAJANjE


   RAZRED                             NASTAVA                           PRAKSA  UKUPNO

             Teorijska nastava Vežbe  Praktična nastava Nastava u bloku

 I

 II

III  IV         64                                                            64

Napomena: u tabeli je prikazan godišnji fond časova za svaki oblik rada
2. CILjEVI PREDMETA:
- Sticanje znanja iz pozitivnih zakonskih rešenja i njihova primena na terenu
- Upoznavanje ustavne osnove radi primene i poštovanja prava
- Upoznavanje sa nacionalnim dobrom kroz zakonsku osnovu
- Upoznavanje sa pravima i postupcima ovlašćenih lica
3. NAZIV I TRAJANjE MODULA PREDMETA


Razred:  četvrti





                     NAZIV MODULA                           Trajanje modula

                                                               (časovi)

Država i pravo                                                    16

Nacionalno dobro                                                  16

Postupanje i prava lica u nadzoru i intervencije na                16

terenu

Sankcije vezane za nanošenje štete u zaštićenom području           16

4. CILjEVI, ISHODI, PREPORUČENI SADRŽAJI I NAČINI OCENjIVANjA MODULA


Naziv modula:    Država i pravo

Trajanje modula:  16 časova





         CILjEVI MODULA              ISHODI MODULA       PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku modula           MODULA                OSTVARIVANjE MODULA

                                     učenik će:

- Sticanje znanja o državnom      - znati osnove        - Država i pravo         - U nastavi koristiti ustav i

uređenju i funkcijama države     pravnog uređenja       - Pojam države i         tumačenja ustava kroz praksu

- Upoznavanje sa ustavom, kao    države                državna organizacija     - Davati osvrt na ranija

osnovom zakonodavne forme       - znati ustav sa      - Opšti pojmovi o pravu  ustavna rešenja

                                naglaskom na          - Stvaranje prava,        - Koristiti različite zakone

                                pojedine članove      primena i poštovanje      i pravilnike da bi se

                                - znati da poštuje i  prava                    kandidatima približilo

                                primenjuje prava       - Pravni poslovi         shvatanje pravne forme

                                                      - Ustav Republike

                                                      Srbije

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Nacionalno dobro

Trajanje modula:  16 časova





        CILjEVI MODULA            ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO UPUTSTVO ZA

                                 Po završetku             MODULA                OSTVARIVANjE MODULA

                               modula učenik će:

- Sticanje znanja i mesta        - znati funkciju  - Pojam nacionalnog       - U nastavi koristiti sva

nacionalnog dobra kroz         pravnog sistema   dobra                     zakonska rešenja koja su

zakonsku osnovu                u zaštićenim      - Značaj i funkcija       trenutno na snazi

- Znanja o zaštiti nacionalnog  objektima         nacionalnog dobra

dobra kroz zakonsku osnovu     prirode           - Nacionalno dobro u

- Sticanje znanja o pravnoj      - znati zakone i  ustavu i zakonu

ulozi pojedinih službi u       podzakonske akte  - Nadležnosti pojedinih

zaštićenim objektima prirode   koji tretiraju    organa i institucija u

kroz zakonsku osnovu           problematiku      očuvanju nacionalnog

                               zaštićenog        dobra

                               područja          - Zakon o šumama

                               - znati pravni    - Zakon o vodama

                               osnov             - Zakon o zaštiti

                               organizacije      životne sredine

                               pojedinih službi  - Zakon o nacionalnim

                               u zaštićenim      parkovima

                               područjima        - Zakon o lovstvu

                                                 - Uredba o utvrđivanju

                                                 programa zaštite i

                                                 unapređenju šuma 2003.

                                                 godine

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Postupanje i prava lica u nadzoru i intervencije na terenu

Trajanje modula:  16 časova





         CILjEVI MODULA                     ISHODI MODULA            PREPORUČENI SADRŽAJI MODULA   PREPORUČENO UPUTSTVO

                                  Po završetku modula učenik će:                                  ZA OSTVARIVANjE MODULA

- Osposobiti kandidate da na     - znati da interveniše u slučaju  - Ovlašćenja lica u nadzoru     - Koristiti

pravno valjan način interveniše   prekršaja poštujući zakonska      - Oblici prekršaja i ponašanja  pozitivne primere iz

u slučaju prekršaja ili          ovlašćenja                         suprotni zakonu i              prakse

nanošenja šteta zaštićenom        - znati granice svoje             podzakonskim aktima u

objektu prirode                  nadležnosti u zaštićenom objektu  zaštićenom objektu prirode

- Osposobiti kandidate da        prirode                           - Krivični zakon Republike

ispravno vode i blagovremeno     - znati da nakon intervencije     Srbije

ažuriraju dokumentaciju koja     ažurira prateću dokumentaciju za  - Pravilnik o unutrašnjem redu

prati postupanje lica u nadzoru   koju je nadležan                  u parku prirode Golija

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština





Naziv modula:    Sankcije vezane za nanošenje šteta u zaštićenom području

Trajanje modula:  16 časova





    CILjEVI MODULA         ISHODI MODULA     PREPORUČENI SADRŽAJI      PREPORUČENO

                          Po završetku             MODULA             UPUTSTVO ZA

                        modula učenik će:                          OSTVARIVANjE MODULA

- Upoznati učenike sa  - znati pravne      - Vrste i oblici        - Koristiti

svim oblicima          osnove i situacije  prekršaja posetilaca    primere iz prakse

sankcija vezanih za    kada treba izreći   - Vrste i visina

svesno izazvane štete  sankcije            mandatnih kazni

kao i štete koje su    - znati da u        - Postupak pri

izazvane nehatom u     skladu sa svojim    izricanju mandatnih

zaštićenim objektima   ovlašćenjima lice    kazni

prirode                koje vrši nadzor    - Zloupotreba

- Osposobiti učenike   izriče mandatne     ovlašćenja u službi

za postupak u          kazne               nadzora

izricanju mandatnih     - znati da

kazni                  preventivno deluje

- Osposobiti učenike   u pravcu poštovanja

da edukuju i           propisa od strane

upozoravaju na         posetilaca

posledice korisnike    zaštićenog objekta

usluga nacionalnih     prirode

parkova kako bi

preventivno delovali

Preporučeni načini ocenjivanja modula


  usmeno   test  esej   domaći    pismeni   aktivnost    praćenje     dnevnik      test      samostalni    grafički

 izlaganje               zadatak   zadatak    na času    praktičnog    rada     praktičnih  praktični rad    rad

                                                           rada                 veština

5. PREPORUČENA LITERATURA ZA REALIZACIJU PREDMETA
- Zakon o zaštiti životne sredine
- Zakon o nacionalnim parkovima
- Zakon o šumama
- Zakon o lovstvu
- Uredba o utvrđivanju programske zaštite i unapređivanju šuma 2003. godine
- Pravilnik o unutrašnjem redu u parku prirode Golija
6. KORELACIJA SA DRUGIM PREDMETIMA / MODULIMA
- Zaštita šuma i predela
- Uređenje predela
- Turistički objekti u nacionalnim parkovima
- Gazdovanje faunom
- Vrednovanje i korišćenje prirodnih resursa